Arkhe: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
5. satır:
Bilinen [[tarih]] içinde sözcüğü felsefi anlamda ilk kullanan, Batılı anlamda ilk filozof sayılan [[Thales]]'tir. "Her şeyin arkhe'si [[su|su'dur]]" düşüncesini dile getirmesiyle [[felsefe]]nin kurucusu sayılan [[Thales]], sözcüğü, her şeyin "ana madde"si, "dayandığı ilk", "çıktığı kaynak" gibi anlamlarda kullanıp, doğayı ve doğadaki gelişmeleri kendi içlerinde bulunan, doğaötesi açıklamalar gerektirmeyen bir kaynağa geri götürme çabasıyla, aynı zamanda bilimsel düşüncenin de öncüsü sayılır. [[Felsefe]] geleneği içinde, [[Thales]]'in bu düşünceye, yüksek dağlarda bulduğu [[deniz]] canlısı fosillerinden yola çıkarak, vardığı söylenir.
Geleneği sürdüren [[Thales]]'in öğrencisi ve izleyicisi [[Anaksimandros]], varlığın arkhe' sini nitelemek için "[[su]]" gibi belirgin bir madde yerine, soyut bir kavram kullanır: [[apeiron]]. "Sınırsız", "sonsuz", "belirsiz" gibi anlamlara gelen bu kavram, [[Anaksimandros]]'un kullandığı tümceler içinde şöyle aktarılmıştır: "Varolan şeylerin '''arkhe''''si [[apeiron]]'dur. Ama doğumları nereden gelmişse, ölümleri de zorunlu olarak oraya gider.".Daha sonra Anaksimendros'un genç yoldaşı Anaksimenes arkhenin hava olduğunu, kosmosun, düzenli evrenin, havanın sıkışıp genişlemesiyle meydana geldiğini söyler.
Bu düşünceyle bir yandan, bir düzen barındıran evrenin (kosmos) süreçlerden oluştuğu ve bunların düzenli bir biçimde yinelenerek sürüp gittiği gibi bilimsel bakışın temel bir varsayımı ortaya konmakta, bir yandan da düşünce tarihine [[metafizik]] düşüncenin temel bir bakış biçimi, olup bitenlerin temelinde hangi olumlu ya da olumsuz niteliklerin bulunduğunu ve dünyanın bir bütün olarak nasıl bir değer taşıdığını görme çabasını içeren bakış biçimi katılmaktadır. Öte yandan arkhe'nin yalnızca bir "ilk" kaynak değil, aynı zamanda değişimlerin temelinde yatan bir "ilke" olduğu düşüncesi de ilk kez belirmektedir.
| |||