Karadağ Arnavutları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
12 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8.6
34. satır:
'''Karadağ'daki Arnavutlar''' ([[Arnavutça]]: ''Shqiptarët e Malit të Zi'', [[Karadağca]]: ''Crnogorski Albanci'') [[Karadağ]]'ın toplam nüfusunun %4.91'ini oluşturan Arnavut kökenli Karadağ'da bir etnik gruptur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf | başlık = Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011 | tarih = 12 Temmuz 2011 | erişimtarihi = 13 Temmuz 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110727092553/http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf | arşivtarihi = 27 Temmuz 2011}}</ref> Karadağ'daki Slav olmayan en büyük etnik gruptur.
 
Arnavutlar özellikle Güneydoğu ve Doğu Karadağ'da Arnavutluk sınırının yanındaki şehirler olan [[Ülgün]] (toplam nüfusun %71'i), [[Tuz (belediye)|Tuz]] (%68), [[Gusinye]] (%40), [[Plav]] (%19), [[Bar, Karadağ|Bar]] (%6), [[Podgorica]] (%5) ve [[Rožaje]] (%5) gibi belediyelerde yoğunlaşmaktadır.<ref name="BroughtonEllingham1999">{{Kitap kaynağı|yazar1=Simon Broughton|yazar2=Mark Ellingham|yazar3=Richard Trillo|başlık=World music: the rough guide. Africa, Europe and the Middle East|url=https://archive.org/details/roughguidetoworl00simo|urlerişimi=kayıtlı|erişimtarihi=13 Temmuz 2013|yıl=1999|yayıncı=Rough Guides|isbn=978-1-85828-635-8|sayfa=[https://archive.org/details/roughguidetoworl00simo/page/5 5]|alıntı= Most of the ethnic Albanians that live outside the country are Ghegs, although there is a small Tosk population clustered around the shores of lakes Presp and Ohrid in the south of Macedonia.}}</ref><ref name=":22">[http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf Stanovništvo Crne Gore prema polu, tipu naselja, nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti, vjeroispovijesti i maternjem jeziku po opštinama u Crnoj Gori] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110727092553/http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf |tarih=27 Temmuz 2011 }} – ''monstat.org''</ref>
 
Karadağ'daki en büyük Arnavut kasabası, Arnavutluk Ulusal Konseyi'nin merkezinin bulunduğu Ülgün'dür.
42. satır:
1878'de Karadağ'ın Osmanlı topraklarına doğru genişlemesinden sonra Arnavutlar ilk kez o ülkenin vatandaşı oldular. Karadağ vatandaşlığını kazanan Arnavutlar, Müslümanlar ve Katoliklerdi ve çevreleri de dahil olmak üzere Bar ve Ülgün şehirlerinde, Bojana nehri kıyısında ve İşkodra Gölü kıyısında ve Zatrijebač'ta yaşamaktaydılar.<ref name=":0">''Istorijski Leksikon Crne Gore'', Grup of authors, Daily press: Podgorica, 2006 [[Speciale:BurimeteLibrave/867706169X|{{ISBN|86-7706-169-X}}]]</ref>
 
26 Ekim 1851'de, Nikšić'li Arnavut reisi Gjonlek, Osmanlı Arnavut çıkarlarını savunma görevi verilen 200 Arnavut ile seyahat ediyordu. Gacko'da Karadağ güçleri tarafından saldırıya uğradılar. 11 Kasım 1851'de 30 kişilik Karadağ kuvvetleri Moraca nehrini geçerek 27 adamla Selim Ağa komutasındaki Arnavut Osmanlı kalesine saldırdı. Beşi öldü, dördü yaralandı, Selim Ağa evine çekilerek yaralandı ve ertesi sabah Karadağlılara karşı geri döndü. Scutari Paşası derhal asker toplamaya başladı.<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Samtiden: skildringar från verldstheatern |tarih=1858 |yayıncı=tryckt hos P. G. Berg. |sayfa=478 |basım=In Swedish "Den 26 Oktober 1851 tilldrog sig nemligen, att Arnaut-chefen Gjulek från Niksic, hvilken skulle försvara landet mot Montenegrinerna och hålla själv staden i lydnad, hade med 200 arnauter, dem han hemtat till förstärkning från Mostar, blifvit överfallen af en stark Montenegrinsk Ceta i trakten af Gatsko. " Translation: On October 26, 1851, Arnaut commander Gjulek of Niksic, who would defend the country against the Montenegrin and keep the city in obedience, had agreed, with 200 arnauts, which he had taken to reinforce Mostar, to have been attacked by a strong Montenegrin Ceta in the neighborhood of Gatsko. |url=https://books.google.com/books?id=_hMoAQAAMAAJ&q=arnaut&pg=PA478 |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sv |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155954/https://books.google.com/books?id=_hMoAQAAMAAJ&q=arnaut&pg=PA478 |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
1877'de [[Nikšić]], Berlin Antlaşması uyarınca Karadağlılar tarafından ilhak edildi.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Qosja |ad1=Rexhep |başlık=Kosova në vështrim enciklopedik |tarih=1999 |yayıncı=Botimet Toena |isbn=978-99927-1-170-5 |sayfalar=81 |url=https://books.google.com/books?id=xii5AAAAIAAJ&q=Nikshiqit |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sq |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155957/https://books.google.com/books?id=xii5AAAAIAAJ&q=Nikshiqit |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Houtsma |ad1=M. Th |başlık=E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936 |tarih=1993 |yayıncı=BRILL |isbn=978-90-04-09791-9 |sayfa=559 |url=https://books.google.com/books?id=Va6oSxzojzoC&q=Albanians+of+Nik%C5%A1i%C4%87&pg=PA559 |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=İngilizce |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155954/https://books.google.com/books?id=Va6oSxzojzoC&q=Albanians+of+Nik%C5%A1i%C4%87&pg=PA559 |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> O sırada bölgeyi gezen Amerikalı yazar William James Stillman, Karadağ güçleri hakkındaki biyografisinde Prens'in emriyle Nikšić'teki Studenica kalesini topçu ile bombalamaya başladığını yazıyor. Kalenin içinde direnen yaklaşık 20 Arnavut nizam vardı ve duvarlar aşıldığında teslim oldular ve Stillman'a başlarının kesilip kesilmeyeceğini sordular. Stillman'a eşlik eden bir Arnavut, Arnavutların kutladığı yerde öldürülmeyeceklerini söyleyerek sözlerini tercüme etti.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Stillman |ad1=William James |başlık=The Autobiography of a Journalist, Volume II by William James Stillman - Full Text Free Book (Part 3/5) |tarih=1877 |url=http://www.fullbooks.com/The-Autobiography-of-a-Journalist-Volumex10663.html |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20120204065214/http://www.fullbooks.com/The-Autobiography-of-a-Journalist-Volumex10663.html |arşiv-tarihi=4 Şubat 2012 |ölüurl=hayır }}</ref> Anlaşmadan kısa bir süre sonra, Karadağ prensi Arnavutları Nikšić, Žabljak ve Kolašin'den sürmeye başladı ve ardından Türkiye, [[Kosova]] ([[Priştine]])<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Malcolm |ad1=Noel |başlık=Kosovo: A Short History |tarih=1998 |yayıncı=Macmillan |isbn=978-0-333-66612-8 |sayfa=229 |url=https://books.google.com/books?id=GGQ_AQAAIAAJ&q=Niksic |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=İngilizce |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155954/https://books.google.com/books?id=GGQ_AQAAIAAJ&q=Niksic |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> ve Makedonya'ya kaçtılar.<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Kultura popullore |tarih=1991 |yayıncı=Akademia e Shkencave e RSH, Instituti i Kulturës Popullore |sayfa=25 |basım=Translation: 118/5000 the process of expelling Albanians from their lands in Koloshin, Niksic Field, Zabjak and elsewhere ”. |url=https://books.google.com/books?id=imYoAQAAMAAJ&q=Nikshiqit |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sq |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155956/https://books.google.com/books?id=imYoAQAAMAAJ&q=Nikshiqit |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Karadağ kuvvetleri, sınır dışı edilmeden önce Arnavutları soydu.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Maloku |ad1=Enver |başlık=Dëbimet e shqiptarëve dhe kolonizimi i Kosovës (1877-1995) |tarih=1997 |yayıncı=Qendra për Informim e Kosovës |basım=Montenegrin army violence and property theft forced them to flee from Kolasin, Niksic, Shpuza, ... |url=https://books.google.com/books?id=GjC5AAAAIAAJ&q=Nikshiqi |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sq |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155956/https://books.google.com/books?id=GjC5AAAAIAAJ&q=Nikshiqi |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Nikšić'in düşüşünden sonra Prens Nicholas, zaferin bir şiirini yazdı.<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=ILLYRIAN LETTERS |tarih=1878 |sayfalar=187 |url=https://books.google.com/books?id=KDwqAAAAYAAJ&q=Niksic&pg=PA161 |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=İngilizce |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504155956/https://books.google.com/books?id=KDwqAAAAYAAJ&q=Niksic&pg=PA161 |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
31 Ocak 1879'da Karadağlı öğretmen Shcepan Martinovied, Çetine hükümetine Nikšić Müslümanlarının bir okul istediklerini bildirdi.{{sfn|Redžepagić|1970|p=102}} Osmanlılar, 17. ve 18. yüzyılda diğer komşu bölgelerin yanı sıra Nikšić'te okullar açmıştı.{{sfn|Redžepagić|1970|p=36}}
 
1879'da Geghyseni kabilesinden Zenel Ahmet Demushi, Nikšić'te Marko Miljanov liderliğindeki Karadağ güçlerine karşı 40 aile üyesiyle savaştı.<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Brahim Uk Demushi, personalitet i shquar i Tropojës |url=http://veteraniobvl.org/html/news/436.php |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504160534/http://veteraniobvl.org/html/news/436.php |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Savaşa katılan Shkodër'den iki yerel Arnavut tarafından yazılan mektuplara göre, 1880'de Arnavut düzensizlikleri, Marko Milajnov'un kardeşi Teodor Miljanov'un liderliğindeki Karadağ güçlerine karşı Ali Paşa Gucia komutasında çarpışmasıyla şiddetlendi.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Prizrenit |ad1=Lidhja Shqiptare e |başlık=Me pushkë dhe penë për liri e pavarësi |tarih=1978 |yayıncı=Shtëpia Botuese "8 Nëntori" |sayfalar=120, 115 |basım=Translation: But the peak of this war reached the battle of Nikshiiq in early January 1880. |url=https://books.google.com/books?id=bZ64AAAAIAAJ&q=Nikshiq |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sq |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504160532/https://books.google.com/books?id=bZ64AAAAIAAJ&q=Nikshiq |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> 1899'da Karadağ hükümeti, Malesori'nin bölgedeki Jön Türklere saldırmasından korktuğu için Nikšić ve Danilovgrad'daki Arnavutları tutukladı ve tutsaklar altı aydan fazla hapis cezasına çarptırıldı.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Shpuza |ad1=Gazmend |başlık=Në prag të pavarësisë |tarih=1999 |yayıncı=Eagle Press |isbn=978-1-891654-04-6 |sayfa=94 |basım=... Dağlıların Karadağ topraklarından Jön Türk birliklerine saldıracağından korkan üçüncüsü, Niksic ve Danilovgrad'daki Arnavutları tutukladı ve altı aya hapis cezasına çarptırıldı. |url=https://books.google.com/books?id=RJu4AAAAIAAJ&q=Ne+Nikshiq |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |dil=sq |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210504160533/https://books.google.com/books?id=RJu4AAAAIAAJ&q=Ne+Nikshiq |arşiv-tarihi=4 Mayısısıs 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
== Kaynakça ==