Esmeray Özadikti: Revizyonlar arasındaki fark

1973 yılında [[Kars]]'ta doğdu. İlk gençlik yıllarında cinsel kimliğinin farkına vardı ve daha rahat yaşayabilmek için on sekizine girmeden İstanbul’a göç etti. Burada çeşitli işlerde çalıştı; önce eşcinsel, sonra da transseksüel olarak [[Seks işçisi|seks işçiliği]] yaptı.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://kaosgl.org/haber/tarafrsquoa-tarafrsquosiz-esmeray|başlık=Taraf’a Taraf’sız Esmeray|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=5 Ağustos 2011|dil=Türkçe|çalışma=Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı|ad=Kaos GL-LGBTİ+ Haber|soyadı=Portalı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130436/https://kaosgl.org/haber/tarafrsquoa-tarafrsquosiz-esmeray|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Kadın hareketi]] ve [[Feminizm|feminizmle]] tanıştıktan sonra seks işçiliğini bıraktı, geçimini [[Beyoğlu]]'nda, Süslü Saksı Sokak'ta midye satarak sağladı.<ref name=":0" />

1996 yılında [[Pınar Selek]]'in sokak çocukları ve trans kadınlarla düzenlediği sokak tiyatrosu atölyesine katıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mimesis-dergi.org/2007/11/esmeray-ile-cadinin-bohcasi-uzerine/|başlık=Esmeray ile Cadının Bohçası Üzerine|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=20 Kasım 2007|dil=Türkçe|çalışma=Mimesis Sahne Sanatları Portali|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130437/https://www.mimesis-dergi.org/2007/11/esmeray-ile-cadinin-bohcasi-uzerine/|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> 1999-2000'de itibaren [[Mezopotamya Kültür Merkezi]]’nde tiyatro, Türkçe, Kürtçe dersleri aldı.<ref name="taraf">{{Web kaynağı|url=http://arsiv.taraf.com.tr/haber-cadi-bohcasi-dertle-dolu-54917/|başlık=Cadı bohçası dertle dolu|erişimtarihi=21 Mart 2016|arşivtarihi=23 Mart 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160323185653/http://arsiv.taraf.com.tr/haber-cadi-bohcasi-dertle-dolu-54917/|tarih=2 Ağustos 2010|ölüurl=evet|yayıncı=Taraf gazetesi|kaynak=|ad=Esra|soyadı=Karataş}}</ref> [[Amargi]] adlı kadın kooperatifinin kuruluşunda yer aldı, üç yıl Amargi'nin genel başkanlığını üstlendi. <ref>{{Web kaynağı|url=https://ilerihaber.org/index.php/icerik/oyuncu-ve-trans-kadin-zeynep-esmeray-tipten-milletvekili-aday-adayligini-acikladi-152290|başlık=Oyuncu ve trans kadın Zeynep Esmeray, TİP’ten milletvekili aday adaylığını açıkladı|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=18 Mart 2023|dil=|çalışma=ilerihaber.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130437/https://ilerihaber.org/index.php/icerik/oyuncu-ve-trans-kadin-zeynep-esmeray-tipten-milletvekili-aday-adayligini-acikladi-152290|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Amargi bünyesinde kadın tiyatrosu çalışmalarında yer aldı. Tiyatro Amargi’nin sahneye koyduğu, büyük şehre göç etmiş 13 kadının öyküsünü konu edinen ''Yazmadan Dökülenler'' adlı oyunun rejisinde ve oyuncu kadrosunda görev aldı.<ref name="istanbulnet">{{Web kaynağı|url=http://www.istanbul.net.tr/etkinlik/tiyatro/yazmadan-dokulenler/654/14|başlık=Yazmadan Dökülenler|erişimtarihi=21 Mart 2016|arşivtarihi=23 Mart 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160323185705/http://www.istanbul.net.tr/etkinlik/tiyatro/yazmadan-dokulenler/654/14|ölüurl=evet|website=http://www.istanbul.net.tr|kaynak=İstanbul.net.tr, Aralık 2003}}</ref>

Esmeray, 2007 yılından itibaren tek kişilik gösteriler yapmaya başladı. Bir transseksüelin Kars'tan İstanbul'a yaptığı yolculuğu konu alan, kendi deneyimlerinden derlediği ''Cadının Bohçası''<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.evrensel.net/haber/1370/cok-kisilik-bir-gosteri-cadinin-bohcasi|başlık=Çok kişilik bir gösteri: ‘Cadının Bohçası’|tarih=4 Mart 2011|ad=Cihan|soyadı=Bilgen|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130436/https://www.evrensel.net/haber/1370/cok-kisilik-bir-gosteri-cadinin-bohcasi|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> ve onun devamı niteliğindeki ''Yırtık Bohça'' adlı tek kişilik anlatılar ile<ref name="mimesis">{{Web kaynağı|url=http://mimesis-dergi.org/2012/12/esmeray-yirtik-bohcasi-ile-bogazicindeydi/|başlık=Esmeray “Yırtık Bohça”sı ile Boğaziçi’ndeydi|erişimtarihi=21 Mart 2016|arşivtarihi=23 Mart 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160323185714/http://mimesis-dergi.org/2012/12/esmeray-yirtik-bohcasi-ile-bogazicindeydi/|ölüurl=evet|kaynak=Mimesis Dergisi, 15 Aralık 2012}}</ref> cinsel kimliği farklı olan insanların nelere maruz kaldığını sergiledi. 2011 yılından itibaren [[Taraf Gazetesi]]'nde yazmaya başladığı köşe yazılarına<ref name=":0" /> ve 2012'den itibaren [[Özgür Radyo]]’da Melek Bengü Şahin ile birikte hazırlayıp sunduğu<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/esmeray-sanat-ve-dayanisma-yasatir-1441210|başlık=Esmeray: Sanat ve dayanışma yaşatır!|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=15 Haziran 2019|dil=Türkçe|çalışma=Cumhuriyet.com.tr|ad=Ayça|soyadı=Han|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130440/https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/esmeray-sanat-ve-dayanisma-yasatir-1441210|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/141082-cadinin-bohcasi-ozgur-radyo-da|başlık="Cadının Bohçası" Özgür Radyo'da|tarih=26 Eylül 2012|çalışma=Bianet.org|ad=Ayça|soyadı=Söylemez|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140906071716/http://www.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/141082-cadinin-bohcasi-ozgur-radyo-da|arşivtarihi=6 Eylül 2014|ölüurl=hayır}}</ref> radyo programına "''Cadının Bohçası"'' adını verdi.

[[Dario Fo]]’nun kısa kadın oyunu ''Tecavüz''’ü iki farklı versiyonla oynayarak kendi öz yaşamından bir tecavüz öyküsü ile birlikte sahneledi (2009).<ref name="radikal">{{Web kaynağı|url=http://www.radikal.com.tr/kultur/esmeray-tecavuzu-son-kez-anlatiyor-933033/|başlık=Esmeray 'Tecavüz'ü son kez anlatıyor|erişimtarihi=21 Mart 2016|arşivtarihi=23 Mart 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160323185658/http://www.radikal.com.tr/kultur/esmeray-tecavuzu-son-kez-anlatiyor-933033/|ölüurl=hayır|website=Radikal.com.tr/|yayıncı=Radikal gazetesi, 26 Nisan 2009}}</ref> 2013'te [[Pınar Selek]]'e ithaf ettiği “''Bizim Atölye''” adlı gösteriyi sunmaya başladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.pinarselek.com/public/page_item.aspx?id=2077|başlık=PINAR SELEK-Yaratıcı Bir Dayanışma Hikayesi "Bizim Atölye";|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=27 Mayıs 2013|çalışma=Pinarselek.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130437/https://www.pinarselek.com/public/page_item.aspx?id=2077|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Aynı yılın yaz aylarında [[cinsiyet değiştirme ameliyatı]] geçirdi ve böylece pembe kimlik sahibi oldu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haberturk.com/yasam/haber/870527-ilk-kez-konustu|başlık=İlk kez konuştu!|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=20 Ağustos 2013|dil=Türkçe|çalışma=www.haberturk.com|ad=Ümran|soyadı=Avcı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130435/https://www.haberturk.com/yasam/haber/870527-ilk-kez-konustu|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.agos.com.tr/tr/yazi/5228/gorunurluk-cok-artti-ama-halen-edinilmis-hicbir-hakkimiz-yok|başlık=‘Görünürlük çok arttı ama halen edinilmiş hiçbir hakkımız yok’|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=5 Temmuz 2013|dil=Türkçe|çalışma=Agos|ad=Zeynep Ekim|soyadı=Elbaşı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130437/https://www.agos.com.tr/tr/yazi/5228/gorunurluk-cok-artti-ama-halen-edinilmis-hicbir-hakkimiz-yok|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Geçirdiği cinsiyet değiştirme ameliyatı sürecini ''Kestirmeden Hikayeler''" adıyla sahneye taşıdı.<ref name="burcu">{{Web kaynağı|url=http://www.milliyet.com.tr/-gostermeme-gerek-yok-gelin/pazar/haberdetay/19.10.2014/1956655/default.htm|başlık="Göstermeme gerek yok, gelin anlatayım size|erişimtarihi=21 Mart 2016|arşivtarihi=23 Mayıs 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150523064905/http://www.milliyet.com.tr/-gostermeme-gerek-yok-gelin/pazar/haberdetay/19.10.2014/1956655/default.htm|ölüurl=hayır|kaynak=Milliyet gazetesi, 19.10.2014|soyadı1=Karakaş|ad1=Burcu}}</ref>

[[2023 Türkiye genel seçimleri]] için [[Türkiye İşçi Partisi (2017)|Türkiye İşçi Partisinden]] [[İstanbul ili seçim çevresi#2 numaralı seçim çevresi|İstanbul 2. Bölge]] milletvekili adayı oldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.com/turkce/articles/c3gnzlqzq5lo|başlık=TİP’li trans kadın aday Esmeray: 'Homofobi çok lanet bir şeydir'|erişimtarihi=9 Mayıs 2023|tarih=8 Mayıs 2023|çalışma=[[BBC]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230508224956/https://www.bbc.com/turkce/articles/c3gnzlqzq5lo|arşivtarihi=8 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> 2007 genel seçimlerine katılan [[Demet Demir]]'den sonra Türkiye'de milletvekili adayı olmuş ilk trans bireydir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://yesilgazete.org/secime-dogru-esmeray-ozadikti-bir-ceylan-gibi-o-cakallarin-gozunun-icine-bakarak-hesap-soracagim/|başlık=Esmeray Özadikti: Bir ceylan gibi o çakalların gözünün içine bakarak hesap soracağım|erişimtarihi=13 Mayıs 2023|tarih=15 Nisan 2023|dil=Türkçe|çalışma=Yesilgazete.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230513130439/https://yesilgazete.org/secime-dogru-esmeray-ozadikti-bir-ceylan-gibi-o-cakallarin-gozunun-icine-bakarak-hesap-soracagim/|arşivtarihi=13 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref>