Pertinax: Revizyonlar arasındaki fark

| resim = [[Dosya:PertinaxSest.jpg|200px]]

| altyazı = [[Sestertius]] üzerinde Pertinax

| tahta geçmesi =

| diğer ünvanları =

'''Publius Helvius Pertinax''' ([[1 Ağustos]] [[126]] - [[28 Mart]] [[193]]) [[193]]' te kısa bir süre için Roma İmparatoru oldu.

 

İmparator olmadan önceki kariyeri ''[[Historia Augusta]]'' 'da kayda geçirilmiş olup birçok yerde bulunduğu yazıtlarca da doğrulanmıştır. [[Alba]]'da, azat edilmiş bir köle olan Helvius Successus' un oğlu olarak doğdu. Aslında Pertinax yolunu ''grammaticus'' (gramer öğretmeni) olarak çizmişti ancak, sonunda hayatın daha mükafatlandırıcı yanlarını aramaya karar verdi ve himayesi boyunca subay olarak [[cohort]]'ta( bir lejnonun onda biri) görevlendirildi. Takip eden Pers Savaşında, bir dizi terfi ile sonuçlacak şekilde kendini gösterme şansı buldu ve ardından [[Roma Britanyası]]'da ( [[Legio VI ''Victrix'']] askeri tribune'si olarak), oradan da [[Tuna]] boylarına gönderildi. [[Dacia]]'da procurator (vekil) olarak görev yaptı. [[Marcus Aurelius]]'un yönetimi sırasında bir mahkeme entrikasının mahkumu olma aksiliğe katlanmak zorunda kaldı, fakat kısa süre sonra [[Germen Savaşları]]'da [[Claudius Pompeianus]]'a yardımcı olması için geri çağrıldı. [[175]]'de [[suffect consulship]] olma onurunu elde etti ve [[185]]'e kadar Pertinax, sırasıyla Aşağı ve Yukarı [[Moesia]], [[Dacia]], [[Suriye]] ve son olarakta [[Britain]] valisi olarak görev yaptı.

 

[[187]]-[[188]] arasında Afrika Prokonsül'ü olarak görev yaptı ve bunu Roma'dan sorumlu vali (prefecture) olması, ardındanda Ordinarius olarak İkinci Konsüllük ve İmparatorun iş arkadaşlığı izledi.

 

[[31 Aralık]] [[192]]'de [[Commodus]] kendi muhafızları tarafından öldürüldüğünce [[Praetorian Guard#Prefect of the Praetorian Guard|urban prefect]] olarak görev yapan Pertinax, ertesi sabah İmparatorluğunu ilan etti. 86 günlük kısa yönetimi çok rakatsız ediciydi. [[Marcus Aurelius]]'a özenerek onun kaldırılmış uygulamalarını geri getirmeye kalkıştı ve [[alimenta]](gıda tedariği sistemi) reformu için uğraştı ama bir çok karargahın husumetiyle karşılaştı. Antik yazarlar, onun tahta çıkışından sonra [[Praetorian Guard]]'ların kendisinden nasıl cömert bir [[donativum]]( bir çeşit imparator bahşişi) beklediğini, hayal kırıklığına uğradıklarında İmparatorun, [[Commodus]]'un arazisini ve onun cinsel zevkleri için tuttuğu cariye ve oğlanları dahi satarak parayı bulana kadar ortalığı nasıl karıştırdıklarını detaylı olarak anlatırlar. Mart başlarında, [[Ostia]'da hububat taşımacılığında alınacak tedbirler için inceleme yaparken, kendi yerine Konsül Quintus Sosius Falco ile yer değitirmek isteyen bir grubun komplosunu güçlükle önledi. Plan ortaya çıkarıldı, Falco kendi adına özür diledi ama darbenin arkasındaki birkaç subay idam edildi.

 

[[28 Mart]] [[193]] te Pertinax, üç yüz askerin bir bölümü kapılara yüklendiğinde sarayındaydı. Antik kaynakların iddiasına göre, askerler kendilerine söz verilen ödemenin ancak yarısını almışlardı. Ne muhafızlar nede saray görevlileri onları durdurmaya çalıştı. Pertinax, kaçması tavsiye edildiği halde, onları ikna etmeye kalkıştı ve neredeyse başrmak üzereyken bir Praetorian Guard tarafından öldürüldü. Pertinax kibirli tavrı sebebiyle yüz yüze kaldığı tehlikenin farkında olmalıydı çünkü karısı ve oğlu için imparatorluk ünvanlarını kabul etmedi böylece onları ölümünün kötü sonuçlarından korumuş oldu.

 

Senatör [[Didius Julianus]] kendini İmparator olarak ilan etti, bu hareket imparatorun kim olacağı hakkında kısa bir iç savaşı başlattı ve aynı yılın sonlarında [[Septimius Severus]] tarafından kazanıldı.

 

Roma'ya girişinden sonra Septimius, Pertinax'ı meşru bir imparator olarak tanıdı, onu öldüren askerleri idam ettirdi ve Senatoya sadece onu tanrılaştırtmak ve resmi bir cenaze töreni düzenletmek için baskı yapmadı ayrıca bir süre için Pertinax'ın tahta çıkış ve doğum günlerinin yıl dönümlerinde oyunlar düzenlenmesini sağladı.

 

{{Commons|Pertinax}}

*[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Historia_Augusta/Pertinax*.html Historia Augusta: Pertinax'ın Hayatı], İngilizce

* [http://www.livius.org/he-hg/helvius/pertinax1.html Livius.Org'de Pertinax ], İngilizce

* [http://www.roman-emperors.org/pertinax.htm Pertinax at De Imperatoribus Romanis], İngilizce

[[he:פרטינקס]]

[[hr:Pertinaks]]

[[it:Pertinace]]

[[ja:ペルティナクス]]