Vikipedi

Ebû Müslim Horasânî: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.346 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Etiket: Geri alındı
Styyx (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
18.798 değişiklik
Reverted to revision 26516841 by Yunus6521 (talk): Long-term abuse. (Twinky)
Etiketler: Geri al Geri alındı nowiki içeriyor
1. satır:
'''Ebû Müslim AbdurrahmanAbd-ur Rahman bin Müslim El-Horasanî''' ({{Dil|fa| ابومسلم خراسانی ، بهزادان پور ونداد هرمزد|dil_adı=e}}), asıl adı AbdurrahmanAbd-ur Rahman'dır. ''Ebû Müslim'' künyesi ile tanınmış Horasanlı Alevi<ref name="Şakir 2008 p.2">{{Kitap kaynağı|başlık=Kerbel Vakası ve Kerbela'nın intikamı : Türk kahramanı Horasanlı Eba Müslim|dil=Türkçe|sayfa=|yayınyeri=İstanbul|yayıncı=Cevahir|yıl=2008|isbn=978-9944-134-02-6|oclc=283799865|soyadı=Şakir|ad=Ziya}}</ref> meşrepli Türkmen<ref name=":0">Ebu Müslim Horasani'nin etnik kökeni - Kerbela Vakâsı ve Kerbela'nın İntikâmı (2. Cilt) - Ziya Şakir (İstanbul Maarif Kitaphâne</ref> kökenli bir Müslüman siyasetçidir. [[Emevî Devleti]]'nin yıkılışı ve [[Abbasî Devleti]]'nin kurulması aşamalarında önemli roller üstlenmiştir. [[Horasan]]'da bulunduğu sıralarda [[Emevîler]]'e karşı faaliyetler yürütmüş ve isyan hazırlıklarını organize etmiştir. [[Abbasî Devleti]]'nin kuruluşundan sonra nüfuzunun giderek artması, devlet yönetiminde etkisinin güçlü hâle gelmesi yönetimi rahatsız etmiş ve ortadan kaldırılmasına karar verilerek bir görüşme sırasında öldürülmüştür.▼
{{Kişi bilgi kutusu
| isim = Ebu Müslim Abdurrahman bin Müslim el-Horasanî
| resim = Abbasid silver dirham in the name of abu Muslim struck at Marv in AH 132 (749-50), The David Collection, Copenhagen (36241672762).jpg
| resim_boyutu = 200px
| başlık = Adına basılmış bir sikke
| doğum_tarihi = 718
| uyruk = [[Türkler|Türk]]<ref>Kerbela Vakâsı ve Kerbela'nın İntikâmı (2. Cilt) - Ziya Şakir (İstanbul Maarif Kitaphâne</ref><ref name="Şakir 2008 p. ">{{Kitap kaynağı |soyadı=Şakir |ad=Ziya |başlık=Kerbel Vakası ve Kerbela'nın intikamı : Türk kahramanı Horasanlı Eba Müslim |yayıncı=Cevahir |yayınyeri=İstanbul |yıl=2008 | isbn=978-9944-134-02-6 | oclc=283799865 |dil=Türkçe|sayfa=173}}</ref>
| doğum_adı =
| doğum_yeri = [[Belh]], [[Horasan (İran)|Horasan (Türkmenistan)]]
| ölüm_tarihi = 755
| ölüm_yeri = [[Irak]]
| ikamet =
| çocukları =
| diğer_isimleri =
| milliyet = Türk<ref name="Şakir 2008 p. ">{{Kitap kaynağı |soyadı=Şakir |ad=Ziya |başlık=Kerbel Vakası ve Kerbela'nın intikamı : Türk kahramanı Horasanlı Eba Müslim |yayıncı=Cevahir |yayınyeri=İstanbul |yıl=2008 | isbn=978-9944-134-02-6 | oclc=283799865 |dil=Türkçe|sayfa=173}}</ref>
| eğitim =
| meslek = Abbasi Horasan Valisi<br />748-755
| imza =
| ödülleri =
| website =
| diğer = Dini<br/c>[[Şii İslam]] ([[Alevi]])
| dipnotlar =
}}
{{Şiilik|collapsed=1}}
▲'''Ebû Müslim Abdurrahman bin Müslim El-Horasanî''' ({{Dil|fa| ابومسلم خراسانی ، بهزادان پور ونداد هرمزد|dil_adı=e}}), asıl adı Abdurrahman'dır. ''Ebû Müslim'' künyesi ile tanınmış Horasanlı Alevi<ref name="Şakir 2008 p.2">{{Kitap kaynağı|başlık=Kerbel Vakası ve Kerbela'nın intikamı : Türk kahramanı Horasanlı Eba Müslim|dil=Türkçe|sayfa=|yayınyeri=İstanbul|yayıncı=Cevahir|yıl=2008|isbn=978-9944-134-02-6|oclc=283799865|soyadı=Şakir|ad=Ziya}}</ref> meşrepli Türkmen<ref name=":0">Ebu Müslim Horasani'nin etnik kökeni - Kerbela Vakâsı ve Kerbela'nın İntikâmı (2. Cilt) - Ziya Şakir (İstanbul Maarif Kitaphâne</ref> kökenli bir Müslüman siyasetçidir. [[Emevî Devleti]]'nin yıkılışı ve [[Abbasî Devleti]]'nin kurulması aşamalarında önemli roller üstlenmiştir. [[Horasan]]'da bulunduğu sıralarda [[Emevîler]]'e karşı faaliyetler yürütmüş ve isyan hazırlıklarını organize etmiştir. [[Abbasî Devleti]]'nin kuruluşundan sonra nüfuzunun giderek artması, devlet yönetiminde etkisinin güçlü hâle gelmesi yönetimi rahatsız etmiş ve ortadan kaldırılmasına karar verilerek bir görüşme sırasında öldürülmüştür.
 
== Hayat hikâyesi ==
Abdurrahman, 718 yılında [[Merv]]'de doğdu. Çocukluğu ve gençliği [[Kûfe]]<nowiki>'de geçti. Etnik kökeni hakkında bazı tartışmalar olsada yoğunluk kazanan görüş Kürt kökenli olduğudur. Ünlü tarihci İbnü'l Hellikan onun kürt olduğunu bildirmiştir. Aynı zamanda Ebu Dellema '' Sen zalimlerdensin, ataların kürt''</nowiki> ifadesini kullanmıştır.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.haber7.com/kitap/haber/779137-ebu-muslim-horasani-kurt-muydu|başlık=EBU MÜSLÜM KÜRT}}</ref> Bu dönemde Kûfe, Emevî hanedanına karşı siyasi faaliyetlerin yoğun şekilde yaşandığı bir yer durumunda idi. Bu sebeple, kendisi [[Emevî]] aleyhtarı olarak yetişti. [[Abbasî]] soyuna mensup ileri gelenler tarafından yakın ilgi gördü. Kendisiyle Kûfe'de karşılaşan bu şahıslar zekâsına hayran kaldıklarından yakın ilgi gösterip [[Mekke]]'de bulunan [[İmam Muhammed]]'e ondan söz ettiler.
 
Ebû Müslim Horasanî, İmam Muhammed'in yerine geçen kardeşi [[İmam İbrahim]]'in huzuruna çıkarılarak kendisine takdim edildi. İmam İbrahim, kendisine yakın ilgi gösterdi. Bu sıralarda Emevî hanedanına karşı siyasi faaliyetler giderek hız kazanmaktaydı. Bu yakın temastan sonra Ebû Müslim Horasanî, [[Horasan]]'daki Emevî karşıtı faaliyetleri idare etmekle görevlendirilip bu amaçla Horasan'a gönderildi. Horasan'ın hilâfet merkezine uzak ve yönetimin buradaki etkisinin oldukça zayıf olması, muhalefetin gelişip güçlenmesi için verimli bir zemin oluşturmaktaydı. Ayrıca burada cereyan eden kavimlerarası mücadelelerde Emevîlerin taraf tutması da kendilerine karşı olan hoşnutsuzluğun artmasına sebep olmaktaydı. Abbasiler de burayı siyasi faaliyetlerinin merkezi olarak kullandılar.
Satır 32 ⟶ 8:
 
=== Kişiliği ===
Ebû Müslim, zalim Emevî saltanatını yıkan ayaklanmanın başkomutanıdır. Emevî saltanatı her türlü yozluğun merkeziydi. Geniş halk yığınları büyük baskılar altındaydı. Ehlibeyte küfür mecbur kılınmıştı. Her mescitte Ehlibeyte küfürler edilen vaazlar veriliyordu. Emevî yöneticilerinin halkın hâlinden haberleri yoktu. Onlar, kendi zevk-i sefalarının zirvesindeydiler. Bütün bunlara yıllardır sürdürülen Ehlibeyt düşmanlığının yarattığı öfke de katılınca isyan başladı. Ebû Müslim Horasanî, Horasan'da faaliyetlerini sürdürürken kendisi için önemli zorluklardan birisi, soyunun kesin olarak bilinmemesi idi. [[Türkler|Türk]]<ref, name=":0"[[Araplar|Arap]] />veya [[Fars]] kökenli olduğuolup olmadığı da kesin olarak ıspatlanmıştırbilinmemekteydi.<ref name=":0" /> Bu durum da [[Şiiler]]in ileri gelenlerinin kendisine şüphe ile bakmalarına ve hemen kabullenmemelerine sebep oldu. Fakat Ebû Müslim Horasanî, kısa sürede Mezopotamya'da sevilen ve sayılan bir kişi oldu. Bu durum ile bağlantılı olarak iki defa [[Merv]]'den ayrılmak zorunda kaldı. Ancak daha sonra tekrar buraya dönerek faaliyetlerini sürdürdü. Ayrıca [[İmam İbrahim]]'in de ondan yana tavır koyması ve Horasan'da lider durumunda olmasını istemesi, karşı tarafı kendisini kabul etmek zorunda bıraktırdı. Böylece devam eden ihtilâl hazırlıklarında giderek ön plâna çıkmaya başladı.
 
===İsyanın plânlanması===
Satır 45 ⟶ 21:
 
== Tarihteki önemi ==
Ebu Müslim Horasani, İslam tarihinin tanığı ve sanığıdır. Emeviler ve Abbasiler döneminin halk kahramanıdır. Sadece tarihin figüranı değil baş aktörüdür. Gerçek bir tarih yaratıcısıdır o. Köle iken ihtilal önderliğine yükselen bir efsane insandır. Horasan Spartaküsü derler adına. Bu yüzden bölge halklarından [[Türkler]], [[Farslar]], [[Araplar]] kendisine sahip çıkmış, onu öz evlatlarıymış gibi benimsemiş; her kavim, "Ebû Müslim bizdendir" diyebilmiştir. Adına menkıbe ve destanlar yazılmış, Batıni akımlarca 'tanrı-insan' olarak algılanmıştır. Ebu Müslim ölmemiş, ak güvercin donuna bürünüp gökkuşağında gezer olmuş. Alevi tarihinin kılavuzluğunu yapmış. Ona türlü türlü adlar verilmiş: [[Köle İbrahim]], [[İbrahim bin UsameOsman]], [[Heyyakan]], [[Hetkan]], [[Abdurrahman bin Müslim]], [[Bihzadan]], [[Horasan Teberdarı]], vs. Adı gibi kökeni de esrar perdesiyle örtülüdür.<ref>{{Web kaynağı |url=http://kitap.antoloji.com/ebu-muslim-horasani-bir-ihtilalcinin-hikayesi-kitabi/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100807075627/http://kitap.antoloji.com/ebu-muslim-horasani-bir-ihtilalcinin-hikayesi-kitabi/ |arşivtarihi=7 Ağustos 2010 |ölüurl=evet}}</ref>
 
===Emevilere karşı Türklerin rolü ve Ebu Müslim isyanı===
Ebu Müslim Horasani Horasan'ın Meşhed kentindeki çok sayıda Alevi Türkmenlerini büyük bir grubu bir araya toplamayı başarıp, Peygamber Muhammed'in soyundan gelen Ehli Beyt'in On İki İmamların sekizincisi olan İmam Ali Rıza'nın torunlarından destek alarak Emevi ve Abbasilerin Alevilere (Ali evlatlarına) ettikleri zulümlere isyan edip başkaldırmaya örgütledi. Kendisine katılan Alevi Türkmenlerin desteği ile zafer elde ettikten sonra o bölgelere Şii İslam'ın Kuran ve Ehli Beyt ittikadi hızla yayılmıştır ve kendilerine zulüm eden otorite nihayet devrildi.<ref name="Şakir 2008 p. ">{{Kitap kaynağı |soyadı=Şakir |ad=Ziya |başlık=Kerbel Vakası ve Kerbela'nın intikamı : Türk kahramanı Horasanlı Eba Müslim |yayıncı=Cevahir |yayınyeri=İstanbul |yıl=2008 | isbn=978-9944-134-02-6 | oclc=283799865 |dil=Türkçe|sayfa=173}}</ref>
 
===Siyasi kişiliği===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ebû_Müslim_Horasânî" sayfasından alınmıştır