Büyük Kuzey Savaşı

Kuzey Savaşı (1700-1721) Vestfalya Barışı sonrası Kuzey Avrupa'yı yeniden şekillendiren savaşlar dizisidir. İsveç ile komşuları arasında cereyan etmiştir.

Otuz Yıl Savaşı sırasında II. Gustave Adolph önderliğinde İsveç orduları Avrupa içlerine dek girmiş, Fransa sınırına dek tüm Alman birliklerini süpürmüştü. İsveç'in bu şaşırtıcı gücü, müttefiki Fransa'yı bile ürkütecek boyuttaydı. Kalabalık ordusu, donanması ve demir madenleri sayesinde İsveç, komşuları aleyhine topraklarını genişletiyordu.

Rusya'nın ileri görüşlü çarı Büyük Petro, İsveç tehdidini bertaraf etmek üzere harekete geçti. İsveç'in yayılmasından hoşnut olmayan komşuları, Rusya, Prusya, Danimarka-Norveç ve Polonya-Litvanya bir araya gelerek Kuzey İttifakı'nı kurdu.

İsveç'in genç ve dinamik kralı Demirbaş Şarl, ordusunun başına geçerek ittifak güçleriyle savaştı. Aynı yıllarda, Avrupa'nın diğer kısımlarında İspanya Veraset Savaşı sürmekte olduğu için İsveç, Fransa'nın yardımından mahrumdu. Ne var ki Demirbaş Şarl tüm cephelerde zafer kazandı ve Rusları 1700'te Narva'da ezdi.

Ancak İsveç'in kaynakları, bu kadar düşmana karşı savaşı sürdürmeye yetmedi. 1709'da Poltava'da bozguna uğrayan kral, Osmanlı Devleti'ne sığınınca savaş güneye sıçradı. Osmanlıların Rusları 1711'de Prut'ta yenmesi İsveç'i rahatlattıysa da Osmanlılar savaştan çabucak çekildi.

İsveç savaştan mağlup ayrıldı. Yarım asırdan fazla süredir devam eden İsveç yayılması sona erdi. Ruslar ise Baltık Denizi kıyılarında geniş bir kıyı parçası elde ettiler ve burada donanmalarını kurabildiler.