Potasyum nitrat: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Otorite kontrolü şablonu eklendi
Hardaliyem (mesaj | katkılar)
Yazım hataları düzeltildi.
1. satır:
{{ Kimya bilgi kutusu
| verifiedrevid = 476994711
| Reference = <ref name="GETIS">{{GESTIS|Name=Potassium nitrate|ZVG=3630|CAS=7757-79-1|Date=2007-03-09}}</ref>
35. satır:
|Kısım2 = {{Kimyakutu Özellikler
| Formül = KNO<sub>3</sub>
| MolarKütle = 101.,1032 grg/mol
| Görünüm = beyaz kristal katı
| Koku = kokusuz
| Çözünürlük = 133 grg/L (0 °C)<br /> 316 grg/L (20 °C)<br /> 2460 grg/L (100 °C)<ref name=b1>{{Kitap kaynağı|sayfalar=5-6|bölüm=2|url=http://books.google.com/books?id=Q1yJNr92-YcC&pg=PA5|başlık=Pyrotechnic Chemistry|yazar=B. J. Kosanke, B. Sturman, K. Kosanke, I. von Maltitz, T. Shimizu, M. A. Wilson, N. Kubota, C. Jennings-White, D. Chapman|yayıncı=Journal of Pyrotechnics|yıl=2004|isbn=1-889526-15-0}}</ref>
| ÇözünürDiğer = [[etanol]]de çok az çözünür<br /> [[gliserin]] ve [[amonyak]]data çözünür
| Yoğunluk = 2.,109 grg/cm<sup>3</sup> (16&nbsp;°C)
| ErimeNoktası = 334&nbsp;°C
| KaynamaNoktası = 400&nbsp;°C’de bozunur
| pKb = 15.,3<ref>Kolthoff, Treatise on Analytical Chemistry, New York, Interscience Encyclopedia, Inc., 1959.</ref>
| RefractIndex = 1.5056}}
|Kısım3 = {{Kimyakutu Yapı
49. satır:
| KristalYapısı = [[Ortorombik]], [[Aragonit]]}}
|Kısım4 = {{Kimyakutu Termokimya
| DeltaHf = -494.,00 kJ/mol
| IsıKapasitesi = 95.,06 J/mol K}}
|Kısım7 = {{Kimyakutu Tehlikeler
| AnaTehlikeler = Oksitleyici. Yutulduğunda, solunduğunda ya da cilde nüfuz ettiğinde zararlıdır. Cilt ve göz çevresinde tahrişe neden olur.
84. satır:
 
:NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub> + KCl → NH<sub>4</sub>Cl + KNO<sub>3</sub>
Potasyum nitrat, [[amonyum nitrat]] ve [[potasyum hidroksit]]in birleştirilmesi ile yapılabilir.
 
:NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub> + KOH → NH<sub>3</sub> (gaz) + KNO<sub>3</sub> + H<sub>2</sub>O
 
Potasyum nitrat, [[nitrik asit]] ve [[potasyum hidroksit]]in nötürleştirilmesinötrleştirilmesi yolu ile de üretilebilir. Bu reaksiyon çok ekzotermiktir.
 
:KOH (çözelti) + HNO<sub>3</sub> → KNO<sub>3</sub> (çözelti) + H<sub>2</sub>O
97. satır:
:2 KNO<sub>3</sub> → 2 KNO<sub>2</sub> + O<sub>2</sub>
 
Potasyum nitrat suda normal bir şekilde çözünse de çözünürlüğü sıcaklık ile artar. Sulu çözeltisi hemen hemen nötr özellik gösterir (%10’luk potasyum nitrat çözeltisinin 14&nbsp;°C ‘de'de [[pH]] derecesi 6.,2 ‘dir'dir). Çok [[higroskopik]] değildir. Alkolde çözünmez ve zehirli değildir; indirgen maddelerle patlayarak tepkime verse de tek başına patlayıcı özelliği yoktur.
 
== Kullanımı ==
108. satır:
 
=== Gıda koruyucusu ===
[[Gıda koruma]] maddesi olarak, potasyum nitrat Ortaçağ’danOrta Çağ’dan bu yana etlerin muhafazasında kullanılmışsa da bakteriyel enfeksiyonu önlemede sodyum nitrat (ve nitrit) daha güvenilir olduğu için günümüzde gıda koruyucusu olarak önemini yitirmiştir. Etlerin ve et ürünlerininürünlerini (bilhassa sucuk ve salam) muhafaza etmesinin yanında ayrıca onlara kırmızı bir renk vermek için de kullanılır.
 
=== Oksitleyici ===
Potasyum nitrat etkili bir oksitleyicidir. Potasyum içerdiğinden yanma ile leylak renkli bir alev oluşturur. Bu nedenle [[Şeker itici yakıtı|amatör roket itici yakıtları]] ile [[şeker]] ve potasyum nitrat karışımıyla yapılan [[sis bombası]] gibi birçok piroteknik bileşimde ve havai fişeklerde kullanılır . Ayrıca tütünün düzgün yanmasını sağlamak için sigara sarılmadan önce tütün harmanına eklenir.
 
== Farmakoloji ==
Potasyum nitrat [[Diş minesi hassasiyeti|hassas dişler]] için kullanılan bazı [[diş macunu|diş macunları]]nda bulunabilir. Son zamanlarda, hassas dişlerin tedavisi için [[diş macunu]]nda potasyum nitrat kullanımı artmaktadır.
 
Potasyum nitrat eskiden bir hipotansif olarak yüksek kan basıncı mücadelesinde başarıyla kullanılmıştır. [[Gliseril trinitrat (farmakoloji)|Gliseril trinitrat]] (nitrogliserin), amil nitrit ve izosorbit türevleri gibi diğer nitrat ve nitritler [[anjin]] rahatsızlığının verdiği sıkıntıyı hafifletmek için halahâlâ kullanılmaktadır.
 
== Tarihçe ==
12. ve 13. Yüzyılayüzyıla âitait [[Endülüs Emevî Devleti|Endülüs Müslümanlarının]] kitaplarda “Alev püskürterek hareket eden, işleyen ve yanan yumurtalar”, “Gök gürlemesi gibi gürültü”gürültü" yapan roketlerden söz edilmekte ve ilk defa “füze ile harekete geçen torpillerin” şekillerine varıncaya kadar detaylı bilgiler verilmektedir. Bunlardan biri, [[Hasanü’r-Rahman]] adlı Müslüman bilginin 1275 yılında kaleme aldığı “Harp Tarihi” adlı eserdir. Bu asırda ilim adamlarının destekleyicisi, bizzat Sultanlarsultanlar olmuş, “Güherçile”“güherçile” denilen kimyevîkimyevi maddenin, tahrip gücünü araştırmak üzere kimyagerler görevlendirilmiştir. LaboratuvardanLaboratuvarda geceli gündüzlü süren çalışmalar sonunda, birçok kimyevîkimyevi keşiflerde bulunulmuştur. Bu keşiflerden Avrupa 2 asır sonra haberdar olmuştur. Sebebi kötü kopyalama usulleri ve İtalyanca tercümeler vasıtasıdırtercümelerdir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/blog/islam-toplumu-ve-medeniyet-ilk-roket-ilk-telgraf-hatti-ve-ilk-denizalti | başlık = İslam Toplumu ve Medeniyet : İlk Roket, İlk Telgraf Hattı ve İlk Denizaltı » Sorularla İslamiyet | erişimtarihi = 17 Eylül 2020 | tarih = 15 Mart 2007 | dil = Türkçe | çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201008191740/https://sorularlaislamiyet.com/blog/islam-toplumu-ve-medeniyet-ilk-roket-ilk-telgraf-hatti-ve-ilk-denizalti | arşivtarihi = 8 Ekim 2020 | ölüurl = evet }}</ref>
 
==Kaynakça==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Potasyum_nitrat" sayfasından alınmıştır