Katabolizma: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Bot değişikliği Ekleniyor: uk:Катаболізм |
k düzenleme + resim |
||
1. satır:
[[Resim:Catabolism schematic.svg|thumb|250px|[[Protein]]ler, [[polisakkarit]]ler ve [[yağ]]ların parçalanmasını gösteren bir çizim]]
'''Yadımlama''' veya '''Katabolizma''', enerjice zengin ve büyük moleküllü moleküllerin daha küçük moleküllere parçalananması olayı ve bu işlemler sürecidir. Yani [[metabolizma]]nın ''yıkım'' aşamaları olarak da genellenebilir. Yadımlama kapsamında [[besin]] maddeleri niteliğinde olan uzun [[molekül]]lerin hücre içinde [[enzim]]lerin katalizörlüğünde parçalanarak, molekül bağlarında depolanmış
== Aşamaları ==
Yadımlama süreçleriyle enerjinin açığa çıkması üç aşamada gerçekleşir:
*Birinci aşamada [[polisakkarit]]ler, [[yağ]]lar ve [[protein]]ler parçalanır. Bu işlemde bir miktar [[ısı]] ortaya çıkacaktır.
*İkinci aşamada bu ısının da katkısıyla ATP molekülleri sentezlenir.
*Üçüncü aşama ise [[Krebs döngüsü]] adı verilen tepkimeler zinciriyle besin maddelerinin su ve [[karbondioksit]]e kadar yıkımları sağlanır.
== ATP eldesi ==
Besin maddeleri olarak tanımlanan, enerji içeren organik bileşiklerin hücre içinde yıkımıyla ATP sentezlenmesi süreçleri, iki kategoride incelenir.
:*Oksijenli (aerobik) ve
:*Oksijensiz (anaerobik) katabolizma süreçleridir.
=== Oksijensiz katabolizma ===
Oksijensiz katabolizma süreçlerinde besin maddelerinin oksijen kullanılmaksızın yıkımı sonucunda ATP sentezlenir. Ancak bu moleküllerin oksijen kullanılmadan yıkımı, karbondioksit ve suya kadar sürdürülemeyeceği için, moleküler bağlar arasındaki kimyasal enerjinin büyük bir bölümü, ATP sentezi için kullanılamaz.
Oksijensiz katabolizma, büyük oranda [[
=== Oksijenli katabolizma ===
Oksijenli katabolizma süreçlerinde ise besin maddelerinin yıkımı, karbondioksit ve suya kadar sürdürülebilir ve içerdikleri tüm kimyasal enerji açığa çıkarılabilir. Ancak bu enerjinin sadece yarısı ATP sentezinde kullanılabilir, kalan yarısı ısı enerjisine dönüşür.
[[Hücre]], katabolizma tepkimelerini ister oksijenli ister oksijensiz olarak yapsın, başlangıç reaksiyonları hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir ve hep aynıdır. Bu reaksiyon dizisi
== Ayrıca bakınız ==
▲Oksijensiz katabolizma, büyük oranda [[Fermantasyon]] tepkimeleridir. Ancak hayvansal hücrelerde de belirli durumlarda oksijensiz katabolizma tepkimelerinden yararlanılır. Retina ve kıkırdak hücrelerinde esas olan oksijensiz tepkimeler iken, kas hücrelerinde, yeterli oksijen ulaşmadığında kullanılan tepkimelerdir. Öte yandan kısa bir süre içinde yüksek efor gerektiren hareketlerde –örneğin yüzme, kısa mesafe koşu gibi sportif etkinliklerde- oksijensiz katabolizma yoluyla enerji sağlamanın daha kısa sürede gerçekleşmesi nedeniyle bu tepkimeler devreye girecektir.
*[[Özümleme]] (anabolizma)
*[[Metabolizma]]
▲[[Hücre]], katabolizma tepkimelerini ister oksijenli ister oksijensiz olarak yapsın, başlangıç reaksiyonları hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir ve hep aynıdır. Bu reaksiyon dizisi glikozun pürivata kadar parçalandığı süreçtir ve [[glikoliz]] olarak adlandırılır.
[[Kategori:Metabolizma]]
[[ar:تقويض]]
| |||