Fildişi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 88.251.54.102 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Superyetkin tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
Sayfanın 21:06, 28 Aralık 2008 tarihindeki ArthurBot sürümü eri getirildi. |
||
1. satır:
[[Resim:Ivory decoration.jpg|thumb|right|300px|İnce işçilikle oyulmuş bir fildişi eser]]
'''Fildişi''' [[fil]], [[hippopotamus]], [[su aygırı]], [[mamut]] ve [[gergedan]] gibi hayvanların dişlerinden oyularak yapılan sert,beyaz,opak maddelerdir.
Fildişi bir çok kullanım alanı yanısıra ziynet eşyası yapımına yarar. Plastikle tanışana kadar [[bilardo]] topu, [[piyano]] tuşları, düğmeler ve ziynet eşyası yapımı için kullanılıyordu. Fildişine benzer sentetik materyaller geliştirilmiştir .Piyano tuşları olarak plastik kullanılmış ve daha sonra bu durum geliştirilerek fildişi hissi veren yeni materyaller kullanılmıştır.
== Yapısı ==
[[Resim:Mammoth ivory hg.jpg|thumb|left|230px|Bir mamuta ait fildişi kesiti]]
Memelilerin dişleri türden bağımsız olarak yapısal benzerlik gösterir.Bu yüzden çok değişik türlerin şekil verilebilen dişleri fildişi adı altında kullanılmıştır.
== Eski dünyada fildişi sanatı ==
[[Resim:Porphyrogenetus.jpg|thumb|180px|Fildişi [[oymacılık]]ta kullanılan çok değerli bir materyaldir.]]
Paleolitik [[Cro-Magnon]] insanları, [[buzul çağı]]nın son evrelerinde, fildişini şekillendiren ilk örnektir.
<!--
Both the [[Ancient Greece|Greek]] and [[Ancient Rome|Roman]] civilizations used large quantities of ivory to make high value works of art, precious religious objects, and decorative boxes for costly objects. Ivory was often used to form the white of the eyes of statues.
The Syrian and [[North African elephant]] populations were reduced to extinction, probably due to the demand for ivory in the [[Classical Antiquity|Classical world]].
Tooth and tusk ivory can be carved into an almost infinite variety of shapes and objects. A small example of modern carved ivory objects are small statuary, [[netsuke]]s, jewelry, flatware handles, furniture inlays, and piano keys. Additionally, [[warthog]] tusks, and teeth from [[sperm whale]]s, [[orca]]s and hippos can also be scrimshawed or superficially carved, thus retaining their morphologically recognizable shapes.
-->
<!--
== Availability ==
Due to the rapid decline in the populations of the animals that produce it, the importation and sale of ivory in many countries is banned or severely restricted. Much of the decline in population is due to [[poaching|poachers]] during and before the [[1980s]]. Since the worldwide ivory trade ban in [[1989]] there have been ups and downs in elephant populations, and ivory trade as bans have been placed and lifted. Many African countries including [[Zimbabwe]], Namibia and Botswana claim that ivory trade is necessary—both to stimulate their economies and reduce elephant populations which are allegedly harming the environment. A [[1999]] study done by [[Oxford University]] found that less than one percent of the five-hundred million US dollars ivory sales generated ever reach Africans; most of it goes to middlemen and vendors. However, in [[2002]] the [[United Nations]] partially lifted the ban on ivory trade, allowing a few countries to export certain amounts of ivory. The effectiveness of the policy is in question, in light of the study preceding the ban, and an updated study would be needed to evaluate the current state of the ivory trade.
[[Kenya]], which saw its elephant populations plummet in the decade preceding the [[1989]] ban, claims that legalizing ivory trade anywhere in Africa will endanger elephants everywhere in Africa as poachers would attempt to launder their illegal ivory with legal stockpiles.
The [[2006 Zakouma elephant slaughter]] in [[Chad]] is one of a long series of massacres which have eliminated 97 percent of the original 300,000 [[African elephant]] [[population]] of Chad in only four decades.
The demand for ivory is primarily from the Japanese [[seal (Chinese)|hanko]] industry. Hankos are small seals. Traditionally, these hankos were also made from other material. Ivory hankos were introduced only in the last century.
Trade in the ivory from the tusks of dead [[mammoth]]s has occurred for 300 years and continues to be legal. Mammoth ivory is used today to make handcrafted knives and similar implements.
A species of hard nut is gaining popularity as a replacement for ivory, although its size limits its usability. It is sometimes called '''[[vegetable ivory]]''', or tagua, and is the [[seed]] [[endosperm]] of the [[ivory nut palm]] commonly found in coastal [[rainforest]]s of [[Ecuador]] , [[Peru]] and [[Colombia]].<ref>http://www.cnn.com/2005/TECH/science/04/26/vegivory/index.html</ref>
-->
== Fildişi çeşitleri ==
* Fil ve mamut fildişi
* Deniz aygırı fildişi Erkek Deniz aygırının azı dişinden
* Balina ve kartil balina fildişi
* Su gergedanı fildişi
* Hipopotamus fildişi
* Yaban domuzu fildişi
* Elk fildişi Erkek Elklerin boru dişlerinden
== Kaynakça==
*İngilizce ivory maddesinden çeviridir.
{{commonsKat|Ivory}}
== Dış bağlantılar ==
* [http://voyage.typepad.com/china/2006/10/ivory_mobile_ph.html Çinde yapılmış fildişi cep telefonu]
[[Kategori:Malzemeler]]
[[da:Elfenben]]
[[af:Ivoor]]
[[an:Bori]]
Satır 27 ⟶ 76:
[[it:Avorio]]
[[ja:象牙]]
[[la:Ebur]]
[[lt:Dramblio kaulas]]
Satır 35 ⟶ 83:
[[pl:Kość słoniowa]]
[[pt:Marfim]]
[[ru:Слоновая кость]]
[[sh:Slonovača]]
| |||