Vikipedi

Elektromiyografi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
k 85.109.136.14 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, PSamathideS tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
2. satır:
 
{{tıp-taslak}}
'''EMG Nedir?'''
EMG, elektromiyografi teriminin kısaltılmış adıdır. Kasların kasılmasını sağlayan elektriksel aktivitenin izlendiği ve yorumlandığı bir kas incelemesidir. Kasların kasılması sinirler aracılığıyla beyinden iletilmiş olan uyarıcı potansiyellerin kaslarda oluşturduğu Motor Ünite Aksiyon Potansiyelleri (MÜAP) olarak bilinen elektriksel potansiyeller sayesinde olur.
 
Kasılmanın miktarı MÜAP'ların sayısının ve sıklığının artması ile artar. Kasların kasılı olmadığı veya kasılı olduğu durumlarda MÜAP'ların incelenmesi, şeklinin veya sıklığının normal sınırlar içinde olup olmaması, veya normalde karşılaşılmayan elektriksel aktivitelere rastlanılması kaslardaki sorunları belirlemek için incelenen değişkenlerdir. Günlük kullanımında EMG incelemesi denildiğinde kas incelemesi anlamının yanısıra sinir incelemesinide içeren testler bütünü anlamına gelmektedir.
 
'''EMG'nin Hastalıkların Tanısını Koymada Yeri Nedir ?'''
EMG direkt inceleme yöntemlerinin yerini tutmasa da bu yöntemlere yol göstermekte, bir çok hastalıkta ise direkt yöntemlere gerek kalmaksızın bazen tek başına bazen diğer dolaylı yöntemlerle klinisyene tanı koymada yardımcı olarak tedavinin yolunu açmaktadır.
 
'''Neden istenir ?'''
EMG ve sinir ileti incelemeleri sırasıyla omuriliğin ön boynuz hücreleri, sinir kökleri, sinir ağları, uç sinirler, sinir kas kavşağı ve kas hastalıklarının tanısını koymada kullanılan dolaylı bir yöntem olup uygulama kolaylığı nedeniyle çoğu zaman tek başına bazen de diğer yardımcı yöntemlerle (ör: görüntüleme teknikleri, kan biokimyası) olası en kesin tanıya götürmekte ya da hekimi tanı için doğrudan diğer yöntemlere (ör: biopsi, operasyonla sorunlu bölgenin direkt görülmesi) sevketmektedir. Sıklıkla bel ve boyun fitıklarının, uç sinirlerin belli noktalarda sıkışmasının neden olduğu ağrılı durumlarda ve his kusurlarında, kol ve bacak güçsüzlüklerinin görüldüğü bazı durumlarda, sınırlı veya yaygın kas erimelerinde sinir ve kasların ne kadar zarar gördüğünü ölçmek amacıyla kullanılır.
 
'''EMG Nasıl Yapılır?'''
Kaslardaki sorunların tanısı için EMG incelemesinde iğne elektrotları kullanılır. Bu yüzden iğne EMG'si olarak da adlandırılır. Genellikle konsantrik iğneler kullanılır. Bu iğneler bilinen enjektör iğnelerinin içine çok ince bir tel konulması ile kayıt elektrodu haline getirilmişlerdir. Cihaza bağlı bir iğne ilk görüldüğünde elektrik verileceği korkusu uyandırır. Fakat iğne EMG incelemesinde herhangi bir elektriksel uyarı verilmez. Yalnız kaslarda normal veya anormal elektriksel aktivitenin kaydedilmesi için kullanılır. Araştırılan kasa iğnenin ucu direkt olarak yerleştirilir. İğne ucuna yakın olan kas bölgesinde o kasın kasılması için beyinden gönderilen uyarıların oluşturduğu MÜAP'lar veya diğer elektriksel aktiviteler çok özel amplifikatörler aracılığıyla büyütülürler ve cihazın ekranından izlenirler. Görsel incelemenin yanında aynı sinyaller hoparlör sayesinde işitilir hale getirilirler ve incelemeyi yapan doktorun değerlendirmesine önemli katkıları olur.
 
'''İncelemenin süresi ne kadardır ?'''
Her zaman için bir vücut bölgesinde birden fazla sayıda sinir ve kasın incelenmesi gerekmektedir. Yöntem uygulama şekli nedeniyle ağrılı olabildiğinden uygulayıcı bilgi ve deneyimi yardımıyla incelemeyi sınırlayarak gereksiz girişimlerden kaçınır. Bazen de sınırlı gibi görünen ve kısa sürmesi planlanan incelemeler, uygulama sırasında elde edilen verilere göre genişletilebilir. EMG'de her hasta için hastalığına uygun ayrı inceleme planları uygulandığından standart bir inceleme süresinden bahsetmek güç olmakla birlikte bu süre 30 dakikadan 2 saate kadar uzayabilmektedir. Bu süre içerisinde hastanın mümkün olduğunca doktora yardımcı olması incelemenin daha sağlıklı olmasını sağlayacak, gereksiz uzamalara engel olacaktır.
 
 
 
EMG, EEG'den farklı olarak beyin dalgalarının değil, vücudunuzdaki sinir ve kasların elektriksel yöntemle izlenmesidir. Hastayı fazla rahatsız etmeyecek şiddette doğrusal elektrik akımı kullanılarak, sinirlerin elektrik iletme fonksiyonları ölçülür.
HASTA BİLGİSİ
 
Vücudumuzdaki sinirlerin ve kasların elektriksel yöntemlerle incelenmesidir.
 
· Sinir yaralanmaları
· Sinir sıkışmaları
· Sinirlerin fonksiyonlarını bozan hastalıkların teşhisi (Şeker hastalığı, böbrek hastalığı gibi)
· Kas hastalıklarının teşhisi
· Kas erimeleriyle giden omurilik hastalıklarının teşhisi için yapılır.
 
Hastayı fazla rahatsız etmeyecek şiddette doğrusal elektrik akımı kullanılarak, sinirlerin elektrik iletme fonksiyonları ölçülür. Bunun için, parmaklara ve sinirlerin üzerindeki cilt bölgelerine düşük şiddette elektrik akımı uygulanır ve sinirin veya cildin başka bir yerinden bu akım bilgisayarlı aletlerle toplanarak ölçüm yapılır. Böylece sinirin sağlıklı fonksiyon yapıp yapmadığı anlaşılır.
 
Kasların içine de ince çaplı tek kullanımlık steril iğne şekilli elektrodlar konulmak suretiyle, incelenen kasın sinirinin hastalıklı olup olmadığı, veya kasın sağlıklı olup olmadığı, kaslarda oluşan elektrik aktivitenin EMG cihazı ekranından izlenmesi ve analiz edilmesi yoluyla anlaşılır.
 
EMG incelemesi, değişebilmekle birlikte yaklaşık yarım ila bir saat arasında süren bir incelemedir.
 
İncelemeye gelirken...
 
· Hastanın aç olması gerekmez,
· Düzenli olarak kullanmakta olduğu ilaçlar varsa bunları almasında sakınca yoktur. Ancak, özel durumlarda bazı ilaçları kullanmaması gerekir, bu durumlarda hekim tarafından gereken uyarı önceden yapılır.
· Rahat bir giysi giymesi, incelemeyi kolaylaştırır. Kadın hastaların külotlu çorap giymemeleri önerilir.
· Kalp pili taşıyorsa inceleme öncesi hekimi uyarması önerilir.
 
 
HEKİM BİLGİSİ
 
EMG-ENG
 
ENG elektronörografi (sinirlerin elektriksel incelenmesi), EMG ise elektromiyografi (kasların elektriksel incelenmesi) sözcüklerinin kısaltılmışlarıdır. Sıklıkla da ENG ve EMG birlikte uygulandıkları için, çoğu yerde her ikisine birden EMG denir.
 
ENG incelemesinde, baş, kollar, bacaklar ve beden üzerindeki çevresel sinirlerin normal fonksiyon görüp görmedikleri araştırılır. Bu yöntemde "his" ve "hareket" fonksiyonunu yerine getiren sinirler ayrı ayrı incelenir. His sinirleri (duysal sinirler) çevreden gelen temasları hissetmemizi sağlar, dokunduğumuz bir şeyin soğuk mu sıcak mı olduğunu hissetmek gibi. Hareket sinirleri (motor sinirler) ise beyinden ya da omurilikten gelen hareket emirlerini kaslara ileterek kasların kasılmasını, böylece hareketi test eder. Duysal sinirlere yönelik incelemelerinde sinirin bir ucundan hastayı fazla rahatsız etmeyecek şiddette doğrusal elektrik akımı verilir, diğer ucundan ise bu potansiyel, kompüterize aygıtlar yardımıyla kayıtlanıp ekranda görülerek analiz edilir. Motor sinir incelemelerinde ise sinirin değişik yerlerinden elektrik verilip, o sinirin son bulduğu kastan ya da kaslardan kayıtlama yapılır. Böylece bir his da hareket sinirinin kesik olup olmadığı, kesik ya da kesintiye uğramışsa bunun tam mı yoksa kısmi mi olduğu anlaşılabilir. Ayrıca bu incelemeyle, sinirin iyileşip iyileşemeyeceği ya da ne kadar zaman içinde iyileşeceği, siniri tamir için ameliyat gerekip gerekmeyeceği anlaşılabilir.
 
EMG incelemesi ise kasların içine iğne şeklinde kayıt elektrodları sokmak yoluyla yapılır. Elektrodun sapından çıkan teller EMG aletine bağlıdır ve kasların elektriksel aktivitelerini ekranda görmemizi sağlar. İncelenen kasın sinirinin kopuk olup olmadığını, kopuk ise bunun tam mı kısmi mi olduğu hakkında fikir verir. Ayrıca, kasta anormal bir durum var ise bunun omurilikten mi, sinir kökünden mi, çevresel sinirden mi yoksa kasın kendisinden mi kaynaklandığını söyler.
 
ENG ve EMG teknikleri ikisi birlikte uygulandığında omurilik, çevresel sinir ve kas hastalıkları hakkında hem oldukça isabetli teşhis, hem de hastalığın nasıl seyredeceği hakkında bilgi verir.
 
Kısaca EMG diyebileceğimiz bu inceleme yöntemin kullanımı için aşağıdaki durumlar örnek olarak sayılabilir:
 
¨ Omurilik hastalıkları (çocuk felci gibi)
¨ Sinir köküne baskılar ya da kesilmeler (Boyun, bel fıtıkları gibi)
¨ Çevresel sinirlerin hastalıkları (şeker hastalarının yarıya yakınında olan polinöropati rahatsızlığı gibi)
¨ Yüz felçleri
¨ Tek bir sinirin rahatsızlığı (her 7 kadından birinde görülen, el bileğinde sinir sıkışmasına bağlı olan Karpal Tünel Sendromu gibi)
¨ Sinir yaralanmaları (ateşli silah ya da bıçakla kesilme gibi nedenlerle)
¨ Kas hastalıkları (her tür kas erimesi ya da kas yorgunluğu durumunda)
 
MİYASTENİK TESTLER
 
Kasların çabuk yorulmasıyla kendini gösteren bir hastalık olan miyasteni gravis hastalığının teşhisinde kullanılan testlerdir. Omuz ya da kol üzerinden elektrik akımı ardarda verilip kasların buna tepkisi ölçülerek yapılır.
 
UYARILMIŞ POTANSİYELLER
 
VEP (vizüel uyarılmış potansiyel) incelemesi
 
Görme yollarının (gözden beyne kadar) sağlam olup olmadığını araştırır. Televizyon ekranında bir takım şekillere hasta baktırılır ve beyin dalgaları kayıtlanır. Bu analiz sonucunda kişinin görüp görmediği, ya da kendisinin farkında olmadığı bir görme yolu anormalliğinin olup olmadığı anlaşılabilir. Multipl Skleroz denen hastalıkta tipik olarak görme yolları hastaların hemen hepsinde hastalanır fakat hastalar bunun birçok kez farkında olmazlar. Bu test, hastalığın teşhisi için çok yardımcı bir testtir.
 
SEP (somatosensoryel uyarılmış potansiyel) incelemesi
 
His yollarının deriden beyne kadar sağlam olup olmadığını araştırır. Yine cilde çok düşük elektrik akımı verilip, saçlı kafa derisi üzerinden elektrodlar yoluyla beyin dalgaları kayıtlanır. Böylece, sinir kökü, omurilik ya da beyin yapılarında his sinirlerinin iyi fonksiyon görüp görmedikleri anlaşılabilir.
 
BERA (veya BAEP, beyin sapı işitsel uyarılmış potansiyel) incelemesi
 
İşitme yollarının (kulaktan beyne kadar) sağlam olup olmadığını araştırır. Kişinin her iki kulağını örten bir kulaklık takılır ve bu kulaklıklardan bir takım sesler verilip beyin dalgaları kaydedilir. Böylece bebek, çocuk ya da erişkin kişilerin duyup duymadıkları, eğer bir kusur var ise bunun kulaktan mı, beynin alt bölümünden mi, beyinden mi kaynaklandığı söylenebilir.
 
NÖROÜROLOJİK TESTLER
 
Bulbokavernöz Refleks
 
Erkeklerde cinsel fonksiyon bozukluklarında bedensel bir kusur olup olmadığını anlamada ya da omuriliğin en alt bölümünü tutan tümör gibi patolojilerin araştırılmasında kullanılır. Erkeklik organı (penis) üzerine düşük şiddetli elektrik akımı uygulanır ve penis kökü ile anüs (makat) arası bir yerden iğne elektrod sokularak kayıtlama yapılır. Hastalar, bekledikleri kadar acı duymadıklarını söylerler.
 
Pudendal SEP
 
Bulbokavernöz refleks ile aynı amaçlarla kullanılır, özellikle kadınlardaki rahatsızlıklar için geçerlidir.
 
Genital Deri Yanıtları
 
Şeker hastalığında olduğu gibi otonomik sistem (kalp, mide, barsaklar ve damarlarımızı kontrol eden sinir sistemi bölümü) hastalıklarına bağlı cinsel fonksiyon bozukluğunu araştırır. İğne uygulanmayan, dolayısıyla açı vermeyen bir yöntemdir. Cinsel organlar üzerine çok düşük elektrik akımı verilir ve yakın bir bölgeden cilt üzerinden kayıtlama yapılır.
 
OTONOMİK TESTLER
 
Sempatik Deri Yanıtı (SSR)
 
Otonomik sistem hastalığı olup olmadığını araştıran bir yöntemdir. El ya da ayak sırtından bir kez elektrik akımı verilip karşı el ya da ayak sırtından kayıtlama yapılır. İğnesiz bir yöntem olup ağrısızdır.
 
R-R İnterval Değişkenliği
 
Yine Otonomik sistem hastalığı olup olmadığını araştıran bir yöntemdir. Göğüs bölgesine elektrodlar yapıştırılır ve kalp elektrosu kaydedilir. Kalp ritmindeki değişkenlik derecesine göre, kalbi kontrol eden otomonik sinirlerin kusurlu olup olmadığı araştırılır. Örneğin şeker hastalığında kalbin otonomik rahatsızlığı yoksa ölüm riski düşükken, bu rahatsızlığı olması durumunda ölüm riski çok yüksektir, ciddi bir tedavi için uyarı anlamına gelir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektromiyografi" sayfasından alınmıştır