Sığırlar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k 85.97.136.137 (k - m - e) tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor. |
||
1. satır:
{{Taksokutu
| renk = lightgreen
| ad = inek
| resim = SalersBreed_Cow_3.JPG
| resim_bilgi = Sığır
| alem = [[Animalia]] (<small>Hayvanlar</small>)
| şube = [[Chordata]] (<small>Kordalılar</small>)
| sınıf = [[Memeliler|Mammalia]] (<small>Memeliler</small>)
| takım = [[Artiodactyla]] <br />(<small>Çift toynaklılar</small>)
| alttakım = [[Ruminantia]] <br />(<small>Geviş getirenler</small>)
| familya = [[Bovidae]] (<small>Boynuzlugiller</small>)
| altfamilya = '''Bovinae''' (<small>Sığırlar</small>)
| altfamilya_yazar = [[John Edward Gray|Gray]], 1821
| altbaşlık = Oymaklar
| açıklama =
[[Bovini]]<br />
[[Boselaphini]]<br />
[[Strepsicerotini]]
}}
'''Sığırlar''' (Bovinae), memeli hayvanların [[çift toynaklılar]] (Artiodactyla) takımının, [[boynuzlugiller]] (Bovidae) familyasına giren bir [[alt familya]].
Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu [[büyükbaş hayvanlar]]dır. [[mide|Mideleri]] dört gözlü olup geviş getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları daimidir. Kırıldığında bir daha yeniden sürmez. [[Sığır]] (''Bos taurus''), [[Tibet sığırı]] (''Bos grunniens''), [[banteng]] (''Bos javanicus''), [[yaban sığırı]] (''Bos gaurus'') iyi bilinen türleridir.
Sığır kelimesi, halk arasında geniş manada [[geviş]] getiren, etinden, sütünden ve hizmet hayvanı olarak faydalanılan ''[[büyükbaş]]'' [[evcil]] [[hayvan]]lar için kullanılır. Dar manada ise, evcilleştirilen ve etinden, sütünden veya gücünden faydalanılan ve birçok soyu üretilen ''evcil boğa'' (''Bos taurus'')dır. Sığırın doğumundan altı aylığa kadar olan erkek ve dişi yavrularına '''[[buzağı]]'''; altı aylıktan bir yıllığa kadar olan erkek hayvana '''dana'''; altı aylıktan [[gebe]]lik dönemine kadar [[dişi]]lerine '''[[düve]]''', erkeğine '''[[boğa]]'''; inenmişe (burulmuşuna) '''[[tosun]]'''; yavrulayan dişiye '''[[inek]]'''; [[iş]]e koşulan [[tosun]]a '''[[öküz]]''' denir.
Boğa damızlık olarak, öküz ise iş ve besi hayvanı olarak kullanılır. Ortalama 800 kg gelebilen öküz, 4500 kg'lık yükü rahatça çekebilir. [[Traktör]]ün giremediği yerlerde ziraatın temel direğidir. Sığırların [[et]]i ve [[süt]]ü insan için en iyi bir besin kaynağı olduğu gibi derisinden de gön ve kösele yapılır. [[Boynuz]] ve kemikleri sanayide, [[gübre]]si [[tarla]]larda kullanılır. Yayıldıkları merayı [[at]], [[keçi]] ve [[koyun]] gibi kuvvetten düşürmez, bilakis düzenli otlayarak ıslahını sağlarlar. [[Tibet]]'te olan hörgüçlü ve bol kıllısına [[Yak]] veya [[Tibet öküzü]] denir. Süt ve eti için ıslah edilmiş birçok sığır soyu vardır.
== Dış bağlantılar ==
{{commonsKat-ufak|Bovinae}}
{{species-ufak|Bovinae}}
[[Kategori:Boynuzlugiller]]
{{evcil hayvan türleri}}
<!-- interwiki -->
[[als:Hausrind]]
[[ar:بقرة]]
[[az:İnək]]
[[bat-smg:Galvėjē]]
[[be:Карова]]
[[be-x-old:Карова]]
[[bg:Домашно говедо]]
[[bm:Misi]]
[[bn:গরু]]
[[bo:གླང་གོག་]]
[[br:Buoc'h]]
[[bs:Domaće govedo]]
[[ca:Bou]]
[[cdo:Ngù]]
[[cr:ᒥᔅᑐᔅ]]
[[cs:Tur domácí]]
[[cv:Ĕне]]
[[cy:Buwch]]
[[da:Tamkvæg]]
[[de:Hausrind]]
[[el:Αγελάδα]]
[[eml:Bà]]
[[en:Cattle]]
[[eo:Bovo]]
[[es:Bos taurus]]
[[et:Veis]]
[[eu:Behi]]
[[fa:گاو]]
[[fi:Nauta]]
[[fiu-vro:Lehm]]
[[fr:Bos taurus]]
[[gd:Bò]]
[[gl:Vaca]]
[[gu:ગાય]]
[[ha:Saniya]]
[[hak:Ngiù-è]]
[[he:פרה]]
[[hi:गाय]]
[[hr:Domaće govedo]]
[[hsb:Howjado]]
[[hu:Szarvasmarha]]
[[ia:Vacca]]
[[id:Sapi]]
[[is:Nautgripur]]
[[it:Bos taurus]]
[[ja:ウシ]]
[[ko:소]]
[[kw:Bugh]]
[[lad:Vaka]]
[[lb:Ranner]]
[[lmo:Àca]]
[[ln:Ngɔ́mbɛ́]]
[[lt:Naminis jautis]]
[[lv:Liellops]]
[[mk:Домашно говедо]]
[[ms:Lembu]]
[[mzn:گو]]
[[nah:Cuācuahueh]]
[[nds:Rindveeh]]
[[nl:Rund]]
[[no:Tamfe]]
[[nrm:Vaque]]
[[pam:Baka]]
[[pdc:Kuh]]
[[pl:Krowa]]
[[pt:Gado bovino]]
[[qu:Waka]]
[[ro:Vacă]]
[[ru:Корова]]
[[sah:Ынах]]
[[sc:Bàca]]
[[simple:Cattle]]
[[sk:Tur domáci]]
[[sl:Domače govedo]]
[[sq:Lopa]]
[[sr:Krava]]
[[sv:Nötkreatur]]
[[sw:Ng'ombe]]
[[ta:பசு]]
[[tg:Гов]]
[[th:วัว]]
[[tl:Baka]]
[[ug:Inek]]
[[uk:Корова]]
[[wa:Bovrins]]
[[yi:אקס]]
[[zh:歐洲牛]]
[[zh-min-nan:Gû]]
[[zh-yue:牛]]
[[zu:Inkomazi]]
| |||