|
[[Dosya:Bernard{{geçmiş Bolzano.jpg|200px|thumbbirleştir|Bernard Bolzano]]}}
'''Bernhard Bolzano''' (d. [[5 Ekim]] [[1781]], [[Prag]], ö. [[18 Aralık]] [[1848]], [[Prag]]), İtalyan asıllı bir [[Çek Cumhuriyeti|Çek]] [[filozof]] ve [[matematikçi]]ydi.
Babası bir [[İtalyan]] göçmeni ve küçük bir esnaftı. Annesi de, [[Prag]]'da madeni eşya ile ilgilenen bir ailenin kızıydı. Bolzano, Prag Üniversitesi'nde, felsefe, fizik, matematik ve ilahiyat çalıştı. 1807 yılında Prag'da aynı üniversiteye din ve felsefe profesörü olarak atandı. 1816 yılına kadar bu üniversitede başarılı dersler verdi. 1816 yılında, Hristiyan kilisesince benimsenen inanç, duygu ve düşünceye ters düştüğü için, bu inançlarından dolayı suçlandı. 1820 yılında [[Avusturya]] hükümeti Bolzano'nun bu yıkıcı ve kendileri için kırıcı olan konuşmalarından dolayı onu ülkeden uzaklaştırdı.
Bolzano, İtalya asıllı bir Çek filozofuydu. Aynı zamanda iyi bir mantıkçı ve çok iyi de bir matematikçiydi. Bolzano, 1820 yılında daha çok akılcılıkla suçlandı. Onun matematiğe dayalı bir felsefesi ve düşüncesi vardı. Bu nedenle [[Immanuel Kant|Kant]]'ın idealizmine karşı çıktı. Kendisi aslında bir Katolik papazıydı. 1805 yılından sonra Prag Üniversitesi'nde din felsefesi okuttu. Matematikte, sonsuzluk ve sonsuz küçükler hesabı üzerinde çalıştı. "''Sonsuzluk Üzerine Paradokslar''" adlı kitabı 1851 yılında yayımlandı. Noktasal kümeler üzerine de çalışmaları olmuştur.
Bolzano'nun en acıklı yılları, 1819 ile 1825 yılları arasına rastlar. Prag Üniversitesi'nce, tam 7 yıl ders vermeme ve yayın yapmamak üzere cezalandırılır. Bu üniversitece profesörlüğü de elinden alınır. Tüm bu baskılara karşı onun yüksek kafası hiç durmadan çalışmıştır. Analizde, [[geometri]]de, [[mantıkt]]a, felsefede ve din üzerinde çok sayıda yayınını gerçekleştirmiştir. Bugün, analizde bildiğimiz ünlü [[Bolzano-Weierstrass teoremi]]'ni ilk kez "''Fonksiyonlar''" adlı kitabında o kullandı. Fakat, teoremin ispatını daha önceki çalışmalarında yaptığını ve kaynak olarak da bu çalışmasını verir. Fakat, sözü edilen bu çalışma ve kaynak bugüne kadar bulunamamıştır. Çok kullanılan ve kendisinin de çok kullandığı bir teoremin ispatının Bolzano tarafından verilmiş olması olasılığı çok fazladır. Zaten bu teoremin ispatı verilmeseydi, Bolzano tarafından bu kadar çok kullanılmazdı. Sonraki yıllarda bu teoremin ispatı tam olarak [[Weierstrass]] tarafından verilmiştir. Bu nedenle, bu teorem analizde [[Bolzano-Weierstrass teoremi]] olarak bilinir.
Bolzano'nun temel çalışmaları, sonsuzlar paradoksu üzerinedir. Bolzano'ya yayın yapma yasağı konduğu için, yaşamı sürecinde bu eserlerini ne yazık ki yayınlayamamıştır. "''Sonsuzlar Paradoksları''" adlı çalışması ancak onun ölümünden iki yıl sonra 1850 yılında basılmıştır. Bu çalışması, sonsuz terimli serilerin birçok özelliğini içerir. Diğer birçok matematikçide olduğu gibi yaşam sürecinde çok hırpalanan, şanssızlıklarla ve baskılarla horlanan Bolzano, 18 Aralık 1848 günü Prag'da öldü.
==Dış bağlantılar==
* [http://www.formalontology.it/bolzanob.htm Bernard Bolzano's Theory of Science]
{{DEFAULTSORT:Bolzano, Bernhard}}
[[Kategori:1781 doğumlular]]
[[Kategori:1848 yılında ölenler]]
[[Kategori:Çek matematikçiler]]
[[Kategori:Çek filozoflar]]
<!-- interwiki -->
[[bg:Бернард Болцано]]
[[cs:Bernard Bolzano]]
[[cy:Bernard Bolzano]]
[[da:Bernard Bolzano]]
[[de:Bernard Bolzano]]
[[en:Bernard Bolzano]]
[[es:Bernard Bolzano]]
[[fi:Bernard Bolzano]]
[[fr:Bernard Bolzano]]
[[hu:Bernard Bolzano]]
[[is:Bernard Bolzano]]
[[it:Bernard Bolzano]]
[[ja:ベルナルト・ボルツァーノ]]
[[ka:ბერნარდ ბოლცანო]]
[[ko:베르나르트 볼차노]]
[[nl:Bernard Bolzano]]
[[pl:Bernard Bolzano]]
[[pms:Bernard Bolzano]]
[[pt:Bernard Bolzano]]
[[ro:Bernard Bolzano]]
[[ru:Больцано, Бернард]]
[[sk:Bernard Bolzano]]
[[sl:Bernard Bolzano]]
[[sr:Бернард Болцано]]
[[sv:Bernhard Bolzano]]
[[th:เบอร์นาร์ด โบลซาโน]]
[[uk:Больцано Бернард]]
| 