Safevîler: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
50. satır:
Şah Abbas'ın uzun hükümdarlığı sonunda devletin sınırları bugünkü İran, Irak, Ermenistan, Azerbaycan Cumhuriyeti,Gürcistan ile Türkmenistan,Özbekistan,Afganistan ve Pakistan'ın bazı kısımlarını içine almaktaydı.
===Safevi Devleti'nin Kuruluşunda Rol Oynayan Oymaklar===
Safevi Devleti'nin kurulmasında ve gelişmesinde rol oynayan oymaklara bakıldığında , genelde yaygın olan teze aykırı olarak devletin kuruluşunda esas rolü Ak Koyunlu ve Kara Koyunlu Türkmenlerinin değil , orjinal ve yeni Anadolulu ( Rumlu ) ve Suriyeli ( Şamlu ) Türkmen topluluklarının oynadığı ortaya çıkmaktadır. Devletin kuruluşunda rol oynayan büyük oymaklardan ilki '''Rumlu''' olup , [[Sivas]] 'ın [[Koyulhisar]] ( Koylahisar ) ve Karahisar (Şebin - Şimdi Giresun'a bağlı )yöreleri ile [[Tokat]] ve [[Amasya]] bölgelerinindeki köylü [[Kızılbaş]]lar tarafından meydana getirilmiştir. '''Ustacalu''' oymağı ise Sivas - Amasya - Tokat bölgesinde yaşayan ve bazı oymakları Kırşehir'e kadar yayılan Ulu Yörük topluluğuna ait bir oymaktı. Adından da anlaşılacağı üzere Antalya bölgesi Türkmenlerinden oluşan '''[[Tekelü]]''' oymağı içinde Hamit-ili ([[Isparta]] - [[Burdur]] ) ve Menteşe-ili ( [[Muğla]] ) Alevi Türkmenleri de yer alıyordu. Bu üç Anadolulu oymaktan başka , devletin kuruluşunda görev alan bir diğer topluluk Suriye Türkmenlerinden oluşan [[Şamlu]] oymağıydı.Bu oymak yazın [[Sivas]] 'ın güneyindeki Uzun Yayla'da , kışın [[Halep]] - [[Gaziantep]] arasında yaşayan ve Osmanlı döneminde [[Halep Türkmenleri]] denilen oymaklardan kopmuştu. Devletin kuruluşunda önemli rol oynayan oymaklardan biri de Kahramanmaraş ve Boz Ok ( Yozgat ) bölgesini içine alan Dulkadir ( Ar. Zü'l-Kadr = Tr.Güç , kudret sahibi ) elinin bilhassa Boz Ok kesiminde yaşayan Türkmenlerden oluşan Dulkadir ( Zü'l- Kadr) oymağıydı. Bu oymak mensuplarının ayrılması ile zayıflayan [[Dulkadiroğulları]] Beyliği kolayca Osmanlılar tarafından ortadan kaldırılmıştır.Bütün bu oymaklar dışında kuruluşa katılan daha küçük topluluklar da şunlardır: [[Tarsus]] yöresi Varsakları , Orta ve Doğu Karadeniz [[Çepni]]leri , Arapgirlü , Turgudlu ( Karamanoğlu Türkmenlerinden ),Bozcalu ( Halep Türkmeni ) , Acirlü , Hınıslu ( Türkleşmiş Kürt) Çemişkezeklü ( Kürt ) .
İşte bu oymakların meydana getirdiği Safevi Kızılbaş Topluluğu Anadolulu yeni bir oluşumdur ; mehsepsel ve siyasal bakımdan Ak Koyunlu ve Kara Koyunlular'dan farklı , özgün bir örgütlenmedir.
Devletin kuruluş ve örgütlenmesinin esasını oluşturan bu oymaklardan başka, daha sonra Safevi siyasal örgütlenmesine katılan Ak Koyunlu ve Kara Koyunlu boyları da olmuştur.Ancak bunların çoğu Kızılbaşlığı kabul ettikleri halde önemlistatüler elde edemediler. Bunlardan [[Kaçarlar]] 15. yüzyıl sonlarında Boz Ok 'tan Gence' ye göç etmiş bir Ak Koyunlu boyudur. Bir diğeri Karamanlu oymağı Kara Koyunlu Ulusundan olup , Karabağ 'da yerleşmişti. Devletin kuruluşunda rol almayıp sonradan dahil olan boylardan en önemli rol oynayanı Ak Koyunlu Türkmen boyudur.Ak Koyunluların Musullu ve Pürnek ( Purnak ) boylarına Safeviler, komple Türkmen demişlerdi. Son olarak , İran 'da yerleşmiş olan Afşarlar da kuruluştan sonra önemli sayılan statüler aldılar.
===Safevi Döneminde Türkmen - Fars Anlaşmazlığı===
| |||