Kâşgarlı Mahmud: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
22. satır:
[[Karahanlılar|Karahanlı]] soyundan asil bir ailenin ferdi olan Muhammed bin Hüseyin (''Hüseyn Çagrı Tégin'')’in oğludur. Annesinin ismi Bibi Rābiya al-Basrī'dir. Babası [[Barsgan]] şehrinde yaşamakta iken bilinmeyen bir sebeple [[Kaşgar]] ([[Uygurca]]: '''قەشقەر''', ''Qaşqar''; Çince: 喀什, ''Kāshí'') şehrine gelip yerleşmişti. O dönemde Kaşgar, önemli bir ilim ve kültür merkezi idi. Günümüzde, [[Çin]]lilerin hâkimiyeti altında olan [[Doğu Türkistan]] sınırları içerisindedir. Kaşgarlı Mahmud, [[1008]] yılında Kaşgar’da dünyaya geldi. Hamirler diye çağrıldığını, bunun Oğuzların “Emir” ('''أمير''') yerine “Hemir” ('''حَمِر''') demelerinden kaynaklandığından bahsetmektedir. Kendisinin verdiği bu bilgilerden, Türk tarihinin önemli devletlerinden birisi olan Karahanlı Devleti'nin hanedan sülalesine mensuptur.
 
Başka araştırmalara göre (<ref>Yakup Deliömeroğlu, Avrasya Yazarlar Birliği Genel Başkanı)</ref> göre; Batı Karahanlı Hakanlarından [[Buğrahan Muhammet Yağan Tegin]] (''Bogra Yagan Tégin'')’in torunu ve Şehzade [[Hüseyin Emir Tegin]]’in oğludur. Yağan Tegin, 18 aylık kısa hakanlık döneminden sonra tahtı kendi isteği ile Kaşgarlı Mahmud’un babası Hüseyin Emir Tegin (''Hüseyn Çagrı Tégin'')’e devretmek istemiştir. Bu devir teslim için büyük ziyafetler hazırlanmış davullar dövülmüştür. Bu ziyafet sırasında Yağan Tegin’in eşlerinden [[Hanısı]], tahta kendi oğlu İbrahim’i geçirebilmek için diğer şehzadeleri zehirlemiştir.
 
Kaşgarlı Mahmud'un babası da zehirlenenler arasındadır. Bu saray darbesinden sonra İbrahim, 1057 yılında Batı Karahanlıların hakanı olmuştur. Kaşgarlı Mahmud ise bu tuzaktan kendisini kurtararak Batı Karahanlı Devleti'nin topraklarından kaçmıştır. Ancak İbrahim Han'ın adamları her yerde onu aradıklarından o kendisini gezgin veya bilgin gibi sıfatlarla takdim ederek sık sık yer değiştirmek zorunda kalmıştır.
 
Kesin olarak Kaşgarlı Mahmud, dönemin bütün klasikortaçağ ilimlerini tahsil etti. [[Arapça]] ve [[Farsça]] öğrendi. [[Saciye]] ve [[Hamidiye Medreseleri]]'nde tahsil gördükten sonra kendisini Türk dili tetkikatına vakfetmiştir. Bu amaçla [[Orta Asya]]'yı boydan boya kat ederek [[Anadolu]]'ya oradan da [[Bağdat]]'a gitmiş. 15 yıl boyunca Türklerin yaşadığı bütün illeri, şehirleri, obaları, dağları ve çölleri dolaştı.
 
Bu geziler inceleme amaçlı idi. Türklerin örf ve âdetlerini mahallinde araştırdı. Gezileri sırasında, ana dili Türkçenin Hakaniye, Oğuz, Kıpçak, Argu, Çiğil, Kepenek şivelerini de öğrendi.