Kocabaşlar: Revizyonlar arasındaki fark

'''Kocabaşlar''' veya '''Hocabaşlar''' ([[Yunanca]]: tekil κοτζάμπασης, Romen harfleriyle ''kotzabasis''; [[Sırp-Hırvatça]]: ''kodžobaša'', ''kodžabaša Türkçe: kocabaşı, hocabaşı'') [[Rumeli|Osmanlı Balkanları'nın]] bazı kesimlerinde, çoğunlukla [[Osmanlı Yunanistanı|Osmanlı Yunanistan'ı]] {{Kdş|Stavrianos|2000}} ve özellikle de [[Mora Yarımadası|Mora Yarımadası'na]] atıfta bulunan yerel Hristiyan seçkin kişileridir. Ayrıca Yunanca'da ''proestoi'' veya ''prokritoi'' (προεστοί / πρόκριτοι, "primatlar") veya ''demogerontes'' (δημογέροντες, "insanların büyükleri") olarak da bilinirlerdi . Bu kişiler bazı yerlerde (örneğin adalarda) seçilirlerdi, ancak özellikle Mora Yarımadası'nda, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] yönetiminde önemli bir etkiye sahip olan ve önemli görevlere gelen babadan oğula geçen bir [[oligarşi]] oldular. {{Kdş|Stavrianos|2000}}

Bu unvan, Sırbistan ve Bosna'da da geçerliydi, buradaki ismi ise resmî Türkçede[[Türkçe]]de geçen kocabaşlar yerine ''starešina'' ("büyük, şef") olarak biliniyordu.<ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-3-205-77802-8|url=https://books.google.com/books?id=cPcvUev25p4C&pg=PA564|başlık=Herrschaft und Loyalität in der spätosmanischen Gesellschaft|dil=de|yazar1=Hannes Grandits|tarih=2008|yayıncı=Böhlau Verlag Wien}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=lFAsAQAAIAAJ}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=tuLYAAAAMAAJ|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=26 Ocak 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140101073916/http://books.google.com/books?id=tuLYAAAAMAAJ|arşivtarihi=1 Ocak 2014|ölüurl=hayır}}</ref> Özellikle Bulgaristan ve Sırbistan'da bu tür seçkinler için ''chorbaji'' (Türkçesi ''çorbacı'') ve ''[[Knez (başlık)|knez]]'' (Slav unvanı) terimleri kullanılmaktaydı. {{Kdş|Stavrianos|2000}}

Ortodoks ve Müslümanların bulunduğu yerlerde hem kocabaşlar hem de muhtarlar da bulunmaktayken, Müslüman yerlerde sadece muhtarlar bulunmaktaydı,<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=DvBTAAAAYAAJ}}</ref>

[[Yunan İsyanı|Yunan Bağımsızlık Savaşı]] sırasında, [[Mora Yarımadası]]'ndaki kocabaşların arasındaki düşmanlıklar, bunların baskınlıklarını ve güçlerini korumaya çalışmaları nedeniyle tepki olarak ortaya çıkan [[kleft]]lerle savaşmaktan çekinen komutanlar, [[1824-1825 Yunan iç savaşları|1824 Yunan İç Savaşlarının]] patlak vermesinin ana sebebini oluşturmuştur. Ki bu savaşlarda burada "asil" fraksiyonu olan kocabaşlar ve [[İdra|Hydra]] ve [[Fenerli Rumlar]]'daki zengin gemi sahipleri galip gelmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|isbn=0521004799|url=https://archive.org/details/concisehistoryof00clog_0|başlık=A Concise History of Greece|dil=İngilizce|yazar1=Richard Clogg|tarih=20 Haziran 2002|yayıncı=Cambridge University Press}}</ref>