II. Giorgi Gurieli: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
5. satır:
 
== Dadiani ile çatışması ==
1568'de Gurieli, Megrelya'dan kovulan [[I. Levan Dadiani|I. Levan Dadiani'ye]] karşı, İmereti Kralı III. Giorgi'yi destekledi. Siyasi ve bölgesel anlaşmazlıkların ötesinde, Gurieli-Dadiani çatışmasının kişisel boyutları da vardı: Gurieli'nin kız kardeşi, Levan Dadiani'nin oğlu [[III. Giorgi Dadiani|Giorgi Dadiani]] tarafından terk edilmişti; Giorgi Gurieli bu duruma Levan'ın kızıyla evlenip boşanarak karşılık verdi. Devrik Dadiani Osmanlı kuvvetleriyle geri döndü ve Gurieli'yi 10.000 dirhem karşılığında barış anlaşması imzalamaya zorladı.<ref name="Vakh">{{Kitap kaynağı|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça|sayfalar=133-138|yer=Tiflis|yayıncı=Metsniereba|başlık=ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО|çeviribaşlık=History of the Kingdom of Georgia|yıl=1976|erişimtarihi=3 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140222033222/http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|arşivtarihi=22 Şubat 2014|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="titus1">{{Kitap kaynağı|url=http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/mgeo/kcx2/kcx2497.htm|erişimtarihi=9 Nisan 2017|tarih=2007|dil=Gürcüce|yayıncı=TITUS version by Jost Gippert|çeviribaşlıkbaşlık=The Georgian Chronicle, Vol. 2, Part No. 497|özgünyıl=1959|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150724114624/http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/mgeo/kcx2/kcx2497.htm|arşivtarihi=24 Temmuz 2015|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Tez kaynağı|başlık=From dynastic principality to imperial district: the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856|tarih=2001|lisans=Ph.D.|sayfalar=127–129|yayıncı=University of Michigan}}</ref>
 
Levan'ın 1572'deki ölümünden kısa süre sonra Giorgi Gurieli Megrelya'yı işgal etti ve Levan'ın halefi ve eski damadı Giorgi Dadiani'yi, daha sonra kızkardeşini evlendireceği [[IV. Mamia Dadiani]]'nin lehine tahttan indirdi. İmereti kralı 1578'de olaya müdahale etti ve Giorgi Dadiani'den toprak imtiyazları alarak iki Giorgi arasında bir anlaşma yaptı: Devrik Dadiani'nin, geçmişteki suçları için Gurieli'ye tazminat ödemesi karşılığında saltanatını sürdürmesine izin verildi. Giorgi Dadiani'nin parası olmadığı için, o kasabadan gereken miktarda altın çıkarılana kadar [[Hobi (şehir)|Hobi'de]] esir olarak tutuldu.<ref name="Vakh">{{Kitap kaynağı|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça|sayfalar=133-138|yer=Tiflis|yayıncı=Metsniereba|çeviribaşlık=History of the Kingdom of Georgia|yıl=1976}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBagrationi1976">[[Vahuşti|Bagrationi, Vakhushti]] (1976). Nakashidze, N.T. (ed.). [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf <bdi lang="ru">История Царства Грузинского</bdi>] &#x5B;''History of the Kingdom of Georgia''&#x5D; <span class="cs1-format">(PDF)</span> (in Russian). Tbilisi: Metsniereba. pp.&nbsp;133–138.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Kategori:CS1 bakımı: cesareti kırılan parametre|link]])</span>
</ref>
 
1580 civarında, Giorgi Gurieli Megrelya'daki başka bir problemden yararlandı. Giorgi Dadiani'nin Megrel hükümdarının daha önce karısını alarak küçük düşürdüğü amcası Batulia bir isyan planladı. Dadiani'nin birlikleri Batulia'yı mağlup etti ve Batulia Guria'ya kaçmak zorunda kaldı. Gurieli, isyancı Batulia'yı yakalamasına karşılık Sajavho'yu kendisi için aldı ve ardından Dadiani'nin ajanlarının [[Ozurgeti|Ozurgeti'deki]] bir hapishanede Batulia'yı öldürmesine izin verdi.<ref name="Vakh">{{Kitap kaynağı|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça|sayfalar=133-138|yer=Tiflis|yayıncı=Metsniereba|çeviribaşlık=History of the Kingdom of Georgia|yıl=1976}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBagrationi1976">[[Vahuşti|Bagrationi, Vakhushti]] (1976). Nakashidze, N.T. (ed.). [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf <bdi lang="ru">История Царства Грузинского</bdi>] &#x5B;''History of the Kingdom of Georgia''&#x5D; <span class="cs1-format">(PDF)</span> (in Russian). Tbilisi: Metsniereba. pp.&nbsp;133–138.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Kategori:CS1 bakımı: cesareti kırılan parametre|link]])</span>
</ref>
 
== Kartli baskını ==
Gürcü hükümdarlar kendi sorunlarıyla meşgulken, 1578'de Osmanlı İmparatorluğu ile [[Safevîler]] arasında yeni bir savaş patlak verdi. Batı Gürcistan'ın tamamı üzerinde hükümdarlık iddiasında bulunan Osmanlılar, 1581'de Safevi egemenliğindeki [[Kartli Krallığı|Kartli Krallığı'na]] karşı İmereti kralı, Gurieli ve Dadiani'leri savaşa dahil olmaya zorladı. Üç krallığın askerleri Kartli'ye ilerlediler, Kartli'deki köylülülerin kaçtığı fark eden askerler, boşaltılan köyleri yaktılar ve kayıp vermeden Batı Gürcistan'a döndüler.<ref name="Vakh">{{Kitap kaynağı|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça|sayfalar=133-138|yer=Tiflis|yayıncı=Metsniereba|çeviribaşlık=History of the Kingdom of Georgia|yıl=1976}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBagrationi1976">[[Vahuşti|Bagrationi, Vakhushti]] (1976). Nakashidze, N.T. (ed.). [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf <bdi lang="ru">История Царства Грузинского</bdi>] &#x5B;''History of the Kingdom of Georgia''&#x5D; <span class="cs1-format">(PDF)</span> (in Russian). Tbilisi: Metsniereba. pp.&nbsp;133–138.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Kategori:CS1 bakımı: cesareti kırılan parametre|link]])</span>
</ref>
 
== Tahttan indirilmesi ve dönüşü ==
1582'de Giorgi Gurieli'nin eski rakibinin Giorgi Dadiani öldü ve Megrelya'nın prenslik tahtı, Gurieli'yi reşit olmayan yeğeni Levan'ı yakalamaya ve hapsetmeye ikna eden IV. Mamia Dadiani tarafından devralındı. Mamia, 1583'te çocuğun pencereden fırlatılarak ölmesini bahane olarak göstererek Guria'ya saldırdı. Giorgi Gurieli yenildi ve yerine Dadiani'nin koruması altındaki [[I. Vahtang Gurieli]] getirildi. Mağlup Giorgi Gurieli Guria'dan kaçarken Osmanlı desteğine muhtaç kaldı ve [[Konstantinopolis|Konstantinopolis'e]] çekildi. Giorgi, 1587'de Vahtang'ın ölümünün de yardımıyla hükümdarlığını sürdürmeyi başardı.<ref name="Vakh"/><ref name="rayfield">{{Kitap kaynağı|urlbaşlık=httpEdge of Empires://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça A History of Georgia|sayfalar=133178-138179|yer=TiflisLondra|yayıncı=Metsniereba|çeviribaşlık=HistoryReaktion of the Kingdom of GeorgiaBooks|yıl=1976}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBagrationi1976">[[Vahuşti2012|Bagrationi, Vakhushti]] (1976). Nakashidze, N.T. (ed.). [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf <bdi langisbn="ru">История Царства Грузинского</bdi>] &#x5B;''History of the Kingdom of Georgia''&#x5D; <span class="cs1978-format">(PDF)</span> (in Russian). Tbilisi: Metsniereba. pp.&nbsp;133–138.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Kategori:CS1 bakımı: cesareti kırılan parametre|link]])1780230306}}</spanref>
</ref><ref name="rayfield">{{Kitap kaynağı|başlık=Edge of Empires: A History of Georgia|sayfalar=178-179|yer=Londra|yayıncı=Reaktion Books|yıl=2012|isbn=978-1780230306}}</ref>
 
== İmereti'ye müdahalesi ==
1589'da Giorgi Gurieli, İmereti Krallığı'ndaki bir iç savaşa müdahale etti. İmereti tahtında Gurieli'nin Rostom'u [[Kutaisi|Kutaisi'den]] kovduktan sonra kral olarak atadığı IV. Bagrat vardı. Gurieli, Bagrat'ı korumak için oğlu [[II. Mamia Gurieli|Mamia'yı]] terk etti ve Türk kuvvetlerinin yardımıyla, Çijavadze ailesinin sahip olduğu Sebeka Kalesini yıktı. Bagrat, Gürcistan'ın tamamını kendi hükümdarlığı altına almaya çalışan [[I. Simon (Kartli)|Kartli]] Kralı I. Simon tarafından kısa sürede tahttan indirildi.<ref name="Vakh">{{Kitap kaynağı|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf|dil=Rusça|sayfalar=133-138|yer=Tiflis|yayıncı=Metsniereba|çeviribaşlık=History of the Kingdom of Georgia|yıl=1976}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBagrationi1976">[[Vahuşti|Bagrationi, Vakhushti]] (1976). Nakashidze, N.T. (ed.). [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf <bdi lang="ru">История Царства Грузинского</bdi>] &#x5B;''History of the Kingdom of Georgia''&#x5D; <span class="cs1-format">(PDF)</span> (in Russian). Tbilisi: Metsniereba. pp.&nbsp;133–138.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Kategori:CS1 bakımı: cesareti kırılan parametre|link]])</span>
</ref>
 
== Ölümü ==
18. yüzyıl tarihçisi [[Vahuşti|Prens Vahuşti'ye]] göre, Giorgi Gurieli 1600'de öldü. Vahuşti'nin tarihlendirmesi çağdaş bir belge tarafından da desteklenmekte ve modern bilimde genel olarak doğru kabul edilmektedir. Öte yandan, [[Şemokmedi Manastırı|Şemokmedi Manastırı'ndaki]] 17. yüzyıla tarihlenen bir notta, Giorgi'nin 1598'de öldüğü yazmaktadır. Giorgi'nin yerine oğlu [[II. Mamia Gurieli]] geçti.<ref>{{Kitap kaynağı|kısımbölüm=ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)|tarih=2009|dil=ka|sayfalar=31-32|yer=Batumi|yayıncı=Shota Rustaveli State University|çeviribölüm=Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)|çeviribaşlıkbaşlık=Works in three volumes, Vol. 2|isbn=978-9941-409-60-8}}</ref>
 
== Ailesi ==
II. Giorgi Gurieli iki kez evlendi. İlk evliliğini 1566'da [[I. Levan Dadiani|I. Levan Dadiani'nin]] kızıyla yaptı. 1582'de boşanıp [[Şervaşidze Hanedanı|Şervaşidze]] ailesinden [[III. Giorgi Dadiani|III. Giorgi Dadiani'nin]] dul eşi Tamar ile evlendi. Üç çocuğu oldu:<ref name="DRRI">{{Kitap kaynağı|tarih=1993|dil=ru|sayfa=37|yayıncı=Vesti|çeviribaşlıkbaşlık=Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia}}</ref>
 
* Prens [[II. Mamia Gurieli|II. Mamia]] (ö. 1625), Guria Prensi (1600-1625);
Satır 46 ⟶ 41:
{{S-ttl|title=[[Guria Prensliği|Guria Prensi]]|years=1587-1600}}
{{S-aft|after=[[II. Mamia Gurieli]]}}
 
{{S-end}}
 
[[Kategori:Doğum tarihi bilinmeyenler]]
[[Kategori:Gurieli hanedanı]]
[[Kategori:1600 yılında ölenler]]
[[Kategori:16. yüzyılda Gürcüler]]