Sayfanın 11.22, 15 Eylül 2007 tarihindeki hâli değiştir Vanished User 1930800025 (mesaj \| katkılar) Devriyeler 36.720 değişiklik Yeni sayfa: '''Naili''', asıl adı ''Mustafa'' olup İstanbul doğumlu Türk divan şairidir. Devlet memurluğu yapmıştır. Gazel türünde başarılı örnekler veren şair...		Sayfanın 18.00, 2 Şubat 2008 tarihindeki hâli değiştir geri al 88.106.216.40 (mesaj) Yeni kisimlar eklendi. Sonraki sürümle aradaki fark →
1. satır: '''Naili''', (.. - 1666) XVII. yüzyılın ilk yarısında yaşıyan, şöhretininin zirvesine Sultan İbrahim zamanında erişen, ünlü bir [[Türk]] [[divan]] [[şair]]idir. '''Naili''', asıl adı ''Mustafa'' olup [[İstanbul]] doğumlu [[Türk]] [[divan]] [[ şair]]idir. Devlet memurluğu yapmıştır. [[Gazel]] türünde başarılı örnekler veren şair, şiirlerinde anlam derinliğine inmiştir. [[Sebk-i Hindi]] akımının temsilcilerindendir. Asıl adı ''Mustafa'' olup ve en geniş surette Pirizade Mustafa Naili Çelebi olarak da anılmaktadır. Türk edebiyat tarihi ve edebî eser antalojilerinde ise 19. yüzyılda yaşamış ve yine Naili mahlasını kullanan [[Manastır'lı Naili]] den ayırd edilebilmek için 'kadim (eski)' sıfatı kullanılmakta ve ismi Nail-i Kadim olarak verilmektedir. == Hayatı == Doğum tarihi bilinmemektedir ama [[İstanbul]] doğumludur. Hayatı hakkındaki bilgilerimiz diğer [[Türk]] [[divan]] [[ şair]]lerine nazaran çok sınırlıdır. Görünüşü ufak tefek ve zayıf bünyeli bir kişi olduğu söylenmektedir. Anne ve babasını delikanlılık çağına yaklaştığı sıralarda kaybetmiştir. Devlet memuru olarak Divan-i Hümayûn katibi ve maden baş halifesi olarak ödev yapmış olduğu bilinmektedir. Ömrünün sonuna doğru, Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa'nın sadrazamlığı döneminde Edirne'ye sürgüne gönderilmiştir. Edirne'de hazirladığı Naat eseri sırasında 55 yaşında olduğu bilinmektedir. Sonradan bağışlanarak İstanbul'a dönmüştür. Miladî 1666 (hicri 1077) de İstanbul'da ölmüştür. == Edebî Kişiliği == Yaşadığı devrin padişahı olan [[Sultan İbrahim]]'den çok, sadrazam ve devrin diğer önemli devlet adamlarina [[kaside]]ler yazmıştır. Ancak kendisine şöhret sağlayan eserleri [[gazel]] türünde verdiği başarılı örneklerdir. Nâilî'nin [[Halvetî]] tarikatina girdiği hakkında deliller bulunmaktadır. Buna rağmen Nailî'nin şiirlerinde [[tasavvuf]]un etkisi pek az görülür ve rahatça Nailî'nin mutasavvıf bir şair olmadığı yargısına varmak doğru olacaktır. Nâili'nin eserlerinde etkisi görülen şairler, çağdaşı olan [[Nefî]] ile [[Neşatî]] başta olmak üzere [[Şeyhülislam Yahya]], [[Şeyhülislam Bahâî]], Tıflî, Vecdî gibi şairlerdir. Nâilî'yi etkileyen yabancı şair ise İranlı Şevket'tir. Ancak Nâilî'yi bir taklitçi olarak incelemek yanlış olacaktır. Onu yeni çığır açmış, yeni yollarda ifadeler bulmuş büyük şairler arasında anmak gerekmektedir. İranlıların [[Sebk-i Hindî]] adını verdikleri şiir tarzının ve akımının Türk edebiyatinda en başarılı temsilcisidir. Bu gerçek onun hem tümü ile Farsi dili ile yazılan edebiyatı (yani bugünkü İran, Afganistan, Pakistan ve Hindistan'daki Acemce) ve hem de özellikle zamanının İran şiirini çok yakından bilip incelediğini göstermektedir. Son nesillerin görüşlerine göre, Nâilî'nin biraz ifrata kaçtığı ve ifadesinin anlaşılmaz şekiller aldığını söylemek gerekecektir. Ama Nâilî'nin zamanının şair ve şiirlerine göre topluma dönük bir şair olduğu açıkca görülmektedir. Ancak seçtiği akım ([[Sebk-i Hindî]]) ve bir devlet memuru olarak hayat yaşantısı böyle şiirleri başarılı olarak yazmasına engel olmuştur denilebilir. Ancak eski nesiller Nâilî'nin uslubunu 'ortayı bulma (münakkahiyet)', yani bir fikrin en uygun sözlerle ve gereksiz sözcüklerden arındırılarak, özlü ve ahenkli ifade edilmesi, nedeni ile beğenip takdir etmişlerdir. Gerçekten Nâilî'nin uslubu ince, temiz ve güçlüdür ve orijinal, ince, zarif hayallerle süslüdur. Sözü uzatmayıp özlü ve veciz bir ifade kullanmaya dikkat eder. Örneğin, gazellerini genellikle 5, 6 beyitte kesmiş, sanat düşkünlüğü dolayısı ile uzun ifadelere girişmemiştir. Şiirlerinin ahengi de beğenilmiştir. Buna rağmen, Muallim Naci'nin dediği gibi, "sözü güzel, fakat külfetli" olan Nâilî halk zevkinden ve halk dilinden çok uzakta kalmıştır. Nâilî soyutlamaları ve ahenkli veciz ifadeleri ile kendisinden sonra gelen Divan şiiri ustaları olan [[Nedim]] ve [[Şeyh Galib]]e büyük etkiler yapmıştır. == Başlıca eseri == Başlıca eseri Nâil-î Kadim Divanı'dır. Bu eserin yeni Türkçe yazılı ve açıklamalı kritik edisyonu Dr. Haluk İpektan tarafından yayımlanmıştır. Nâili'nin hayatı ve edebî kişiliği de Dr.Haluk İpektan tarafından yazılan "Nail-i Kadim: Hayatı ve Edebî Kişiliği" adlı kitapta incelenmektedir. == Eserlerinden örnek == ==== Bir gazel - 'giderüz' redifli ==== ''Hevâ-yi aşka uyub kûy-i yara dek giderüz ''Nesîm-i subha refikiz bahâra dek giderüz ''Pelâs-pâre-i rindî be-dûş u kâse be-kef ''Zekât-ı mey verilür bir diyâra dek giderüz ''Tarîk- fâkada hem-kefş olub Senaî'ye'' ''Cenâb-ı Külhani-i Lây-hâra dek giderüz'' ''Verüb tezelzül-i Mansur'u sâk-ı arşa tamam'' ''Hudâ Hudâ diyerek pâ-yı dâra dek giderüz'' ''Ederse kand-ı lebün hâtır-ı mezâka hutûr'' ''Diyâr-ı Mısr'a değil Kandehâr'a dek giderüz'' ''Felek girerse kef-i Nâiliye dâmânun'' ''Senünle mahkeme-i Kirdigâr'a dek giderüz'' Vezin: Mefâilün feilatün mefâilün failün ==== Bir kasideden ==== ''Mecrûh idik Allah bilür tir-i cefâdan ''Bin güşe görürdük ham-i ebrû-yı Kazâdan ''Sâzin yere çalmışdı görüp meclisi hâli ''Nâhid-i felek zemzeme-i gûş-resâdan'' Vezin: Mef'ûlü mefâîlü mefâîlü faûlün {{türk-şair-taslak}} {{edebiyat}}

Nâilî: Revizyonlar arasındaki fark