Sokrates öncesi filozoflar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →[[Atomculuk|Atomcu Okul]]: düzeltme (hata bildir) |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
Batı felsefesi MÖ 6. yüzyılda Antik Yunan'da başladı. '''Sokrates öncesi düşünürler''' çoğunlukla Yunan dünyasının batı veya doğu çevrelerindendiler.<ref name="YunanFelsefeSözlüğü">{{kitap kaynağı |soyadı1=Preus |ad1=Anthony |başlık=Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy |tarih=2015 |yayıncı=Rowman & Littlefield Publishers |isbn=978-1442246386 |basım=2.}}</ref><ref name="SokratesÖncesiFelsefe">{{kitap kaynağı |soyadı1=Curd |ad1=Patricia |başlık=The Oxford handbook of presocratic philosophy |tarih=2011 |yayıncı=Oxford University Press |yer=New York |isbn=978-0199837557}}</ref> Felsefi projeleri asıl, nihai ilkeyi bulmaya ve dış dünyanın doğasını çözmeye yönelikti. Şeylerin maddi ilkesini, kökenlerini ve yok oluşlarını algılamaya çalıştılar. İlk düşünürler olarak şeylerin ussal birliğini vurgulayarak dış dünyanın [[mitoloji]]k açıklamalarını reddettiler. Cevap aradıkları başlıca meseleler şunlardır:▼
▲Batı felsefesi MÖ 6. yüzyılda Antik Yunan'da başladı. '''Sokrates öncesi düşünürler''' çoğunlukla Yunan dünyasının batı veya doğu çevrelerindendiler. Felsefi projeleri asıl, nihai ilkeyi bulmaya ve dış dünyanın doğasını çözmeye yönelikti. Şeylerin maddi ilkesini, kökenlerini ve yok oluşlarını algılamaya çalıştılar. İlk düşünürler olarak şeylerin ussal birliğini vurgulayarak dış dünyanın [[mitoloji]]k açıklamalarını reddettiler. Cevap aradıkları başlıca meseleler şunlardır:
:Her şey nereden geliyor?
Satır 33 ⟶ 32:
=== [[Sofizm]] ===
Bilgicilik veya sofizm, antikçağ Yunan felsefesinde önemli bir düşünce akımı.<ref name="HelenFelsefesi">{{kitap kaynağı |soyadı1=n.a. |ad1=n.a. |başlık=The Routledge handbook of Hellenistic philosophy |tarih=2020 |yayıncı=Oxford University Press |yer=New York, NY |isbn=978-0815347910}}</ref> Eski Yunan’da [[MÖ 5. yüzyıl]]ın ikinci yarısından [[MÖ 4. yüzyıl]]ın başlarına değin para karşılığı felsefe öğreten gezgin felsefecilerin (sofistler) oluşturdukları akıma bilgicilik denir.
Sofist deyimi, bilgeliği yeğleyen öğreti, bilgi öğretmeni, siyasada yararlı olma sanatı, söz söyleme sanatı anlamlarında kullanılmıştır. MÖ 5. yüzyıl, Antik Çağ Yunan felsefesinde bilgicilik akımının egemen olduğu çağdır. İlk düşünür sayılan [[Miletli thales|Thales]]'den beri ortaya atılan sayısız varsayımlar, sonunda insan zekasını şahlandırmış ve bütün olup bitenleri yeniden gözden geçirerek kıyasıya eleştirmeye yöneltmişti. Doğa bilimlerinin denetiminden yoksun insan düşüncesi, varlığın temeli konusunda daldığı hayal aleminden kendisine dönüyordu. Bilgicilik akımının inceleme amacı, insanın kendisiydi. [[Protagoras]]'a göre, “İnsan her şeyin ölçüsü”ydü. Bilgi, teorik bir merak değil, pratik bir yarar olmalıydı.
Satır 39 ⟶ 38:
Bilgiciler, özdekçi düşünceleri sürmekle beraber, ürünü oldukları idealist çizgiyi sürdürmüşler ve dünyayı tanıma olanağını yadsımışlardır. İşte bu idealist çizgidir ki, bir yandan bilgicilik akımını yozlaştırarak felsefeyi güzel söz söyleme sanatına dönüştürürken diğer yandan idealist ilkelerin gelişmesi sürecini doğurmuştur.
[[Platon]]'dan ve özellikle [[Aristoteles]]'den sonra küçümsenmeye başlanmış ve isim olarak yanıltmak amacıyla yapılan yanlış usavurma anlamına kaydırılmıştır.<ref name="ProtagorasPlaton">{{kitap kaynağı |soyadı1=Zilioli |ad1=Ugo |başlık=Protagoras and the challenge of relativism: Plato's subtlest enemy |tarih=2007 |yayıncı=Ashgate Pub |yer=Aldershot, İngiltere |isbn=978-0754660781}}</ref><ref name="Aristoteles">{{kitap kaynağı |soyadı1=Shields |ad1=Christopher |başlık=The Oxford handbook of Aristotle |tarih=2012 |yayıncı=Oxford University Press |yer=Oxford |isbn=978-0190244842}}</ref> Mantıkta bu yanıltmacaların çeşitli biçimleri saptanmıştır. Genellikle bu yanıltmacalar uslamlamanın biçimsel kurallarına uygundur, karşısındakini kandırmaz ama kolaylıkla yadsıyamayacağı biçimde şaşırtır. Örneğin söz konusu olan sorundan büsbütün başka bir sorunu tanıtlamak, tanıtlanması gerekeni kendisiyle tanıtlamak, eksik tümevarım yapmak bu gibi yanıltmacalardandır.
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{Sokrates öncesi filozoflar}}
| |||