Marcel Duchamp: Revizyonlar arasındaki fark

'''Marcel Duchamp''' (* [[28 Temmuz]] [[1887]] Blainville-Crevon ; † [[2 Ekim]] [[1968]] Neuilly-sur-Seine) Fransız/Amerikalı sanatçı. Asıl adı ''Henri-Robert-Marcel Duchamp'dır''. [[Yirminci yüzyıl]]da [[Avrupa]] ve [[Kuzey Amerika]]'nın en önemli sanatçılarından olmuş, [[II. Dünya Savaşı]] sonrası Amerika'da [[pop sanatı]] ve [[kavramsal sanat]] akımlarının temellerinin atılmasında etkili olmuştur.

 

Duchamp'ın ilk eserleri post-izlenimci üslubunda olmuşsa da daha sonra en etkili [[Dada]] sanatçısı olmuştur. Académie Julian okulundan gelip etkisini günümüzün çağdaş sanatçılarına kadar sürdürmüştür. Siyasal görüş olarak bireyci [[anarşist]] olarak tanımlanabilir, [[I. Dünya Savaşı]]'na karşı çıkıp ABD'ye yerleşmiştir. Max Stirner'in görüşlerinden etkilenmiş, bu fikirleri kendi sanatsal ve bireysel gelişimi için birer dönüş noktası olarak kabul etmiştir.

1. Dünya Savaşı öncesinde birçok sanatçının eserini "retinal" yani sadece göze hitap eder bulmuş ve bunun yerine sanatı "yeniden zihnin hizmetine sunmak gerektiğini" söylemiştir. Doğal olarak Duchamp'ın tabu deviren tarzı, [[Dada]] hareketinin ilgisini çekmiştir.

 

[[Resim:Duchamp Fountaine.jpg|thumb|150px|Çeşme, 1917]]

Geleneksel ve kabul gören sanat üretim yöntemlerini ironi ve yergi eşliğinde yıkmak Duchamp'ın kariyerinin ana fikirlerinden olmuştur. En çarpıcı ve ikonoklastik üretimi ise diğer sanatçılara en fazla ilham vermiş olan buluntu nesnelerdir.

 

== Parodi ==

Duchamp'ın parodilerinden birisi, bir [[Mona Lisa]] reprodüksiyonu üzerine çizdiği sakal ve bıyıktır. Marcel Duchamp, şişe rafı ya da kar küreği gibi seri üretim ürünlerini [[heykel]] olarak sergileyerek "yüksek sanat", "kültür" ve pazardaki ürünler hakkındaki geleneksel düşünce ve kanıları hedef almıştır. Görsel parodilerini eserlerine verdiği isimlerle de güçlendirir: ''Çeşme'' isimli eserini "R. Mutt" (Bir yandan Amerikalı sanatçı tarafından yapılmış izlenimi verirken bir yandan da Almancadaki ''Armut'' - ''fakirlik'' kelimesinin anlamını da kullanarak) olarak imzalaması, üzerine sakal çizdiği Mona Lisa'yı (Fransızca "elle a chaud au cul" olarak okunup "kızın kalçaları yakıcı" olarak tercüme edilebilecek) ''L.H.O.O.Q'' olarak adlandırması gibi..

 

 

== Etkileri ==

1920'lerde sansasyonel birşekilde sanat yapmayı hayatının sonuna kadar satranç oynamak için bıraktığını açıklasa da, sanatçı-provokatör rolünden tam olarak kopmamıştır. Duchamp Cubism'den Dada'ya ve Sürrealizme birçok sanat akımıyla bağlantılandırılmış, ve Pop sanat (Andy Warhol), Minimalizm (Robert Morris)ve Kavramsal Sanat (Sol LeWitt) gibi birçok akıma yol açmıştır.

 

Duchamp'ın ''Çeşme'' eseri [[2004]] Aralığında İngiliz sanat çevresinden 500 kişinin oylarıyla 20. yüzyılın en etkili eseri seçilmiştir. Bugün de günümüz sanatçıları üzerindeki etkisi devam etmektedir.

 

[[1887]] [[Rouen]] yakınlarında Blainville'de doğdu.

 

[[1914]] İlk "Ready-Made"ini yarattı.

 

 

[[1917]] "Dada ve Anti-Sanat kuramları doğrultusunda, Anti-Sanat niteliği taşıyan çalışmalar yaptı. "Bottle Rock", "L.H.O.O.Q." gibi manifestolarından sonra, New York'taki bir sergiye "R. Mutt" takma adıyla "Çeşme" ismini verdiği porselen bir idrar kabıyla başvurdu ve reddedildi.

*Marcel Duchamp biografisi, Metropolitan Müzesi, http://www.metmuseum.org/toah/hd/duch/hd_duch.htm

 

 

<!-- Interwiki -->