|
[[Dosya:Pica-pau PPreta 0605 7.JPG|250px|thumb|Ak ağaçkakan (''Melanerpes candidus'')]]
[[Dosya:Kaiserspecht fg02.jpg|250px|thumb|İmparator ağaçkakan (''Campephilus imperialis'')]]
'''Picinae''', [[kuşlar]] (Aves) sınıfının, [[karinalılar]] (Carinatae) bölümünün, [[gökkuzgunumsular]] (Coraciiformes) [[Takım (biyoloji)|takım]]ına giren [[Ağaçkakangiller]] (Picidae) familyasına ait bir alt familya.<ref>{{ITIS - kaynak|Piciformes||178140|12 Mart 2007}}</ref>
'''Ağaçkakan''', Picinae (ağaçkakanlar) alt familyasını oluşturan [[ağaç]]ların kabuklarını gagalayarak altlarında gizlenmiş tırtıl ve [[böcek]]lerle beslenen, sivri gagalı hoş renkli [[kuş]] türlerinin ortak adı.
== Özellikleri ==
Ayakları dörder parmaklıdır. İkisi öne ikisi arkaya yönelmiştir. Keskin ve çengelli tırnaklarıyla ağaç gövdelerine sımsıkı tutunur. Dik ve sivri tüylerden meydana gelen, kıvrılmayan güçlü kuyruğunu da destek olarak kullanır. Kısa sıçramalarla ve hızla ağaç gövdelerine tırmanırlar.
Renkleri çeşitli olup, boyları cinslerine göre 9 ile 50 cm arasında değişir. Çok ürkek olduklarından tenha [[orman]], park ve bahçeleri tercih ederler. Çoğunlukla ağaçlarda gagaları ile oydukları yuvalarda barınırlar.
== Yaşam şekli ==
Ağaçkakanların boyun kasları çok gelişmiştir. [[Beyin]]leri, güçlü kafatası kemikleriyle örtüldüğünden, gagalarıyla yaptıkları darbe sarsıntılarından korunurlar. Uzun, sert ve kuvvetli gagalarını bir keski (iskarpela) gibi kullanarak, ağaç kabuklarını didiklerler. Kabukların altında yaşayan [[tırtıl]] ve [[böcek]]leri bulup yerler. Ağaçkakanların dili uzun ve [[solucan]]a benzer olup, hızla, gaga ucundan daha uzağa uzanabilir. Dilin dibi, ileri gidip gelebilen kıkırdaklı bir kısma bağlıdır. Bunun sayesinde dil rahatça ileri uzanıp çekilebilir. Ucu yapışkan ve kancalı olan dili ile, tırtıl ve böcekleri zıpkınlayarak kabuk altındaki galerilerinden çekip alırlar. Bazı çeşitlerinin dil ucunda ince, sert, dikencikler de vardır.
Ağaçkakan, gagasıyla ağaç gövdesine belli aralıklarla vurur. Yansıyan sesleri değerlendirerek kabuğun hangi noktasında tırtıl bulunduğunu keşfeder. Böylece boşuna delme zahmetinde bulunmaz. Ağaçkakanların kabuk altlarındaki böcekleri görmeden yerlerini kesin olarak tespit edebilmeleri merak konusudur.
== Üreme ==
Ağaçkakan, yuvasını ağaç gövdesine oyduğu boşluğa yapar. Yuvanın büyüklüğü ağaçkakan türüne göre değişir. Küçük türler daha küçük yuvalar yaparlar. Bu yuvalar boşaldığında, içlerine mavi kuş, baştankara ya da sıvacıkuşu gibi başka kuşlar yerleşir. Eşleşme devrelerinde kuru ağaç dallarını gagalayarak çıkardıkları tik-taklarla karşı cinslerini çağırırlar. Dişileri, 2-3 adet beyaz [[yumurta]] yumurtlarlar. Erkek eş gelir ve bu yumurtaları döller. Eşler, 16-18 gün kadar sırayla kuluçkaya yatar. Yavruların bakımıyla daha çok erkek ağaçkakan ilgilenir.
== Beslenme ==
Ağaçlara zarar veren tırtıl, böcek ve kurtçukları yedikleri için çok faydalı olan bu hayvanlar, ilkbaharda yeşeren ağaçların kabuklarını odun kısımlarına kadar çember şeklinde didiklerler. Bu da ağaçların kurumasına sebep olduğundan, bahçıvanlar tarafından kovalanırlar. Bu kuşların bir de [[ceviz]], [[badem]] gibi sert kabuklu ve iri taneli [[meyve]]leri ağaçların, kabuk çatlaklarına sıkıştırıp sonra da içlerini yemek gibi adetleri de vardır.
== Dağılımı ==
Kutuplar, [[Avustralya]], [[Madagaskar]] ve Okyanusta'ki birkaç ada hariç, dünyanın her yerinde yaşar.
== Sınıflandırma ==
**''[[Sapheopipo]]''
== Kaynakça Kaynaklar==
{{kaynakça}}
[http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=!28limid+!7C+a!F0a!E7kakan+/doc/{@2108}? Rehber Ansiklopedisi]
== Dış bağlantılar ==
| 