Kutalmış: Revizyonlar arasındaki fark

“Mutluluk almış”, bunun yanında “mübarek, uğurlu” manasında bir isim olan Kutalmış, kaynaklardaki yazılışlarına göre “Kutulmuş, Kutlamış” gibi şekillerde de okunabilmektedir.

 

 

[[Gazneliler]]’in dönem hükümdarı [[Gazneli Mahmud]]’un yakalattığı Kutalmış, babası [[Arslan Yabgu]] ve kendi arkadaşlarıyla birlikte Hindistan’daki Kalincar Kalesi’ne hapsedilir. Kutalmış, bir yolunu bulup Kalincar Kalesi’nden kaçarak [[Buhara]]’ya döner ve babasını kurtarmak için emrindeki Oğuzlarla harekete geçer. Yedi yıl sürecek olan bu çabaların başarısız olup Arslan Yabgu’nun zindandaki ölümü üzerine Kutalmış, amcazadeleri [[Tuğrul Bey]] ve [[Çağrı Bey]]’lerle işbirliği yapma yoluna gider.

 

Hicri 447 ([[1055]]) yılı geldiğinde [[Tuğrul Bey]]’in halife tarafından [[Bağdat]]’a davetine icap etmek üzere giderken yanında Kutalmış da bulunur. Bu esnada, [[Bağdat]]’ın kontrolüne hakim olan Büveyhiler’in Türk asıllı kumandanı ve şehrin askeri valisi Arslan el-Besasiri, emrindeki Türk kuvvetiyle şehri terk ederek Selçuklu hakimiyetindeki [[Musul]] kentine doğru harekete geçer. Bunun üzerine [[Tuğrul Bey]], [[Musul]] Emiri Kureyş’in kuvvetlerini desteklemek üzere Kutalmış’ı bölgeye gönderir. Kutalmış, Kureyş ile buluşup Arslan el-Besasiri’nin üzerine yürüse de; Sincar civarında [[1057]] yılında yapılan savaşta kuvvetleriyle yenilir. Akabinde Sincarlılar’ı ölü Türk askerlerine uyguladıkları vahşetlerden ötürü cezalandırmak isteyen [[Tuğrul Bey]] [[Musul]]’a gelir. Sincar’ın ve [[Musul]]’un idaresini temin ettikten sonra yönetimi İbrahim Yınal’a vererek Kutalmış’ı yanına alır ve [[Bağdat]]’a geri döner. Halife tarafından [[1058]] yılında [[Tuğrul Bey]]’in “Doğu’nun ve Batı’nın Hükümdarı” ilan edildiği törende Kutalmış da hazır bulunur.Hicri 447 ([[1055]]) yılı geldiğinde [[Tuğrul Bey]]’in halife tarafından [[Bağdat]]’a davetine icap etmek üzere giderken yanında Kutalmış da bulunur. Bu esnada, [[Bağdat]]’ın kontrolüne hakim olan Büveyhiler’in Türk asıllı kumandanı ve şehrin askeri valisi Arslan el-Besasiri, emrindeki Türk kuvvetiyle şehri terk ederek Selçuklu hakimiyetindeki [[Musul]] kentine doğru harekete geçer. Bunun üzerine [[Tuğrul Bey]], [[Musul]] Emiri Kureyş’in kuvvetlerini desteklemek üzere Kutalmış’ı bölgeye gönderir. Kutalmış, Kureyş ile buluşup Arslan el-Besasiri’nin üzerine yürüse de; Sincar civarında [[1057]] yılında yapılan savaşta kuvvetleriyle yenilir. Akabinde Sincarlılar’ı ölü Türk askerlerine uyguladıkları vahşetlerden ötürü cezalandırmak isteyen [[Tuğrul Bey]] [[Musul]]’a gelir. Sincar’ın ve [[Musul]]’un idaresini temin ettikten sonra yönetimi İbrahim Yınal’a vererek Kutalmış’ı yanına alır ve [[Bağdat]]’a geri döner. Halife tarafından [[1058]] yılında [[Tuğrul Bey]]’in “Doğu’nun ve Batı’nın Hükümdarı” ilan edildiği törende Kutalmış da hazır bulunur.

 

== İsyanı ==

Bütün bu olanların ardından Alparslan Kutalmış’ın ölümüne çok üzülerek ağlar ve onun için matem tutar. Kutalmış’ın naaşı [[Rey]] kentine getirilerek [[1063]] yılının Aralık ayında [[Tuğrul Bey]]’in türbesine gömülür.

 

 

Kutalmış’ın hocası olan kişi Selçuklu ailesinin muallimi olarak nitelendirilen Türkmen Danişmend Ali Taylu’dur. Aslen Buharalı olan bu Türkmen aynı zamanda Kutalmış Bey’in kayınpederidir.