Tabun: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k Bot: genel dz. ve madde bakımı (hata bildir) |
||
55. satır:
| <small>Bu maddeyi içeren yangınlarda kimyasal <br />ürün olarak [[hidrojen siyanid]] oluşabilir.</small>
|}
'''Tabun''' veya '''GA''' (Etil N,N-dimetilfosforomidosinidat) dünyanın en tehlikeli kimyasal silahlarından biri sayılan çok zehirli bir maddedir. Memelilerde vücuda girişi takiben, canlının merkezi sinir sisteminin fonksiyonunu bloke ettiği için [[sinir ajanı]] olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca bir [[Kimyevi Silahlar|kimyasal silah]] olarak kullanıldığı için, [[UN Resolution 687]] numaralı [[Birleşmiş Milletler]] kararı ile [[toplu imha silahı]] olarak kategorilenmiş, araştırma amaçlı az miktarda üretimi çok ciddi yasal kurallara bağlanmış, büyük miktarlarda depolanması ise tamamen yasaklanmıştır. Tabun, içinde [[Sarin]]/GB, [[Soman]]/GD
Oda sıcaklığında saydamdan kahverengiye kadar (saflığa bağlı) bir renk aralığında sıvı halde bulunan Tabun, diğer G serisi sinir gazlarından Sarin ve Soman kadar olmasa da yüksek bir hızla buharlaşıp ortamda gaz halde saatlerce kalarak büyük ölçekli alanlarda ölümcül sonuçlar oluşturulabilir.
80. satır:
Tabun, bilinen ilk sinir ajanıdır ve [[Almanya|Alman]] araştırmacı [[Gerhard Schrader|Dr. Gerhard Schrader]] tarafından 1936 senesinde "yanlışlıkla" bulunmuştur. [[Elberfield]] şehrindeki [[IG Farben]] adlı ecza şirketi adına daha etkili böcek ilaçları (insektisit) üretebilmek için bu canlıların sinir sistemlerini etkileyerek öldüren [[organofosfat]]'larla çeşitli deneyler yapmakta olan Dr. Schrader, çok etkili bir insektisit olduğu gibi insanlar için de son derece tehlikeli ve ölümcül olan Tabun'u oluşturmuştur.
İlk olarak [[II. Dünya Savaşı]] esnasında Almanlar tarafından "Trilon-83" kod adıyla Dyhernfurth'da (şimdiki adı [[Brzeg Dolny]], [[Polonya]]) 1942 yılında kurulan bir fabrikada [[Anorgana GmbH]] şirketinin lisansı ile silah amaçlı olarak üretilmeye başlanmıştır. Fabrika daha sonra [[Sovyetler Birliği|Sovyet Ordusu]] tarafından bombalanmış, ardından istila edilmiştir. Dönemin Rus
GA'nın üretimi ise diğer G serisi ajanlara oranla daha kolay olduğundan ve kullanılan kimyasal işlem birçok kimyager tarafından kolaylıkla anlaşıldığından kimyasal silah programına sahip olmak isteyen ancak gelişmiş bir endustriyel yeteneği olmayan ülkeler (örn. [[Irak]], [[İran]], [[Libya]] ve [[Suriye]]) tarafından tercih edilmiştir.
| |||