|
'''Çapraz Derleyici''' üzerinde çalıştığı [[platform]]dan farklı olan platformlar için [[yürütülebilen]] [[kod]]lar üreten [[derleyici]]dir. Böyle bir araç, erişiminizde olmayan bir platform için kod derlenmesi gerektiğinde yadaya da böyle bir platform üzerinde kod derleme işleminin yapılmasının imkansız olduğu ([[gömülü sistemler]]de olduğu gibi, [[mikrokontrolör]]ler minimum [[bellek]] ile çalıştığı için derleme imkansız olur) durumlarda faydalı olabilir.
== Çapraz Derleyicinin Kullanımı ==
Çapraz derleyicinin temel kullanımı çalışılan ortamın hedef ortamdan ayrılması şeklinde tanımlanabilir. Bu kullanım çeşitli durumlar için faydalıdır;
* Cihazın oldukça sınırlı kaynaklarının olduğu gömülü sistemler için kullanışlıdır. Bir mikro dalga fırının, ekranını okumak, kapı [[sensör]]ünü izlemek, ekrana ve kulaklıklara çıkış vermek, pişirilen yemekler için kullanılan makineyi kontrol etmek için oldukça küçük bir bilgisayarı olacaktır. Bu bilgisayar bir derleyiciyi, dosya sistemini yadaya da herhangi bir geliştirme ortamını çalıştırmak için yeterince güçlü olamayacaktır.
* Birden çok makinayamakineye derleme yapmak için kullanışlıdır. Örneğin, bir şirket kullanılan [[işletim sistemi]]nin bir kaç farklı [[versiyon]]unu desteklemek yadaya da farklı işletim sistemlerini desteklemek isteyebilir. Çapraz derleyici kullanarak, tek bir çalışma ortamı üzerinde birden fazla hedef platform için derleme yapılabilir.
* Birden fazla makinamakine için yapılan derleme işlemine benzer olarak, pek çok derleme işlemini gerektiren karmaşık bir kurulum, makinanınmakinenin markasına veya işletim sisteminin tipine bakmaksızın herhangi bir makinamakine üzerinden gerçekleştirilebilir.
* Yeni bir platforma [[bootsrapping]] yapılmasına olanak verir. Yeni bir platform yadaya da gelecek bir platformun [[emülatör]]ü için yazılım geliştirilirken, tasarımcı işletim sistemi ve [[yerel derleyici]] (native compiler) gibi gerekli araçları derlemek için çapraz derleyici kullanır.
==GCC Çapraz Derleyici==
‘’’[[gcc]]’’’ onlarca platformu ve yaygın olarak kullanılan [[programlama]] dillerini destekleyen bir çapraz derleyicidir. Bununla birlikte, derleyiciyi geliştirmeye çalışan gönüllü insanların sınırlı zamanları ve bir çapraz derleyiciyi çalışır hale getirmenin gerektirdiği uğraş, bazı [[sürüm]]lerin hatalardan dolayı çalışmamasına neden olmaktadır.
gcc’ nin hedef platformlar için çalışması, hedef platform için hazırlanmış [[binutils]]’ in [[ikili]] dosyalarını gerektirmektedir. Bunlar arasında en önemli olanlardan biri [[GNU Assembler]] dır. Bu yüzden öncelikle binutils [[configure]] betiğine <code> --target=some-target</code> parametresi geçirilerek derlenmelidir. Bunun ardındaniardından eğer binutils’ in oluşturduğu araçlar [[path]] ile tanımlı dizinde ise gcc’ yi derleme işlemi normal bir şekilde gerçekleştirilebilir. [[bash]] kullanan [[unix]] benzeri [[işletim sistem]]lerinde, bahsedilen tanımlama aşağıdaki şekilde gerçekleştirilebilir;
PATH=/path/to/binutils/bin:$PATH; make
Çapraz derleme, derleme işleminin yapıldığı platform üzerinde hedef platform için bir takım [[standart C kütüphane]]lerinin bulumasınıbulunmasını gerektirir. En azından kütüphanenin [[crt0]], ... parçalarının olması gereklidir. Diğer bir alternatif, [[C kütüphanesi]]nin kaynak dosyaları derlemek için gerekli sadece temel parçalarını içeren [[newlib]] kullanılmasıdır. gcc’ yi newlib ile yapılandırmak için configure betiğine <code>--with-newlib</code> parametresini geçirmek yeterli olur.
== Canadian Cross ==
Buda farklı makinalarmakineler için çapraz derleyici geliştirmenin yöntemlerinden biridir. Yani, B makinasımakinesi üzerinde çalışıp C makinasımakinesi için çalıştırılabilir kodlar üretecek çapraz derleyicinin A makinasımakinesi üzerinde geliştirilmesidir. Canadian Cross ile gcc kullanıldığı zaman, 4 derleyiciye ihtiyaç duyulabilir;
A makinesinde:
A makinasında:
* ‘’A (1) makinasımakinesi için kullanılan yerel derleyiciyi’’ kullanarak ‘’A (2) makinasımakinesi için gcc yerel derleyicisi’’ elde edilir.
* ‘’A (2) makinasımakinesi için gcc yerel derleyicisini’’ kullanarak , ‘’B (3) makinasımakinesi için A makinasındanmakinesinden gcc çapraz derleyicisi’’ elde edilir.
* ‘’A makinasındanmakinesinden B (3) makinasımakinesi için elde edilen çapraz derleyici’’ kullanılarak, ‘’B makinasındanmakinesinden C (4) makinasımakinesi için gcc çapraz derleyicisi’’ elde edilir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta elde edilen derleyici A makinasındamakinesinde çalışmayacaktır. B makinası üzerinde ‘’gcc çapraz derleyicisini kullanarak B makinasındamakinesinde, C (4) makinasında’’makinesinde’’ çalışmak üzere kodlar derlendikten sonra elde edilen dosyalar C makinasınamakinesine taşınıp çalıştırılmalıdır.
==Dış Bağlantılar==
| 