|
}}
[[Dosya:Ankara asv2021-10 img03 General Staff building.jpg|küçükresim|200px|[[Çankaya]]'daki Genelkurmay Başkanlığı binası.]]
'''Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı''', [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]ni komuta eden [[Çankaya]], [[Ankara]]'daki en üst düzey askerî birim. [[TSK Genelkurmay Başkanı|Genelkurmay Başkanı]], [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)|Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nınAnayasasının]] 117. Maddesi gereğince [[Türk Silahlı KuvvetlerininKuvvetleri|Türk Silahlı Kuvvetlerinin]]<nowiki/>komutanı olarak [[Türkiye Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]] tarafından atanır<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5|başlık=Anayasa, md. 117, 3. fıkra.|erişimtarihi=21 Ocak 2023}}</ref> ve savaş zamanında [[Başkomutan|Başkomutanlık]] görevlerini [[Cumhurbaşkanlığı]] namına yerine getirir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5|başlık=Anayasa, md. 117, 3. fıkra|erişimtarihi=21 Ocak 2023}}</ref> Görevlerinden dolayı [[Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı|Millî Savunma Bakanlığı]]na karşı sorumludur.<ref name=":2">{{Web kaynağı |url=https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Temmuz 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200720183003/https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5 |arşivtarihi=20 Temmuz 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> Genelkurmay Başkanlığı binası, 29 Ekim 1931'de (Cumhuriyetin 8. yılında) [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün katıldığı bir törenle açılmıştır. Mevcut [[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanları listesi|Genelkurmay Başkanı]], 9 Temmuz 2018'den beri Orgeneral [[Yaşar Güler]]'dir.
== Görevleri ==
=== Görev süresi ===
[[TSK Genelkurmay Başkanı|Genelkurmay Başkanlarının]] görev süresi normal şartlarda 4 yıldır ancak bu süre birer yıllık sürelerle [[Türkiye cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanınca]] yaş haddine kadar uzatılabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.3.pdf|başlık=3 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi, md. 9 - Subaylığa nasıp, terfi ve atama|erişimtarihi=21 Ocak 2023}}</ref>
Genelkurmay Başkanlarının görev süresi 4 yıldır. [[Kara Harp Okulu]], [[22 Şubat 1962 ayaklanması|1962 ayaklanması]] ile [[20 Mayıs 1963 ayaklanması|1963 ayaklanması]]na katıldığı için 1963 ve 1964 yıllarında mezun verememiştir. Bunun etkisi de 2000'li yıllardaki komuta kademesine yansımış, komutanlar yaş haddine takıldığı için görevlerinde daha kısa kalmışlardır. Genelkurmay Başkanlığını [[Yaşar Büyükanıt]] ve [[İlker Başbuğ]] iki sene yürütmüştür. Sonraki Genelkurmay Başkanı [[Işık Koşaner]], görevini üç yıl boyunca sürdürecek ve 2013'ten sonra yaş haddi sorunu ortadan kalkacaktı. Ama Orgeneral Işık Koşaner Balyoz darbe planı tutuklamalarına karşı tepki göstermek için 29 Temmuz 2011 tarihinde üç gün sonra yapılacak [[Yüksek Askerî Şûra|Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Askerî Şûra]] öncesi görevli tüm kuvvet komutanları ile birlikte istifa etti. Aynı gün tüm kuvvet komutanlarının istifası üzerine en kıdemli Orgeneral Necdet Özel önce Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanvekilliğine, 4 Ağustos 2011 tarihinde de asaleten Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. Orgeneral Necdet Özel'in emekli olmasının ardından 4 Ağustos 2015 tarihinde yapılan [[Yüksek Askerî Şûra]]'da Orgeneral [[Hulusi Akar]] Genelkurmay Başkanı oldu.<ref>{{Haber kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29729272.asp | soyadı = Ergan | ad = Uğur | başlık = Yeni Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar oldu (Hulusi Akar kimdir?) | tarih = 5 Ağustos 2015 | gazete = Hürriyet | erişimtarihi = 5 Ağustos 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150912074935/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29729272.asp | arşivtarihi = 12 Eylül 2015 | ölüurl = hayır }}</ref> 2018 yılında Cumhurbaşkanı Kararı ile Genelkurmay Başkanlığına, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral [[Yaşar Güler]] atandı.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-5.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Ocak 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20181223112942/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-5.pdf |arşivtarihi=23 Aralık 2018 |ölüurl=hayır }}</ref> ▼
▲Genelkurmay Başkanlarının görev süresi 4 yıldır. [[Kara Harp Okulu]], [[22 Şubat 1962 ayaklanması|1962 ayaklanması]] ile [[20 Mayıs 1963 ayaklanması|1963 ayaklanması]]na katıldığı için 1963 ve 1964 yıllarında mezun verememiştir. Bunun etkisi de 2000'li yıllardaki komuta kademesine yansımış, komutanlar yaş haddine takıldığı için görevlerinde daha kısa kalmışlardır. Genelkurmay Başkanlığını [[Yaşar Büyükanıt]] ve [[İlker Başbuğ]] iki sene yürütmüştür. Sonraki Genelkurmay Başkanı [[Işık Koşaner]], görevini üç yıl boyunca sürdürecek ve 2013'ten sonra yaş haddi sorunu ortadan kalkacaktı . Amaancak [[Işık Koşaner|Orgeneral Işık Koşaner ]] [[Balyoz darbe planı iddiası|Balyoz darbe planı]] tutuklamalarına karşı tepki göstermek için 29 Temmuz 2011 tarihinde üç gün sonra yapılacak [[Yüksek Askerî Şûra|Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Askerî Şûra]] öncesi görevli tüm kuvvet komutanları ile birlikte istifa etti. Aynı gün tüm kuvvet komutanlarının istifası üzerine en kıdemli [[Necdet Özel|Orgeneral Necdet Özel ]] önce [[Türk Kara Kuvvetleri|Kara Kuvvetleri Komutanlığı ]] ve Genelkurmay Başkanvekilliğine, 4 Ağustos 2011 tarihinde de asaleten Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. [[Necdet Özel|Orgeneral Necdet Özel'in ]] emekli olmasının ardından 4 Ağustos 2015 tarihinde yapılan toplanan[[Yüksek Askerî Şûra]]'da Orgeneral [[Hulusi Akar]] [[Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları listesi|Genelkurmay Başkanı ]] oldu.<ref>{{Haber kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29729272.asp | soyadı = Ergan | ad = Uğur | başlık = Yeni Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar oldu (Hulusi Akar kimdir?) | tarih = 5 Ağustos 2015 | gazete = Hürriyet | erişimtarihi = 5 Ağustos 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150912074935/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29729272.asp | arşivtarihi = 12 Eylül 2015 | ölüurl = hayır }}</ref> 2018 yılında [[Cumhurbaşkanı kararı|Cumhurbaşkanı Kararı ]] ile Genelkurmay Başkanlığına, [[Kara Kuvvetleri Komutanlığı|Kara Kuvvetleri Komutanı ]] [[Orgeneral ]] [[Yaşar Güler]] atandı.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-5.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Ocak 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20181223112942/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-5.pdf |arşivtarihi=23 Aralık 2018 |ölüurl=hayır }}</ref> Normal şartlarda [[Yaşar Güler|Güler'in]] 30 Ağustos 2022 tarihinde dolan görev süresi, [[T.C. Resmî Gazete|Resmî Gazete'de]] yayınlanan atama kararı<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220805-7.pdf|başlık=2022/350 sayılı atama kararı.|erişimtarihi=21 Ocak 2023|tarih=5 Ağustos 2022}}</ref> ile [[Recep Tayyip Erdoğan|Cumhurbaşkanı]] tarafından 30 Ağustos 2023 tarihine kadar uzatılmıştır. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/yasar-gulerin-gorev-suresi-uzatildi-hava-ve-denize-yeni-isimler-atandi-1965678|başlık=Yaşar Güler’in görev süresi uzatıldı, Hava ve Deniz’e yeni isimler atandı - Cumhuriyet|erişimtarihi=21 Ocak 2023|tarih=5 Ağustos 2022}}</ref>
== J başkanlıkları ==
J başkanlıkları, Genelkurmay karargâhında bulunur ve doğrudan [[TSK Genelkurmay II.Başkanı|Genelkurmay Başkanına]] bağlıdırbağlı olarak çalışırlar.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/07/30/gozler-beyin-takimi-j-baskanliklarinda|başlık=Gözler beyin takımı J başkanlıklarında - Sabah Gazetesi|erişimtarihi=21 Ocak 2023}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.milliyet.com.tr/gundem/genelkurmayin-4-j-baskan-i-tutuklandi-2283104|başlık=Genelkurmay'ın 4 ‘J Başkan’ı tutuklandı|erişimtarihi=21 Ocak 2023}}</ref> Bu birimler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin "beyin takımı" olarak bilinir; en kritik ve önemli karargâh görevlerindendir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/07/30/gozler-beyin-takimi-j-baskanliklarinda | başlık = Gözler beyin takımı J başkanlıklarında | çalışma = [[Sabah (gazete)|Sabah]] | tarih = 30 Temmuz 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160731181642/https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/07/30/gozler-beyin-takimi-j-baskanliklarinda | arşivtarihi = 31 Temmuz 2016}}</ref> Kadroları [[korgeneral]]/[[koramiral]]dir. Bu başkanlıklar ve başkanları aşağıdaki gibidir:
''18 Ağustos 2022 itibarıyla''
| 