Alligator: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
kat+ ilave düzen
Değişiklik özeti yok
15. satır:
}}
 
'''Aligatör''', [[Alligatoridae]] familyasına ait bir [[timsah]] [[cinstür]]iü.Aligator, sıcak bölgelerdeki akarsularda yaşayan, Timsahgiller takımından iri yapılı, kalın ve kabuksu derili sürüngen türü.Gündüzleri dinlenir, çoğunlukla gece avlanırlar. Gözbebekleri dikey olduğundan gece de iyi görürler. Aligatörler renk körüdür.
 
== Kökenbilim ==
 
"Aligatör" sözcüğü [[Türkçe]]'ye [[İngilizce]] "alligator" sözcüğünden geçmiştir. İngilizce'ye ise [[İspanyolca]] [[kertenkele]] anlamındaki "el lagarto" sözcüğünden geçmiştir. [[Timsah]] sözcüğü köken olarak [[Arapça]] bir sözcüktür.[[Peçenekler]], [[Kumanlar]], [[Kıpçaklar]], [[Basmıllar]], [[Oğuzlar]], [[Karluklar]], [[Türgeşler]], [[Hazar Kağanlığı|Hazarlar]], [[Göktürk Kağanlığı|Göktürkler]], [[Uygurlar]], [[Birinci Bulgar Devleti|Tuna Bulgarları]], [[Kimekler]] timsaha Alavan demişlerdir.Ayrıca [[Kaşgarlı Mahmud]] [[1074]] yılında yazdığı [[Divân-ı Lügati't-Türk]] adlı yapıtında arapça timsah sözcüğünün Türkçesinin Alavan olduğunu yazmıştır.Göktürklerden kalma [[Orhun Yazıtları]]nda da Alavan olarak geçer.Yani Timsah sözcüğünün [[Türkçe]]si Alavandır.
"Aligatör" kelimesi [[Türkçe]]'ye [[İngilizce]] "alligator" kelimesinden geçmiştir. İngilizce'ye ise [[İspanyolca]] [[kertenkele]] anlamındaki "el lagarto" kelimesinden geçmiştir.
 
== Fiziksel yapı ==
 
Aligatörler küt, yuvarlak ağız yapıları ile krokodillerdentimsahlardan ve gavyallerden ayırt edilirler.
 
İki alt türü vardır:
*[[Amerika aligatörü]] (''Alligator misisipiensis'')
*[[Çin aligatörü]] (''Alligator sinensis'')
 
==Üreme==
 
Yumurtayla çoğalırlar. Çiftleşmeden sonra dişi, kıyıdaki bir kumlukta açtığı çukur içine kaz yumurtası iriliğinde 50 kadar yumurta yumurtlar. Yumurtaların üzerini kumla örterek yakınlarında nöbet bekler. Ara sıra bu süre üç ayı bulur. Dişi bu sürede hiçbir şey yemediğinden kilo kaybeder. Ara sıra erkek de dişinin yakınına gelir. Ama dişisini beslemeyi akıl edemez. Yavrular, yumurta kabuğunu kırmaya hazır olunca 20 metre kadar uzaklıktan duyulan sesler çıkararak annelerini yardıma çağırırlar. Dişi, kumları açarak yumurtalardan yavruların çıkmasına yardım eder.
 
İnce derili yavrular büyük bir titizlikle tek tek annenin ağzında su kıyısına taşınır. Bakıma muhtaç yavrular altı ile sekiz haftalık bir süre içinde anne ve baba tarafından dış tehlikelerden büyük bir dikkatle korunur. Yırtıcı kuşlar ve vahşi memeliler aligator yavrularına düşkündür. Yavrular kendilerine bakacak duruma gelince anne ve babalarından uzaklaşarak kendilerine yeni av sahaları ararlar. Büyük aligatorlardan uzak olmak zorundadırlar. Hatta bazen sonraki karşılaşmalarda anne ve babalar yavrularını tanıyamamakta, onlara av gözüyle bakmaktadır. Yavrular, balık yumurtaları, salyangoz ve su böcekleriyle beslenirler.
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Timsah]]
* [[Krokodil]]
* [[Gavyal]]
* [[Nil timsahı]]
* [[Amerikan timsahı]]
 
[[Kategori:Timsahlar]]
[[Kategori:Sürüngenler]]
 
 
[[bg:Алигатори]]
[[da:Alligator]]
[[de:Echte Alligatoren]]
[[el:Αλιγάτορας]]
[[es:Alligator]]
[[en:Alligator]]
[[eo:Aligatoro]]
[[fr:Alligator]]
[[ko:앨리게이터속]]
[[hr:Pravi aligatori]]
[[io:Aligatoro]]
[[id:Alligator]]
[[he:אליגטור]]
[[la:Alligator]]
[[lt:Aligatoriai]]
[[nl:Alligator]]
[[ja:アリゲーター属]]
[[no:Alligatorer]]
[[nn:Alligatorar]]
[[ru:Аллигаторы]]
[[simple:Alligator]]
[[th:แอลลิเกเตอร์]]
[[tl:Buwaya (aligator)]]
[[uk:Алігатор]]
[[yi:אליגעיטאר]]
[[zh:短吻鱷]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Alligator" sayfasından alınmıştır