Nizârî-Selçuklu savaşları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k düzen
Wooze (mesaj | katkılar)
k düzeltme, değiştirildi: suikastleri → suikastları (3), suikasti → suikastı (2)
40. satır:
 
== Katılımcılar ve çatışmaların doğası ==
Çatışmalar basit bir Nizari ve Selçuklu savaşından daha karmaşıktı. Nizari İsmaililerin ordusu bile yoktu; örneğin İsfahan'daki Nizariler Alamut'un otoritesini tanımadılar. İlk başta Fatimilere bağlı olan Hasan Sabbah ve ismaililier 1094 yılında Mustansırın ölümü ile onun yerine oğlu [[Müstalî]] vezir el Efdal'ın çabaları ile tahta geçti ancak Hasan Sabbah ve taraftarları [[Nizar bin Müstansır]]ın imamlıgını savundular. Böylece İsmaili mezhebi Mustali ve Nizari olarak iki kola ayrıldı. vezir Efdal 1121 yılında haşhaşiler tarafından öldürüldü. Artık devlet desteğinden yoksun olan Nizar Ismaillileri hem inançlarını yaymak hem de bölgede güçlü bir devlet kurmak için mücadele etmek zorundaydılar çünkü bölge de sünni müslümanlar çoğunlukta idi. 1092 yılında başlayan Nizari Selçuklu savaşları sırasında binlerce Nizari pogromlarda ve yahut bölgeye yapılan seferlerde katledildi. Nizarilerin suikastlerisuikastları düşmana korku yaydıysa da bu devleti yıkmak için yeterli değildi. Selçuklu hanedanı arasındaki çatışmalar Bazı Hükümdarların Nizarileri desteklemesine yol açtı (ör. [[Berkyaruk|Berkaryuk]] ve [[Rıdvan (Suriye Selçuklu meliki)|Rıdvan ibn Tutuş]]).<ref name="Peacock2015">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=hAndCQAAQBAJ&pg=PT75|başlık=Great Seljuk Empire|tarih=2015|dil=İngilizce|sayfa=75|yayıncı=[[Edinburgh University Press]]|isbn=978-0-7486-9807-3|erişimtarihi=24 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200802065327/https://books.google.com/books?id=hAndCQAAQBAJ&pg=PT75|arşivtarihi=2 Ağustos 2020|ölüurl=hayır}}</ref>
 
== Nizari ayaklanması ==
61. satır:
Selçuklu güçlerini püskürten Nizariler, 1108-1109'da, Ubeyd Allah ibn Ali el-Hatibi (İsfahanlı kadı ve oradaki İsmaili karşıtı hareketin lideri) gibi Selçuklu üst düzey şahsiyetlerinin 1108-1109, Mevdud suikastlarini gerçekleştirdi ibn Altuntaş (Musul'un atabegi), Sa'id ibn Muhammed ibn Abd al-Rahman (Nişabur'un kadısı) ve diğer bürokratlar ve emirler suikaste kurban gitti. Alamut'a karşı seferi yöneten [[Ahmed bin Nizâmülmülk|Ahmed ibn Nizam el-Mülk]], Bağdat'ta bir suikast girişiminden sağ kurtuldu.<ref name="Peacock2015"/><ref name="Lewis2011"/>
 
Selçuklu döneminin geri kalanı için durum bir çıkmaza girdi ve Nizariler ile Sünni hükümdarlar arasında kısmi bir karşılıklı kabullenme ortaya çıktı. Sultan Muhammed'den sonraki Selçuklu seferleri çoğunlukla zayıf ve etkisizdi, Nizariler ise Şahdiz'in tekrar ele geçirilmesi gibi başarıları tekrarlayacak güçten yoksundu. Selçuklu sultanları, şu anda çoğunlukla uzak kalelerde bulunan Nizarileri çıkarlarına bir tehdit olarak görmediler. Selçuklular, Nizarileri suikast için bile kullandılar veya en azından kendi suikastlerinisuikastlarıni örtbas etmek kötü şöhretlerini kullandılar; Aksunqur el-Ahmadili ve 1135'teki Abbasi Halifesi [[Müsterşid|el-Mustarşid suikastisuikastı]] gibi, suikastler de Muhtemelen Sultan Mes'ud tarafından organize edildi.<ref name="Peacock2015"/><ref name="Lewis2011"/> Hasan Sabbah'ın hükümdarlığından sonra suikastlerinsuikastların sayısı azaldı.
 
=== Sultan Sencer ===
77. satır:
=== Sultan Mesud ===
[[Dosya:Anonymous_-_Death_of_the_Abbasid_Caliph,_Al-Mustarshid_bi-llah,_Assassinated_During_the_Reign_of_Sultan_Mas’ud,_-_1965.51.6_-_Yale_University_Art_Gallery.jpg|sağ|küçükresim|Hem Selçuklu Sultanı Mesud'un hem de [[Müsterşid|Nizarilerin]] ortak düşmanı olan Abbasi Halifesi [[Müsterşid|El-Mustarshid]], [[Müsterşid|1135'te]] Selçukluların yardımına koştuğu iddia edilen bir grup Nizariler tarafından öldürüldü. Nizariler, Selçuklular arasındaki ilişkileri ilk yıllarının dışında sürdürdüler.]]
1131'de Sultan [[II. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)|II.Mahmud]] öldü. Sonraki hanedan mücadelelerinde, emirlerin bir kısmı bir şekilde Abbasi Halifesi [[Müsterşid|Al-Mustarshid'i]] Sultan [[Mesud (Irak Selçuklu meliki)|Mes'ud ile]] olan çatışmalara dahil etti. 1139'da (1135? ) Sultan Mesud, halifeyi, veziri ve çeşitli ileri gelenlerle birlikte [[Hemedan|Hamedan]] yakınlarında ele geçirdi, ona saygılı davrandı ve onu [[Meraga|Marağa'ya]] getirdi; ancak halife ve arkadaşları kraliyet çadırındayken, büyük bir Nizari grubu çadıra girdi, El-Mustarshid ve arkadaşlarını katlettiler halife defalarca bıçaklandı. Sultan Mesud'un ve hatta Sultan Sencer'in (imparatorluğun sözde hükümdarı) suikastinsuikastın arkasında olduğunu (veya en azından kasıtlı olarak ihmal ettiğini) öne süren söylentiler ortaya çıktı. Suikast haberi üzerine Alamut'ta yedi gün boyunca kutlamalar yapıldı.<ref name="Lewis2011"/><ref name="Cook2012">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://brill.com/view/book/edcoll/9789004231948/B9789004231948_007.xml|başlık=Were the Ismāʿīlī Assassins the First Suicide Attackers? An Examination of Their Recorded Assassinations|yazarlar=Cook|tarih=1 Ocak 2012|dil=İngilizce|sayfalar=97-117|çalışma=The Lineaments of Islam|doi=10.1163/9789004231948_007|erişimtarihi=24 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200709100232/https://brill.com/view/book/edcoll/9789004231948/B9789004231948_007.xml|arşivtarihi=9 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Turko-Mongol Rulers, Cities and City Life|tarih=2013|dil=İngilizce|sayfa=153|yayıncı=BRILL|isbn=978-90-04-25700-9}}</ref> Halifenin gelişinden kısa bir süre sonra Marağa valisi de öldürüldü. Alamut'ta [[Kiyâ Büzürgümmîd|Kiya Buzurg-Ummid]] döneminde, bir [[Tebriz]] valisi, bir [[İsfahan]] valisi ve bir [[Kazvin|Qazvin]] [[müftü]]sü de dahil olmak üzere diğer birkaç Selçuklu eliti de öldürüldü - suikast sayısı Hassan Sabbah'ın saltanatından oldukça kısadır.
 
El-Mustarshid'in oğlu ve halefi [[Râşid (Abbâsî halifesi)|al-Rashid]] de Selçuklu hanedanı çatışmalarına karıştı ve Selçuklu hakimler ve hukukçulardan oluşan bir meclis tarafından tahttan indirildikten sonra 5-6 Haziran 1138'de İsfahan'a vardığında Nizariler tarafından öldürüldü. Onun ölümü de Alamut'ta yeni İmam [[Muhammed bin Kiyâ Büzürgümmîd|Muhammed bin Buzurg-Ummid'in]] ilk zaferi olarak kutlandı. Ancak bu İsfahan'da Nizarilerin büyük bir katliama uğramasına sebep oldu. Irak Selçuklu Sultanı Davud, 1143'te Tebriz'de dört Suriyeli suikastçı tarafından öldürüldü. İddiaya göre, Sultan'ın onu tahttan indirmesinden korkan Musul hükümdarı Zengi tarafından gönderildiler. Sultan Mesud'un Alamut'a yönelik saldırısı aynı yıl püskürtüldü.<ref name="Lewis2011"/><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=c10oDwAAQBAJ&pg=PT102|başlık=The Templars and the Assassins: The Militia of Heaven|tarih=2001|dil=İngilizce|sayfa=102|yayıncı=Simon and Schuster|isbn=978-1-59477-873-5|erişimtarihi=24 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201106072401/https://books.google.com/books?id=c10oDwAAQBAJ&pg=PT102|arşivtarihi=6 Kasım 2020|ölüurl=hayır}}</ref>