Geyikli Baba: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe:kim tarafından yazıldığı belli olmayan gazete yayını kaynak olarak kabul edilmiyor. akademik kaynak bulmalısınız. Etiket: Elle geri alma |
Buyrun yazarları belli olan tarihi kaynaklar Etiketler: Geri alındı Görsel Düzenleyici |
||
1. satır:
'''Geyikli Baba''' veya '''Babasultan''' (d. [[Miladi|M.]] 1275/[[Hicri|H.]] 674 - ö. M. 1350/H. 750), [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] Sultanı [[Orhan Gazi]] zamanında yaşamış Alevi-Vefâi<ref>https://www.yenisafak.com/amphtml/ramazan/osmanli-mucahidi-geyikli-baba-3322253 Tezkiret'ûl Evliya, Horasan Erenleri (Geyikli Baba) Tarihçi Yazar Prof. Dursun Gümüşoğlu - Seyyid Ebû'l Vefâ El-Bağdadi Menakıbnâmesi, Alevi-Bektaşi araştırması Horasan Erenleri s.147 </ref><ref name=":0">https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba ''(Geyikli Baba’nın tasavvufî şahsiyetiyle ilgili rivayetlere gelince, bunlar her şeyden önce yukarıda işaret edilen Kalenderiyye-Vefâiyye-Babaîlik-Rum abdalları bağlantısını ortaya çıkarmak bakımından ehemmiyet taşır. Bunlardan, Geyikli Baba’nın Osmanlı kaynaklarında zikredilen ve çağdaşı olan bütün öteki Rum abdalları gibi meczup karakterli bir Türkmen şeyhi olduğu anlaşılmaktadır. Orhan Gazi ile karşılaşması sırasında hükümdarın kendisine kim olduğunu sorması üzerine verdiği rivayet olunan cevap çok önemlidir. “Baba İlyas müridiyim, Seyyid Ebü’l-Vefâ tarikindenim” şeklindeki bu cevap (meselâ bk. Âşıkpaşazâde, s. 46; Mecdî, s. 31), XIV. Yüzyılda Rum abdalları diye anılan bu gazi-dervişlerin önemli bir çoğunluğunun, Tâcülârifîn Seyyid Ebü’l-Vefâ el-Bağdâdî’nin tarikatı olan Vefâiyye’ye ve aynı zamanda Babaî hareketine mensup olduklarını gösterir.)''</ref> tarikatına mensup [[Horasan (İran)|Horasan]] asıllı Alevi Türkmen<ref>Âşıkpaşazâde, ''Târih'', s. 46-47.</ref><ref name=":0">https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba ''(Geyikli Baba’nın tasavvufî şahsiyetiyle ilgili rivayetlere gelince, bunlar her şeyden önce yukarıda işaret edilen Kalenderiyye-Vefâiyye-Babaîlik-Rum abdalları bağlantısını ortaya çıkarmak bakımından ehemmiyet taşır. Bunlardan, Geyikli Baba’nın Osmanlı kaynaklarında zikredilen ve çağdaşı olan bütün öteki Rum abdalları gibi meczup karakterli bir Türkmen şeyhi olduğu anlaşılmaktadır. Orhan Gazi ile karşılaşması sırasında hükümdarın kendisine kim olduğunu sorması üzerine verdiği rivayet olunan cevap çok önemlidir. “Baba İlyas müridiyim, Seyyid Ebü’l-Vefâ tarikindenim” şeklindeki bu cevap (meselâ bk. Âşıkpaşazâde, s. 46; Mecdî, s. 31), XIV. Yüzyılda Rum abdalları diye anılan bu gazi-dervişlerin önemli bir çoğunluğunun, Tâcülârifîn Seyyid Ebü’l-Vefâ el-Bağdâdî’nin tarikatı olan Vefâiyye’ye ve aynı zamanda Babaî hareketine mensup olduklarını gösterir.)''</ref> [[eren (folklor)|ereni]].<ref name="geyiklibaba2" />
{{Alevilik}}
Geyikli Baba hakkındaki bilgiler ölümünden sonraki dönemlerdeki [[menkıbe]] ve rivayetlere dayanmaktadır. [[Yunus Emre]] eserinden yola çıkarak adının Hasan olduğu anlaşılmaktadır.<ref>Yunus Emre Divanı (nşr. Abdülbâki Gölpınarlı), İstanbul 1943, s. 299</ref> 17. yüzyılda yaşamış şair ve [[tezkire]] yazarı Bursalı İsmail Beliğ ise isminin Ulvi Baba olduğunu belirtmiştir.<ref name="geyiklibaba1">{{dergi kaynağı|soyadı1= Çınar|ad1= Bekir|yıl= 2018|başlık= Türk Mitolojisindeki Geyiğin Divan Şiirinde Ahuya Dönüşmesi|dergi= Türklük Bilimi Araştırmaları|cilt= |sayı=43 |sayfalar=70|yayıncı= DergiPark|doi= |url= https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/483051|erişimtarihi= 22 Ocak 2021|arşivurl= https://web.archive.org/web/20200324181829/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/483051|arşivtarihi= 24 Mart 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Dağlarda geyikler birlikte yaşaması ve onlara binerek gezmesi nedeniyle Geyikli Baba olarak anılmıştır. Vefai tarikatına mensup ve [[Baba İlyas]]'ın müridi olan Geyikli Baba, 15. ve 16. yüzyılda yaşamış [[Âşıkpaşazâde]], [[Neşrî]] ve [[Lâmiî Çelebi]] gibi tarihçilere göre [[Orhan Gazi]] döneminde müritleriyle birlikte [[Hoy]] civarından [[İnegöl]] dolaylarına gelerek burada yerleşmiştir. [[Rum abdalları]]ndan olan Geyikli Baba, burada müritleriyle birlikte [[gaza]] faaliyetlerinde bulunmuştur. Bursa'nın 6 Nisan 1326'da Osmanlı güçlerince alınmasında Geyikli Baba ve müritleri geyik sırtında katılmışlardır. Bursa'nın dışında [[Kemaliye, Keles|Kızılkilise]]'nin alınmasında da görev almıştır. Gaza faaliyetleri ve [[Turgut Alp]]'in de müridi olması akabinde [[Orhan Gazi]] kendisine İnegöl'ü ikta olarak vermek istese de kendisi sadece [[Zaviye (din)|zaviye]] yeri istemiş<ref name="geyiklibaba2">{{dergi kaynağı|soyadı1= Ocak|ad1= Ahmet Yaşar|yıl= 1996|başlık= Geyikli Baba|dergi= TDV İslam Ansiklopedisi|cilt= |sayı=14 |sayfalar=45-47|yayıncı= İslam Ansiklopedisi|doi= |url= https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba|erişimtarihi= 22 Ocak 2021|arşivurl= https://web.archive.org/web/20191209003005/https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba|arşivtarihi= 9 Aralık 2019|ölüurl=hayır}}</ref> ve istediği yerde de Orhan Gazi tarafından dini tesis yapılmıştır. Müritlerinin zaviye çevresinde ikametiyle günümüzde [[Babasultan, Kestel|Babasultan]] adıyla bilinen yerleşim kurulmuştur.<ref name="geyiklibaba3">{{dergi kaynağı|soyadı1= Tanman|ad1= M. Baha|yıl= 1996|başlık= Geyikli Baba Külliyesi|dergi= TDV İslam Ansiklopedisi|cilt= |sayı=14 |sayfalar=47-49|yayıncı= İslam Ansiklopedisi|doi= |url= https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba-kulliyesi|erişimtarihi= 22 Ocak 2021|arşivurl= https://web.archive.org/web/20201121054728/https://islamansiklopedisi.org.tr/geyikli-baba-kulliyesi|arşivtarihi= 21 Kasım 2020|ölüurl=hayır}}</ref>
| |||