Sokak Kızı Irma (müzikal): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
18. satır:
'''Sokak Kızı İrma''', ilk defa 1956'da [[Paris]]'te sahnelenmiş olan müziği Marguerite Monnot'e, sözleri Alexandre Breffort'a ait iki perdelik bir Fransız müzikalidir.
 
Deneyimsiz bir polis olan Nestor ile fahişelik yaparak geçinen Irma’nın öyküsünü içerir. Alexandre Breffort tarafından yazılan ve [[Le Canard enchaîné]] adlı ünlü hiciv gazetesinde yayınlanan bir kısa öyküye dayanır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nytimes.com/1971/02/24/archives/alexandre-breffort-70-author-of-irma-la-douce.html | başlık = Alexandre Breffort, 70, Author of ‘Irma la Douce’ | tarih = 24 Şubat 1971 | yayıncı = The New York Times | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211008142746/https://www.nytimes.com/1971/02/24/archives/alexandre-breffort-70-author-of-irma-la-douce.html | arşivtarihi = 8 Ekim 2021}}</ref>
 
1956'da Paris'te sahnelendikten sonra birçok dile çevrildi ve sahnelendi. Türkçe'ye [[Nisa Serezli]] tarafından çevrildi; 1960-1961 sezonunda [[Haldun Dormen]] oyunu İstanbul'da sahneye koydu. Dormen'in yönettiği ve [[Gülriz Sururi]]'nin İrma'yı canlandırdığı bu yapım, Türkiye'de sahnelenen ilk batılı müzikal olarak bilinir.
 
== Yapımlar ==
Müzikal ilk defa 12 Kasım 1956'da Paris'te 325 kişilik Gramont Tiyatrosu'nda sahnelenip çok büyük başarı kazanmış; ardından [[İtalyanca]]'ya çevrilip oyuncu Vittario Gassman tarafından [[Roma]]'da, 1958'de [[Londra]]'nın [[West End Tiyatrosu]]'nda sahnelenmiştir. Eser, 1960'da [[Broadway]]'de sahneye kondu ve [[Nisa Serezli]] tarafından Türkçe'ye çevrilip [[Dormen Tiyatrosu]]'nun prodüksiyonu olarak İstanbul'daki [[Atlas Sineması]]'nda sahnelendi.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = https://doczz.biz.tr/doc/121946/sokak-k%C4%B1z%C4%B1-i%CC%87rma---tiyatro-dergisi | başlık = Ünlü Müzikal Üçüncü Kez Sahnede : Sokak Kızı İrma | tarih = Şubat 1992 | sayı = 13 | çalışma = Tiyatro dergisi | ad = Rengin | soyadı = Uz | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211008142748/https://doczz.biz.tr/doc/121946/sokak-k%C4%B1z%C4%B1-i%CC%87rma---tiyatro-dergisi | arşivtarihi = 8 Ekim 2021}}</ref>
 
1960-1961 sezonunda Haldun Dormen'in sahneye koyduğu Sokak Kızı İrma, Türkiye'de sahnelenen ilk batılı müzikal olarak bilinir. Yapımda başrolleri [[Gülriz Sururi]] (İrma), [[Metin Serezli]] (Nestor) ve [[Altan Erkekli]] paylaşmıştı. Müzikal büyük başarı kazandı; Sururi bu rolle [[İlhan İskender Armağanı]]'na değer görüldü.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.tozlumagazin.net/sahnelerde-su-siralar/ | başlık = Sahnelerde Şu Sıralar | erişimtarihi = 8 Ekim 2021 | tarih = 28 Ağustos 2015 | dil = Türkçe | çalışma = Tozlumagazin.net | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200101025109/https://www.tozlumagazin.net/sahnelerde-su-siralar/ | arşivtarihi = 1 Ocak 2020}}</ref> Yedi yıl sonra [[Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu]] Sokak Kızı İrma'yı [[Haldun Dormen]] yönetiminde Fatih'teki Renk Sineması'nda oynadı, İrma'yı Gülriz Sururi oynadı. Eser o yıl Paris'te de yeniden sahneye kondu, yönetmen ve başrol oyuncusu ilk seferinde olduğu gibi Colette Renard ve Rene Dupuis idi.
 
Haldun Dormen 1992'de eseri Türkiye'de üçüncü kez sahneye koydu, İrma rolünü yine Gülriz Sururi canlandırdı.<ref name=":0" /> Haldun Dormen, oyunu [[Tarlabaşı, Beyoğlu|Tarlabaşı]]'nda geçen bir aşk öyküsü olarak İstanbul'a uyarlayarak 2013 yılında genç bir ekip tarafından yeniden sahneye koymuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.dunya.com/gundem/irma-tarlabasina-tasindi-haberi-230988 | başlık = İrma, Tarlabaşı’na taşındı | erişimtarihi = 8 Ekim 2021 | tarih = 16 Aralık 2013 | dil = tr-TR | çalışma = Dunya.com | ad = Nermin | soyadı = Sayın | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211008142748/https://www.dunya.com/gundem/irma-tarlabasina-tasindi-haberi-230988 | arşivtarihi = 8 Ekim 2021}}</ref>
== Uyarlamalar==
Müzikal, 1963 yılında sinemaya uyarlandı. Başrollerde [[Jack Lemmon]] ve [[Shirley MacLaine]] yer aldığı filmin yönetmeni [[Billy Wilder|Billy Wilde]]r idi. Müzikleri yapan Marguerite Mannet, filmde müziklerini kullandırma­mış, filmin müziklerini [[André Previn|Andre Previn]] yapmıştır.