Epifiz: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kullanıcı:Levent sayfasına yönlendirildi |
|||
1. satır:
{{Anatomi Kutusu
| İsim = Epifiz
| Latin = Glandula pinealis
| GraySubject = 276
| GrayPage = 1277
| Resim = Illu_pituitary_pineal_glands.jpg
| Açıklama = İnsan beynindeki hipofiz ve epifiz bezlerinin çizimi
| Prekürsör =
| Sistem =
| Arter =
| Ven =
| Sinir =
| Lenf =
| MeshName = Pineal+gland
| MeshNumber =
| DorlandsPre =
| DorlandsSuf =
}}
Epifiz omurgalıların beyninde yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir bezdir. Uyku paternini ve mevsimsel fotoperiyotları düzenleyen melatonini salgılar.
==Yerleşim==
İki hemisferin arasında [[talamus]] cisimlerinin birleştiği noktada yer alır. Kırmızı-gri renkte ve 5-8 mm uzunluğundadır. Kafa filmlerinde sıklıkla görülebilir ve genellikle kalsifiyedir.
==Yapı==
Epifiz, lobüler yapıdaki [[pinealosit]] kümeleri ve bunları çevreleyen bağ dokusundan oluşur. [[Piameter]]in uzantısı olan bir kapsülle çevrilidir. Ana hücre tipi pinealosit olmakla birlikte 4 tip hücre daha vardır. Özellikleri:
* Pinealositler: 4-6 adet çıkıntı içerirler. Seratonin salgılarlar.
* İnterstsiyel hücreler: Pinealositlerin arasında yer alırlar.
* Perivasküler makrofajlar: Damarların çevresinde yer alan antijen sunucu hücrelerdir.
* Pineal nöronlar
* Peptiderjik nöron benzeri hücreler: Parakrin fonksiyon görürler.
Epifize, [[süperior servikal ganglion]]dan sempatik uyaranlar gelir. Sfenopalatin ve otik gangliyonlardan da parasempatik lifler ulaşır. Yaşla birlikte epifizin [[kalsiyum]], [[fosfor]] ve [[flor]] içeriği artmaktadır.
Pinealositler gözdeki fotoreseptörlerle büyük benzerlik gösterir. Bu durum, epifizle gözün ortak bir embriyolojik kökten geldiğini düşündürmüştür.
Beynin pekçok bölgesinin aksine, epifiz bezi [[kan-beyin bariyeri]]nin dışında kalmaktadır.
Sirkadyen ritmi oluşturan ışık uyaranları, gözden [[retinohipotalamik yol]] ile [[suprakiyazmatik nükleus]]a ve epifize ulaşır.
==İşlev==
Eskiden, epifizin, büyük bir organın işlevini kaybetmiş kalıntısı olduğu düşünülürdü. 1917'de inek epifiz ekstrelerinin kurbağa derisinin rengini açtığı bulundu. 1958'de Yale Üniversitesinden araştırmacılar deri hastalarında kullanmak üzere epifiz ekstreleri elde ettiler ve melatonin hormonunu izole ettiler. Bu madde belki başta planlanan etkiyi sağlamadı ama pekçok başka gizemin çözülmesine katkı yaptı. Örneğin, farelerde epifizin çıkartılması overlerde büyümeye neden oluyordu, düzenli ışık altında tutulan hayvanlarda epifiz ağırlıkları azalıyordu ve aynı zamanda overler büyüyordu.
Melatonin, triptofan isimli amino asitten elde edilir. Üretim karanlıkta artar, aydınlıkta azalır. İnsandaki fonksiyonu tam bilinmemekle birlikte sirkadyen ritim uyku bozukluklarında sıklıkla reçete edilir.
Epifiz bezleri salgıladığı hormon ile eşey bezlerinin vaktinden önce gelişmesini engeller. Uyku ve uyanıklık periyodunu ayarlar. Dokuz yaşından sonra işlevini kaybetmeye başlar. ''Melatonin'' denen salgı uyku düzeninde etkin rol oynar.
Corpus Pineale (= Epifiz)
| |||