20 Mayıs 1969 askerî müdahalesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kategori eklendi |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Otomatik metin değişimi: (-Celal Bayar +Celâl Bayar) |
||
2. satır:
==Arka plan==
Türkiye'de çok partili demokratik rejim, 27 Mayıs 1960'taki bir [[27 Mayıs İhtilali|askeri darbe]] ile önce kesintiye uğradı. Hazırlanan yeni anayasa ile ilk kez ''"kuvvetler ayrılığı"'' benimsendi, yargı bağımsızlığı anayasal güvence kazandı, yürütmenin yasamayı denetlemesini önlemek için kimi mekanizmalar geliştirildi. Çoğu insan tarafından hâlâ 'en demokratik anayasa' diye anılan 1961 darbe anayasası, getirdiği çok sayıda demokratik yeniliğin yanında bir de, darbe sonrası yargılanıp hapse mahkûm edilen eski Cumhurbaşkanı [[
Darbe sonrası ilk seçimde, [[İsmet İnönü]]'nün liderliğindeki [[Cumhuriyet Halk Partisi]], Demokrat Parti'nin devamı olmak üzere kurulan ve emekli general [[Ragıp Gümüşpala]]'nın başkanlığını yaptığı [[Adalet Partisi]] ile koalisyon kurdu. Bu koalisyonun yıkılmasından ve bu arada [[Süleyman Demirel]]'in AP Genel Başkanı olmasından sonra yapılan ilk genel seçim olan [[1965 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri]]'nde AP oyların büyük çoğunluğunu alarak tek başına iktidar oldu. Yani bir anlamda darbeciler seçim sandığında yenilgiye uğramıştı.
9. satır:
==218 imzalı teklif==
1969 yılında yaklaşan seçimlerin de etkisiyle, artık hapisten çıkmış olan
Mayıs ayında Meclis'e 218 imzalı bir anayasa değişikliği teklifi verildi ve siyasi hakların iadesi öngörüldü. [[14 Mayıs]] [[1969]] tarihinde, uzun yıllardır kavgalı olan iki lider, [[İsmet İnönü]] ve [[
Zaten DP'lilere haklarının iadesini CHP de öngörüyor, hatta İsmet İnönü öncülük ediyordu. Aynı günlerde Ankara'daki Genelkurmay Karargâhı'nda çok farklı hazırlıklar yapılıyor, ordu Bayar ve arkadaşlarına siyasi haklarının iade edilmemesi için darbe yapmayı düşünüyordu.
19. satır:
==Washington'a giden mesaj==
Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nın belgelerine göre [[19 Mayıs]] [[1969]] akşamı Ankara'daki Merkezi Haberalma Örgütü CIA görevlisi Washington'a şu mesajı gönderdi:
{{Cquote|1. Son birkaç gündeki çeşitli siyasi kişilerle yapılan görüşmelerin ve Türk Genelkurmayı'nın kararlılığının ardından, Türk ordusu 16 Mayıs akşamı,
2. Türk Genelkurmayı, General Tağmaç'ın (Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç) imzasıyla bütün ordu, kolordu ve tümen komutanlıklarına gizli bir emir gönderdi ve kararı bildirdi. Ordu, 20/21 Mayıs gecesi harekete geçecek, ulusu da Türk radyosundan, muhtemelen normal bir haber bülteninde bilgilendirecek.
| |||