Sesbilim: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
DragonBot (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Ekleniyor: tt:Фонетика
Xqbot (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Ekleniyor: li:Fonetiek; Kozmetik değişiklikler
1. satır:
'''Ses bilimi''', ('''fonoloji, fonetik dil''') belirli dil seslerini (fonemler) inceleyen bir [[bilim]] dalıdır. Ses bilimi [[dil]] içindeki seslerin [[işlev]]lerini inceler. Konuşma seslerinin eklemlenmesi (articulatory), nakli (transport), alınması (receival) ile ilgili bir bilim dalıdır. Fonetiğin bu üç çalışma alanına karşılık gelen üç branşı vardır: eklemleme (articulatory), [[akustik]] ve işitim fonetiği (auditory phonetics). [[Fonoloji]]ye zıt olarak, fonetik konuşma seslerinin fizikî yönüyle ilgilenir. Konuşma seslerinin tam bir [[Transkripsiyon (dilbilim)|transkripsiyontranskripsiyonunu]]unu vermek için, birkaç özel alfabe vardır. Bu alfabelerden en çok kullanılanı bu metinde bulacağınız alfabe olan IPA’dır.
 
Sesbilim, dilin seslerini, dilsel iletişim dizgesindeki işlevleri açısından inceleyen bilim dalıdır. Sesbirim ve bürünbilim gibi soyut birimlerin incelenmesi üzerine kuruludur. F. de Saussure, J. Baudouin de Courtenay gibi araştırmacılardan esinlenen Prag Dilbilim çevresinde oluşmuştur.
 
== Alanları ==
Sesbilimde, [[sesbilgisi]] gibi, kendi içinde birçok alana ayrılır. Bu alanlararı aşağıdaki biçimde gösterebiliriz:
 
22. satır:
Eşsüremeli sesbilim aksine, sesbilimsel dizgelerin evrimini, bir dil durumundan öbürüne geçişte ortaya çıkan değişimleri ortaya çıkarmaya çalışır.
 
== Farklar ==
 
"Okunduğu gibi yazılan diller" kavramı ile "fonetik dil" kavramı arasında fark vardır zira her dil kendi yazım stilini ve kurallarını üretmiştir ve o dilde yazılmış bir yazı o dilin okunuş kurallarına göre okunduğunda gayet yazıldığı gibi okunan(ya da tersi) bir dil olur. dolayısıyla yazıya aktarılmış her dil okunduğu gibi yazılan dillerdir ama bu onların fonetik dil oldukları anlamına gelmez.
30. satır:
Türkçe yazımı daha yeni adapte edilmiştir(1928). dolayısıyla herhalde günümüzde türkçe dünya üzerindeki en fonetik dillerden birisidir. dil evriminde 80 yıllık bir süre bir nefes alıp verme kadar olduğundan türkçe yazımı ile okunuşu arasında farklılıklar çok ama çok nadirdir. öte yandan süreç içerisinde her dil gibi türkçenin de yazımı ile okunuşları arasında farklar oluşacaktır, bu kaçınılmazdır. hatta şimdiden birkaç belirgin örnek ortaya çıkmıştır. Örneğin "değil mi" yerine "diğ mi", "geleceğim" yerine "gelcem", peki, abi gibi... bu sayılan örnekler her ne kadar gözümüze yanlış kullanım gibi gelse de zaman içerisinde oluşan okunuş kaymaları(pronunciation shift) böyle oluşmaktadır.
 
== Sesbilim Abecesi ==
 
=== Ünlüler ===
IPA International Phonetic Association anlamı taşımaktadır
harf
114. satır:
düğme [dyùÈmE]
 
=== Ünsüzler ===
harf
308. satır:
[[la:Phonetica]]
[[lb:Phonetik]]
[[li:Fonetiek]]
[[lt:Fonetika]]
[[lv:Fonētika]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sesbilim" sayfasından alınmıştır