Altıparmak, Yusufeli: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
44. satır:
Parhali, 19. yüzyılın ikinci yarısında, [[Trabzon Vilayeti]]'nin [[Lazistan sancağı]] sınırları içinde yer alıyordu ve [[Livana]] kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 204 hanede 739 kişi yaşıyordu. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, bu tarihte de Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Bunun üzerinde köyün kadın ve erkek nüfusunun 1.478 kişiden oluştuğu sonucuna varılabilir. Tarımla geçinen köyde hayvan varlığı olarak 80 öküz, 100 inek, 10 at, 800 keçi ve 1.027 koyun tespit edilmiştir.<ref>''Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904'', (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 359.</ref>
 
Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakları 1874 yılında gezen [[Giorgi Kazbegi]]'nin verdiği bilgiye Parhali köyü, aynı adlı [[Barhal Çayı|akarsuyun]] iki yakasında kuruluydu. Köyde 200’den fazla hane yaşıyordu. Evler dar vadide, dört kilometre boyunca tek bir hat üzerinde sıralamıştı. Bu tarihte Müslüman bir Gürcü köyü olan Parhali’de beş haneden oluşan Ortodoks inancına mensup bir Gürcü topluluğu bulunuyordu. Öte yandan Hıristiyanlığını gizleyen nüfusla beraber bu sayı 80 kişiyi buluyordu.<ref>Giorgi Kazbegi, ''Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay'', 2019, s. 156, 160, ISBN 9789755537207</ref>

Rus idaresi sırasında, 1907-1917 arasıdan [[Tao-Klarceti]] bölgesinde araştırmalar yapan Gürcü arkeolog [[Ekvtime Takaişvili]], 1917'de Parhali'nin bir Müslüman Gürcü köyü olduğunu ve yaşlıların Gürcüce konuştuğu yazmıştır. Bu tarihte köy, Koçvati (გოჭვათი), Kilioni (კილიონი), Pizvoti (პიზვოთი), Bogatketi (ბოგათკეთი), Buketler, Cateler, Perseti (პერსეთი), Ananisketi (ანანისკეთი), Mizingil (მიზინგილი), Lazgil (ლაზგილი), Sultangil adlı mahallelerden oluşuyordu. Parhali Kilisesi Sultangil mahallesinde bulunuyordu. Ayrıca Hevek SuyununDeresi'nin yukarısında da mahalleler vardı ve bunlar Doloisi (დოლოისი), Kelenshevi (კელენსხევი), Koloteti (ქოლოთეთი), Borivani (ბორივანი) ve Köseler adını taşıyordu. Parhali’nin Altıparmak Dağı'nın eteklerinde Tsashevi, Bogatketi, Sacatlo, Samçeliani, Kosoni, Kosalitse ve Lavaşeni adınıolarak taşıyorduadlandırılıyordu.<ref>[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/8545 Ekvtime Takaişvili, ''1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi'', 1960, Tiflis, s. 83-84.]</ref>
 
Barhal köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.<ref>[http://hdl.handle.net/11543/94'' Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları'' (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.]</ref> 1935 genel nüfus sayımında ise, Yusufeli kazası ve Barhal köyü Erzurum vilayetine bağlanmıştı. Bu tarihte köyün nüfusu 1.637 kişiden oluşuyordu.<ref>[http://www.mku.edu.tr/files/200-0cfb0f06-28b5-4acf-9ed8-138ec43c4d95.pdf ''1935 Genel Nüfus Sayımı'', İstanbul, 1937, s. 44.]</ref> Daha sonra yeniden Artvin vilayetine bağlanan köyün adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Altıparmak olarak değiştirildi.<ref>[https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/handle/11543/1011 ''Köylerimiz'', (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 616.]</ref>