Virüs: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Spacebirdy (mesaj | katkılar)
duplicate
Değişiklik özeti yok
1. satır:
the camel mesten ağa is a gypsy from edirne. when he can't stand a gyprs life anymore he decides to continue his life as an Arab. his face is very dark;his eyes are bright and wide he startsto live an arab. he grows a circular beard.He wears a fez on is head.He takes a new name:abdülmennan.everybody in the horse market thinks is a pilgrim.he doesn't whant to reveal that he's a gypsy,hegoes to the mosque and prays like an arab, imitating their way of praying , and in other ways he behaves like an arabian . he whants to make some money move to an anatolian town as a stranger from mecca , marry a white turkis girl and get rid of his gypsy life totally.but istanbul is dangerous for this purpose;there are too many people from edirne there who may recognize him . he goes to bursa , but it is not safe either . Finally he goes down to çanakkale.There he makes magic tricks
{{Diğer anlamı|Virüs (anlam ayrımı)}}
 
{{Virüs (genel)}} onur anar
 
'''Virüs''', canlı hücreleri enfekte edebilen [[mikroskopik]] [[tanecik]]tir. Virüsler ancak bir konak hücreyi enfekte ederek çoğalabilirler. En temel haliyle bir virüs, [[kapsit]] adlı bir [[protein]] örtü içinde bulunan genetik malzemeden oluşur. [[Ökaryot]] ([[hayvan]], [[mantar]] ve [[bitki]]ler) ve [[prokaryot]]lar ([[bakteri]] ve [[arkae]]ler) virüsler tarafından enfekte edilebilirler. Bakterileri enfekte eden virüsler [[bakteriofaj]] veya kısaltılmış olarak ''faj'' diye adlandırılırlar. Sözcük Latince ''virus'' (zehir) sözcüğünden türemiştir; sıfat hali ''viral''dir. Virüslerin incelendiği bilim dalına [[viroloji]] denir; bu dalın bilim insanları da virologlardır. Virüsler birçok insan hastalığına neden olurlar; bunlara [[AIDS]], [[grip]] ve [[kuduz]] örnek verilebilir. Bu tür hastalıkların tedavisi zordur, çünkü antibiyotikler virüslere etki etmezler ve az sayıda [[antiviral ilaç]] bilinmektedir. Viral hastalıkları engellemenin en iyi yolu, [[bağışıklık]] geliştirmeye yarayan [[aşı (tıp)|aşı]]dır.
 
Virüslerin canlı olup olmadığı uzun süre tartışılmıştır. [[Hayat]] tanımının genel kabul görmüş olan tüm kıstaslarını karşılamadığı için çoğu virolog onları cansız sayar. Konak hücre dışında çoğalamadıklarından, [[zorunlu hücre içi paraziti|zorunlu hücre içi parazitlerine]] benzerler ama parazitlerden farklı olarak virüsler gerçek organizma sayılmazlar. Diğer farklılıkların yanısıra, virüslerin hücre zarı ve kendi metabolizmaları yoktur. Canlı sayılan bazı organizmalar da virüsler gibi hem canlı hem cansızların özelliklerine sahip olduklarından bu konuda kesin bir yanıt bulmak zordur. Virüsleri canlı sayanlara göre onlar [[Theodore Schwann]] tarafından öne sürülmüş [[hücre teorisi]]nin bir istisnasıdırlar, çünkü virüsler hücre değildirler.
 
==Genetik malzeme==
[[Image:Polyomavirus_SV40_TEM_B82-0338_lores.jpg|thumb|200px|right| [[poliyoma virüsü]] virionlarının elektron mikrografı]]
Virüslerde hem [[DNA]] hem [[RNA]] bulunabilir ama genelde ikisi birden olmaz. Bunun bir istisnası insan [[sitomegalovirüs]]üdür, onda bir DNA çekirdek ve birkaç [[mRNA]] parçası bulunur. Virüslerde bulunan nükleik asit, türüne bağlı olarak tek veya çift iplikli olabilir. Dolayısıyla virüslerde dört olası nükleik asit türü de vardır: çift iplikli DNA, tek iplikli DNA, çift iplikli RNA ve tek iplikli RNA. Hayvan virüslerinde bu kombinezonların hepsi gözlemlenmiştir, bitki virüslerin ise genelde tek iplikli RNA'ya sahiptirler. Bakteriyofajlarda genelde çift iplikli DNA olur. Ayrıca, virüs nükleik asitleri arasında doğrusal da halkasal da olanlar vardır.
 
Genom büyüklüğü viral türler arasında büyük çeşitlilik gösterir. En küçük genom yalnızca dört protein kodlar ve yaklaşık 10<sup>6</sup> [[dalton]] ağırlığındadır, en büyüğü ise yüzden fazla protein kodlar ve 10<sup>8</sup> dalton ağırlığındadır. Bazı virüs türlerinin genomunda [[sitozin]] yerine [[hidroksimetilsitozin]] gibi anormal nükleotitler bulunur.
 
Tek iplikli RNA virüslerindeki zincirler ya [[pozitif anlamlı]] (artı iplikli de denir), ya da [[negatif anlamlı]] (eksi iplikli denir) olarak adlandırılabilir, viral mRNA'yı tümleyici olup olmadıklarına bağlı olarak. Pozitif anlamlı viral RNA, viral mRNA'nın aynısıdır ve derhal konak hücre tarafından [[translasyon|çevirisi]] yapılabilir. Negatif anlamlı viral RNA, mRNA'yı tümleyici olduğu için bir [[RNA polimeraz]] tarafından önce pozitif anlamlı RNA'ya dönüştürülmesi gerekir, çevrilebilmek için.
 
Çift iplikli RNA genomlarının hepsi ve bazı tek iplikli RNA genomları parçalıdırlar, yani ayrı parçalardan oluşurlar. Her parça bir protein kodlayabilir ve bu parçalar genelde bir kapsidin içinde yer alırlar. Enfeksiyöz olmak için bu genom parçalarının hepsinin aynı virion içinde yer alması gerekmez, [[brom mozaik virüs]]'de görüldüğü gibi.
 
==Çoğalma==
 
Viral topluluklar hücre bölünmesiyle büyümezler çünkü hücresel değillerdir; konak hücrenin metabolizması ve mekanizmasını kullanarak kendilerini kopyalarlar. [[Litik döngü|Litik]] veya [[isojenik döngü|lisojenik]] döngüleri olabilir, bazı virüslerde bunların ikisi de olabilir. Bir virüs hücreyi öldürmeden ona zarar verici etkiler gösterebilir, bunlara '''sitopatik etkiler''' denir.
 
Litik döngüde (örneğin [[T4 fajı]]nda), virüsün etkisiyle konak hücreler virüsün çoğalması için gerekli olan proteinleri imal etmeye başlarlar. Proteinlerin yanısıra virüs genomunun da çoğaltılmasını sağlar. Bunun için kullanılan yöntem virüsün genom tipine bağlıdır. Oluşan yeni virionlar kendiliklerinden bir araya gelebildikleri gibi [[moleküler şaperon]]ların yardımıyla da oluşabilirler. Genom kopyalandıktan ve kapsit oluştuktan sonra virüs, yeni virionların salınabilmesi için hücrenin parçalanmısını sağlar. Bazı virüsler ise hücreyi parçalamak yerine, [[eksositoz]] adı verilen yolla, hücre zarından geçerek dışarı salınırlar, bu arada hücre zarının bir kısmını da viral örtü olarak alırlar.
 
Buna tezat olarak, lisojenik döngüde hücre parçalanmaz, viral genom konak DNA ile bütünleşir ve onunla beraber çoğalır. Virüs hücrenin yavrularına aktarılır. konak hücrenin bir parçası haline gelen virüs uzun bir süre öyle kalabilir, ama uygun şartlarda tekrar aktif hale gelip litik döngüye geri girebilir.
 
[[Image:Bacteriophage.jpg|thumb|200px|right|[[bakteriyofaj]]ların renklendirilmiş elektron mikrografı]]
[[Bakteriofajlar]] kendilerine has bakterileri enfekte ederler, bunun için bakterinin yüzeyünde bulunan [[reseptör]] proteinlere bağlanıp hücrenin içine girerler. Kısa bir süre içinde, bazen birkaç dakikada, bakterinin [[polimeraz]]ları viral mRNA'nın proteine çevirisine başlarlar. Bu proteinler ya yeni virionları oluşturular, ya yeni virionların oluşmasına yardımcı olurlar veya [[hücre parçalanmısı]]nı sağlarlar. Viral enzimler hücre zarını parçalarlar ve T4 fajı durumunda, enfeksiyondan yirmi dakika sonra üç yüzden fazla faj salınır.
 
Hayvan '''[[DNA virüsü|DNA virüsleri]]''', ([[herpes virüsü|herpes virüsleri]] gibi) konak hücrenin içine [[endositoz]] yoluyla girerler. Genelde, virüs uygun bir hücre zarı reseptörü ile tesadüfi bir çarpişma sonucunda ona bağlanır sonra da hücre içine alınır. Viral genom kapsitten dışarı salınır ve konak polimerazlar viral mRNA'yı okumaya başlarlar. Yeni virionlar ya hücre paçalanması ya da hücre zarında tomurcuklanarak hücreden dışarı salınırlar.
 
Hayvan '''[[RNA virüsü|RNA virüsleri]]''' çoğalma mekanizmalarına bağlı olarak üç farklı gruba ayrılabilirler. RNA'nın tek veya çift iplikli olması, ve tek iplikli olması durumunda onun [[Anlam (biyoloji)|polaritesi]], virüsün çoğalma mekanizmasını belirler. Tek iplikli RNA'lar pozitif veya negatif anlamlı olabilirler, ayrıca çift iplikli RNA virüsleri vardır. Bazı RNA virüslerinin içinde DNA vardır ama çoğalmak için önce RNA'ya kopyalanırlar. [[RNA virüsü|RNA virüs]]leri çoğalmak için virüs tarafından kodlanan bir [[RNA replikaz]] enzimine muhtaçtırlar.
 
Retrovirüsler ters transkripsiyon yoluyla çoğalırlar, yani bir RNA şablonundan DNA oluşurtururlar. RNA genomlu virüsler bir DNA ara ürün aracılığıyla çoğalırlar, DNA genomlu olanlar ise bir RNA molekülü oluşturarak çoğalırlar. Her iki tip ters trasnkripsiyon virüsü de nükleik asit dönüçümü üçün [[ters transkriptaz]] enzimi kullanırlar.
 
==Canlılık tartışması==
 
[[Image:Rotavirus_TEM_B82-0337_lores.jpg|thumb|200px|right|[[rotavirüs]] virionları]]
Virüsler ve canlı hücreler, DNA veya RNA, ve proteinler gibi ortak bileşiklere sahiptirler. Lakin biyokimyacı Wendel Stanley'nin tanımına göre virüsler biyolojik moleküllerden "basit" oluşumlardır. Organik moleküllerin kendi kendilerine yapısallaşma özeliklerinin bir sonucudurlar ve dolayısıyla canlı sayılmazlar. François Jacob da virüsler hakkında "bir kültür ortamına yerleştirildiklerinde virüslerin bir metabolik faaliyeti yoktur, enerjiyi ne üretebilirler ne de kullanabilirler, ne büyür ne çoğalabilirler, canlıların bu ortak özelliklerinden hiç biri yoktur onlarda" der.<ref>François Jacob, Qu’est-ce que la vie ? ''in'' La Vie, Université de tous les savoirs, Editions Odile Jacob, 2002.</ref> Virüsler ancak canlı bir hücrenin enzimlerini kullanarak çoğalabilirler. Ayrıca, virüsler DNA veya RNA'dan birine sahip olsalar da, canlı hücrelerde olduğu gibi bunların ikisi birden yoktur.
 
Öte yandan son yıllarda yapılan yeni keşifler virüslerin canlılığı hakkındaki tartışmayı yeniden gündeme getirmiştir. Amipleri enfekte eden Mimivirüsün 1200 geni vardır, ki bu rakam bazı bakterilerin gen sayısından daha fazladır. Bu virüslerin genleri arasında normalde virüslerde bulunmayan, canlı hücrelerde bulunan 30 kadar gen vardır, örneğin protein sentezi ve DNA tamirinden sorumlu enzimleri kodlayan.<ref>Raoult D, Audic S, Robert C, Abergel C, Renesto P, Ogata H, La Scola B, Suzan M, Claverie JM. The 1.2-megabase genome sequence of Mimivirus. ''Science.'' 2004 Nov 19;306(5700):1344-50.</ref>
 
Virüslerin canlı olup olmadığı tartışması sürmektedir. Sorunun cevaplandırılması için "hayat nedir?" sorusunun cevabı gerekmektedir. Zooloji ve botaniğe dayalı kıstaslara göre virüsler canlı değildir. Ancak, bu çıkarım canlı olduğu kabul görmüş varlıkların özelliklerinden genelleme yaparak elde edilmiştir ve yıllar boyunca keşfedilmiş, gittikçe daha küçük canlı türlerini göz önüne alarak sürekli değiştirilmiş tanımlara dayalıdır. Eğer hayat temel ilkelere göre tanımlanırsa, canlılığın en temel kıstası çoğalma yeteneğidir. Virüsler çoğalabildiklerine göre canlı oldukları, veya konak hücreler olmadan çoğalamadıkları için canlı olmadığı iddia edilebilir. Öte yandan pek çok canlı da diğer canlıların ürettiği gıdalar olmadan ne büyüyebilir ne çoğalabilir. Virüslerin canlı olup olmadığı kullanılan [[hayat]] tanımına bağlıdır.
 
==Virüsler ve hastalık==
:''Virüs hastalıklarının diğer örnekleri için [[Enfeksiyöz hastalıklar listesi]]ne bakınız''
 
[[Image:Ebola_Virus_TEM_PHIL_1832_lores.jpg|thumb|200px|right|[[Ebola]] virüsü]]
[[Image:Marburg virus.jpg|thumb|200px|right|[[Marburg virus|Marburg]] virüsü]]
Virüslerin neden olduğu yaygın hastalıklara örnek olarak [[soğuk algınlığı]], [[grip]], [[su çiçeği]] ve [[uçuk]] gösterilebilir. Virüslerin neden olduğu daha ciddi hastalıklar arasında [[Ebola]], [[AIDS]], [[çiçek]] gibileri örnek verilebilir. Ebola virüsü kanamalı ateşe neden olur. Virüslerin hastalık yapma yeteneğine [[virülans]] denir.
 
Virüslerin hastalığı meydana getirmesine sağlayan çeşitli mekanizmalar vardır. Hücresel seviyede bunların başlıcası hücrenin parçalanması ([[lizis]]) sonucu ölümüdür. [[Çok hücreli canlı|Çok hücreli canlılarda]] yeterince çok sayıda hücre ölürse canlının kendisi de bundan etkilenmeye başlar. Çoğu virüsler [[homeostaz]] bozulmasına neden olur, ama bazıları nispeten zararsız bir şekilde canlının içinde varlıkların sürdürebilirler. Bunun bir örneği uçuk yapan [[herpes simpleks virüsü]]nün insan vücudunda inaktif olarak bulunmasıdır. Bazı virüsler girdikleri hücre uygun değilse çoğalamazlar ama gene de hücrenin genomuna kendilerini dahil ederek varlıklarını sürdürebilirler. [[Onkojenik virüs]]ler bu yolla hücrede bir değişim meydana getirirler, hücrenin kontrolsuz bir şekilde çoğalmasını sağlayıp kansere yol açarlar.
<br clear=right>
 
==Tespit, saflaştırma ve tanı==
[[Image:Plaque_assay_macro.jpg|thumb|right|Viral plak testi]]
Laboratuvarda virüsleri çoğaltma ve tespit etmek için çeşitli yöntemler vardır. Kültürlenmiş hücreler bir virüsle enfekte edildikten sonra ortama salınan virüslerin saflaştırılması için [[santrifüj]]leme yöntemleri, [[amonyum sülfat]] veya [[etilen glikol]] ile çökeltme, veya hücre bileşenlerinin organik çözücülerle arıtılması gibi teknikler kullanılır.
 
Virüslerin tespiti ve miktarlarının belirlenmesi için kullanılan yöntemler arasında:
*[[Hemaglütinasyon testi]]. Bir [[alyuvar]] süspansiyonuna virüsler eklenir, alyuvarların kümeleşmesine ([[aglütinasyon]]una) bakılarak virüs sayısı belirlenir. Kümeleşmenin nedeni, virüslerin alyuvarların yüzeyine bağlanarak hücreleri birbirine bağlamalarıdır.
*[[Elektron mikroskobu]] ile doğrudan sayım. Derişik bir virüs süspansiyonu, konsantrasyonu bilinen bir mikroskopik bilye süspansiyonu ile karıştırılır ve bu karışım özel bir yüzeyin üzerine damlatılır. Yüksek büyültme altında virüs tanecikleri ve suni bilyeler sayılarak virüslerin konsantrasyonu hesaplanır.
*[[Plak sayımı]]. Kültür kaplarında konak hücreler ince bir tabaka halinde büyütülür. Bir virüs süspansiyonu ayrı tüplerde farklı oranlarda seyreltilip bu kaplara eklenir. Her bir virüs tanesi çoğalarak birbirine bitişik çok sayıda hücreyi öldürür, hücre tabakasında bir delik ('plak') oluşmasına neden olur. Plakların sayısından o kaba kaç tane virüs eklenmiş olduğu anlaşılır, buna dayanarak virüs konsantrasyonu hesaplanabilir.
 
Hastalardan yeni bir hastalığın virüsünün tespiti (yakın geçmişten ebola veya HIV örnekleri verilebilir) ve o virüsün saflaştırılması özelleşmiş laboratuvarlar, ayrıca [[moleküler biyoloji|moleküler biyolog]] ve [[viroloji|virolog]] gibi uzmanlar gerektirir. Bu genelde devlet laboratuvarlarının gayretleriyle gerçekleştirilir ve zor durumlarda [[Dünya Sağlık Örgütü]] gibi kuruluşların yardımını gerektirebilir.
 
==Korunma ve tedavi==
Virüsler konaklarının hücresel mekanizmalarını kullanarak çoğaldıkları için konağı öldürmeden onları yok etmek mümkün değildir. En etkili tıbbî müdahele enfeksiyona karşı korunmayı sağlayan [[Aşı (tıp)|aşılanmadır]]. Enfeksiyon sonucu oluşan semptomları tedavi etmek için çeşitli ilaçlar mevcuttur. [[Antibiyotik]]ler (tanımları gereği) bakteriler içindir, virüsler üzerinde etkisizdir. Ancak acil durumlarda hastanın belirtilerinin nedeni olan enfeksiyonun viral mi bakteriyel mi olduğu anlaşılana kadar antibiyotik tedavisine başlamak tedbirlidir.
 
Hücre ortamı dışında virüsler [[dezenfektan]] malzemelerle ([[çamaşır suyu]], [[etanol]], [[gluteraldehit]], [[formaldehit]]) etkisiz hale getirilebilirler.
 
==Uygulama alanları==
[[Image:Polio_EM_PHIL_1875_lores.PNG|thumb|170px|right|[[Polio]] virüsü]]
===Biyoloji===
Virüsler moleküler ve hücresel biyolojide hücrelerin işlevlerini anlamak için kullanılırlar. Örneğin genetikte, ayrıca [[DNA çoğalması]], [[Transkripsiyon (genetik)|transkripsiyon]], [[RNA işlenmesi]], [[translasyon]], [[protein taşıması]] ve [[immünoloji]] gibi temel hücresel mekanizmaların anlaşılmasında virüslerin büyük katkısı olmuştur.
 
[[Genetik|Genetikçiler]] hücrelerin içine genleri sokmak için virüsleri taşıyıcı araç ([[vektör (biyoloji)|vektör]]) olarak kullanır. Hücrenin yabancı bir birleşiği üretmesini sağlamak, veya bir genin genomda yer almasının etkisinin anlaşılmasında kullanılan yararlı bir yöntemdir bu. Bu yöntem kanser tedavisi ve [[gen terapisi]]nde de kullanılır.
<br clear=right>
 
===Silah===
[[Image:Reconstructed_Spanish_Flu_Virus.jpg|thumb|200px|right|Yeniden yaratılmış [[1918 influenza]] virüsü]]
{{Ana|Biyolojik savaş}}
Virüs [[salgın|salgınlarının]] insan toplumları üzerindeki etkileri onların [[biyolojik savaş]] için silah olarak kullanılabileceği endişesini gündeme getirmiştir. 1918 influenza salgını virüsünün laboratuvarda yeniden yaratılması bu yöndeki endişeleri daha da artırmıştır.<ref>http://www.cdc.gov/OD/OC/MEDIA/pressrel/r051005.htm</ref> Çiçek virüsü yok edilmeden evvel tarih boyunca pek çok toplumu harabetmiştir. Günümüzde çiçek virüsü güvenlik altında tutulan bir kaç laboratuvarda hâlâ mevcuttur ve virüsün silah haline getirilebilmesi olasılık dahilindedir. Modern dünya toplumlarında çiçek hastalığına karşı oluşmuş bir bağışıklık olmadığından dolayı, bu virüsün salgını kontrol altına alınana kadar muazzam hayat kaybı meydana gelebilir.
 
== Ayrıca Bakınız==
*[[Konağı ökaryot olan virüslerin listesi]]
*[[Konağı bakteri olan virüslerin listesi]]
 
==Notlar==
<references/>
 
==Dış bağlantılar==
*[http://www.genbilim.com Türkiye Bilim Sitesi]
*[http://www.medinfo.hacettepe.edu.tr/ders/TR/D3/2/2652.doc. VİRUS ENFEKSİYONLARINDA TANI YÖNTEMLERİ]
*[http://www.bioclub.hacettepe.edu.tr/haber/virus.html Virüsler ve Kanser]
*[http://www.virusler.net Virüsler] Bilgisayar Virüsleri.
*[http://www.genetikbilimi.com/genbilim/genterapisi.htm Gen Terapisi]
*[http://www.home-air-purifier-expert.com/bioaerosols.html Havayla yayılan ve hastalık yapan virüslerin tablosu]
*[http://www.sciam.com/article.cfm?chanID=sa006&articleID=00023290-03BC-1F5D-905980A84189EEDF Scientific American Magazine (October 2003 sayı) Tumor-Busting Viruses] (tümörlere karşı virüs kullanımı) {{İng}}
* [http://www.vbrc.org Tehlikeli virüsler hakkında biyoenformatik ve genomik bilgiler] {{İng}}.
* [http://www.larger-than-life.org/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=8 Virüsler hakkında çeşitli bilgi ve resimler] {{İng}}
*[http://www.virology.net/Big_Virology/BVHomePage.html The Big Picture Book of Viruses] - Pek çok virüs hakkında bilgi ve resimler {{İng}}
*[http://maswey.blogspot.com/2008/01/online-virs-tarama-siteleri.html online virüs tarama siteleri]Ücretsiz servisler
 
==Kaynakça==
<div class="references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2;">
* [http://viperdb.scripps.edu/ Icosahedral virus structure]
* Villarreal, Luis P. (2005). "Viruses and the Evolution of Life." Washington, ASM Press. {{İng}}
* [http://www.virology.net/ All the Virology on the WWW] {{İng}}
* [http://www-micro.msb.le.ac.uk/109/structure.html University of Leicester online notes] - Virus yapısı {{İng}}
* [http://www.plazamedicine.com/index.html Chronic Active Human Herpesvirus-6 (HHV-6) Infection: A New Disease Paradigm] {{İng}}
* Gelderblom, Hans R. (1996). [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?rid=mmed.chapter.2252 41. Structure and Classification of Viruses] in ''[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?rid=mmed Medical Microbiology] 4th ed.'' Samuel Baron ed. The University of Texas Medical Branch at Galveston. ISBN 0-9631172-1-1 {{İng}}
* Radetsky, Peter (1994). ''The Invisible Invaders: Viruses and the Scientists Who Pursue Them.'' Backbay Books, ISBN 0316732168, ISBN 0316732176. {{İng}}
* Theiler, Max and Downs, W. G. (1973). ''The Arthropod-Borne Viruses of Vertebrates: An Account of the Rockefeller Foundation Virus Program 1951-1970''. Yale University Press. {{İng}}
*Bu maddedeki biligilerin bir kısmı ABD Millî Biyoteknoloji Merkezi (NCBI) tarafından hazırlanmış olan ve dolayısıyla kamu malı olan, [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/About/primer/ Science Primer] adlı yayından elde edilmiştir. {{İng}}</div>
 
 
*{{kaynak wiki
|dil=İngilizce
|madde=Virus
|tarih=8.3.2006
|url=http://en.wikipedia.org/w/index.php?başlık=Virus&oldid=113488612
}}
*{{kaynak wiki
|dil=Fransızca
|madde=Virus
|tarih=25.02.2007
|url=http://fr.wikipedia.org/w/index.php?başlık=Virus&oldid=14478108
}}
 
{{Vikiler
|commons=Category:Viruses
|wikispecies=Virus
}}
 
[[Kategori:Virüsler|*]]
 
{{Link FA|ja}}
 
[[af:Virus]]
[[als:Virus (Medizin)]]
[[ar:فيروس]]
[[bg:Вирус]]
[[bs:Virus]]
[[ca:Virus]]
[[cs:Virus]]
[[cy:Feirws]]
[[da:Virus (biologi)]]
[[de:Viren]]
[[el:Ιός]]
[[en:Virus]]
[[eo:Viruso (biologio)]]
[[es:Virus]]
[[et:Viirused]]
[[eu:Birus]]
[[fa:ویروس]]
[[fi:Virukset]]
[[fo:Virus]]
[[fr:Virus]]
[[ga:Víreas]]
[[he:נגיף]]
[[hi:वायरस]]
[[hr:Virusi (biologija)]]
[[hu:Vírus]]
[[id:Virus]]
[[is:Veira]]
[[it:Virus (biologia)]]
[[ja:ウイルス]]
[[ka:ვირუსები]]
[[ko:바이러스]]
[[la:Virus biologicum]]
[[lt:Virusas]]
[[lv:Vīruss]]
[[mk:Вирус]]
[[mn:Вирус]]
[[mr:विषाणू]]
[[ms:Virus]]
[[nl:Virus (biologie)]]
[[nn:Virus]]
[[no:Virus]]
[[oc:Virus]]
[[pl:Wirusy]]
[[pt:Vírus]]
[[qu:Añaw]]
[[ro:Virus]]
[[ru:Вирусы]]
[[simple:Virus]]
[[sk:Vírus]]
[[sl:Virusi]]
[[sr:Вирус]]
[[su:Virus]]
[[sv:Virus]]
[[ta:தீ நுண்மம்]]
[[te:వైరస్]]
[[th:ไวรัส]]
[[uk:Вірус]]
[[ur:حُمہ]]
[[vi:Virus]]
[[yi:ווירוס]]
[[zh:病毒]]
[[zh-min-nan:Pēⁿ-to̍k]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Virüs" sayfasından alınmıştır