Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Revizyonlar arasındaki fark

Bölgenin kuzey kesiminde Toros dağ sırasının güney yamaçları ile birlikte ikinci bir kıvrımlı dağ kuşağı uzanır. Bölgenin ortasında 1952 m yükseltiye sahip sönmüş [[Karaca Dağ|Karacadağ Volkanı]] yer alır. Bölgenin batısında ise [[Gaziantep Platosu]] üzerinde yükselen [[Kartal Dağları]] önemli yükseklik yapar. İç kesimlere gidildikçe iklim karasallaşır.▼

[[Karaca Dağ]]’ın batısında [[Harran]], [[Suruç]], [[Ceylanpınar]] ve [[Birecik]] ovaları yer alır. [[Dicle]] nehri ve kollarının toplandığı [[Diyarbakır Havzası]] çok verimli bir ovaya sahiptir. Diyarbakır ovası Bismil ovası Çınar ovası Silvan ovası Ergani ovası Çermik ovası Kocaköy ovası Eğil kıyı ovasına sahiptir.▼

[[Karaca Dağ]]’ın batısındaki [[Şanlıurfa]], [[Gaziantep]], [[Adıyaman]] [[Yayla|plato]]ları [[Fırat]] ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılmıştır. [[Karaca Dağ]]’ın doğusu ise daha engebeli bir yapı gösterir. Bu bölümün güneyinde [[Mardin-Midyat Eşiği]] yer alır.▼

Bölgenin iki önemli akarsuyundan biri olan [[Fırat]], kaynağını [[Doğu Anadolu Bölgesi]]’nden alır. Bölgede ise [[Toros Dağları|Toroslar]]’dan gelen [[Kâhta]] ve [[Karadağ]]’dan gelen küçük akarsularla beslenir. Güneydoğu [[Toros Dağları|Toroslar]]’ın güneye bakan yamaçlarından birçok kol halinde çıkan [[Dicle Nehri]] ise bölgenin diğer önemli akarsuyudur. Her iki akarsu da [[Basra Körfezi]]’ne sularını boşaltırlar.▼

Bölgede doğal oluşumlu göl yoktur. Ancak [[Fırat]] ve [[Dicle]] üzerinde kurulmuş baraj gölleri bulunmaktadır. Bölgenin ve ülkenin 2. en büyük baraj gölü olan [[Atatürk Barajı]] bu bölge sınırları içinde yer alır.▼

== İklim ==▼

Bu bölümde bozulmuş [[Akdeniz iklimi]] görülür. Bölgenin içlerine doğru iklim [[Karasal iklim|karasal]]laşır. Kış [[sıcaklık ortalaması]], [[Dicle]] Bölümü'ne göre daha yüksektir. Bölümün kış sıcaklık ortalaması 0 °C'nin altına pek düşmez. Yağış en fazla kış mevsiminde görülür. Yıllık yağış tutarı 700 mm dir. Yaz aylarında yağışların azalması ve sıcaklığın yüksek olması kuraklığı arttırmıştır. İç kesimlerde karasal iklim görülür.▼

Dicle Bölümü'nde [[karasal iklim]] etkilidir. Bölümde yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ise soğuktur. Bölümün yüksek kesimlerinde kar yağışları görülür. Kış mevsiminde sıcaklık 0 °C nin altına düşer. Bölümdeki yıllık yağış miktarı 500–600 mm'dir. Son zamanlarda özellikle [[Diyarbakır]] çevrelerinde ekonomik anlamda büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.▼

Bölgenin doğal bitki örtüsü [[bozkır (coğrafya)|bozkırd]]ır. İç Anadolu bozkırlarına göre çok fakirdir. Bölgede [[antropojen bozkır]]larda geniş yer kaplamaktadır. Ormanların en az olarak kapladığı bölge olan Güneydoğu Anadolu'da mevcut ormanların büyük bölümü de tahrip edilmiştir.▼

Coğrafi yönden [[Güneydoğu Anadolu Projesi]]'nin (GAP) giriş kapısı, sanayisi ve ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel teşkil eden Gaziantep ve Diyarbakır ekonomik yönden çevresindeki 16 ili etkisi altında tutmaktadır.▼

Bölge ekonomisi Gaziantep dışında tarım ve hayvancılığa dayanır. Geniş düzlüklerin olması bölgede tarım için büyük bir avantaj iken, yaz kuraklığının şiddetli olması üretimi olumsuz etkiler en çok ihtiyaç duyan bölge lös adı verilen çok verimli topraklar bulunur. Bölgenin Dünyada en bilinen tarım ürünü [[antepfıstığı]]dır ve Türkiye'de en çok bu bölgede yetişir. Ayrıca [[badem]], [[buğday]], [[pamuk]], [[keten]], [[susam]], [[nohut]], [[zeytin]], [[incir]], [[karpuz]], [[kırmızı mercimek]] de yetiştirilir. Bölgede ağırlıklı olarak küçükbaş hayvancılık yapılır. Çok az miktarda sığır yetiştiriciliği de vardır. Ayrıca hayvancılığa dayalı olarak [[Diyarbakır]]'da [[Türkiye]]'de bir ilk olan Organize Hayvancılık Bölgesi kurulmaktadır.▼

=== Yer altı zenginlikleri ===▼

Bölge yer altı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılabilir. Fosfat ve linyitin yanında bölgede petrol de çıkarılır. [[Batman]], [[Diyarbakır]] ve [[Kâhta]]'da Türkiye'nin önemli [[petrol]] yatakları bulunur ve [[Batman]] rafinerisinin işlediği petrol bölgeden sağlanır. Bölgede az miktarda [[taş kömürü]] de bulunur.▼

* [[Diyarbakır]]▼

* [[Şanlıurfa]]▼