Tayvan'ın siyasi durumu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
"anakara Çin" --> "Çin anakarası"
Praça de Maio (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Kaynaksız|tarih=Temmuz 2019}}
[[Dosya:Taiwan-Karte.png|küçük|350px|Tarihi olarak çatışmaların yer aldığı Quemoy ([[Kinmen]]) ve Matsu Adaları'nı gösteren [[Tayvan Boğazı]] haritası.]]
'''Tayvan{{'}}ın siyasal durumu''', [[Çin İç Savaşı]]’nın sonucu olarak [[Çin|Çin Halk Cumhuriyeti]] ile [[Çin Cumhuriyeti]] arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir.<ref name="ÇinİçSavaşı">{{kitap kaynağı |soyadı1=Lew |ad1=Christopher R. |başlık=Historical dictionary of the Chinese Civil War |tarih=2013 |yayıncı=Rowman & Littlefield Publishers |yer=Lanham, Maryland |isbn=978-0810878730 |basım=2.}}</ref> Bu çatışma [[Tayvan]] adası, Tayvan’a ait olan adalar (ör. [[Pescadores|Penghu Adaları]], [[Yeşil Ada]], [[Orkide Adası]]) ve tarihi olarak [[Fujian]] ([[Kinmen]], [[Matsu Adaları]]), [[Guangdong]] ([[Pratas Adaları]]) ve [[Hainan]] ([[Taiping Adası]]) eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.<ref name="ÇinDışİlişkileri">{{kitap kaynağı |soyadı1=Sullivan |ad1=Lawrence R. |başlık=Historical dictionary of Chinese foreign affairs |tarih=2018 |yayıncı=Rowman & Littlefield Publishers |yer=Lanham, Maryland |isbn=978-1538111611}}</ref>
 
Çin Halk Cumhuriyeti Tayvan’ı anakaradan ayrılmış bir [[Tayvan (il)|il]] olarak görürken, Tayvan’ı [[de facto]] olarak yöneten Çin Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 1949’daki kuruluşuyla [[Çin anakarası]]nı kendisinden “ayrıldığı”nı varsayar ve kendini [[egemenlik|egemen]] [[devlet]] olarak görmektedir.<ref name="ÇinKomünistPartisi">{{kitap kaynağı |soyadı1=Sullivan |ad1=Lawrence R. |başlık=Historical dictionary of the Chinese Communist Party |tarih=2012 |yayıncı=Scarecrow Press |yer=Lanham, Md. |isbn=978-0810872257}}</ref>
 
Her iki devlet, tüm Çin’in uluslararası alandaki tek temsilcilik hakkının talebinde bulunmaktadır (bkz: [[Tek Çin politikası]]). 1950 yıllarında her iki taraf birbiriyle [[askeriye|askeri]] çatışmada bulunurken, 1980 yıllarından beri başlıca olarak ekonomik çıkarlara dayalı kademeli bir yakınlaşma süreci yer almıştır.<ref name="UzakDoğuDışİlişkiler">{{kitap kaynağı |soyadı1=Pekkanen |ad1=Saadia M. |başlık=Oxford handbook of the international relations of Asia |tarih=2014 |yayıncı=Oxford University Press |yer=Oxford |isbn=978-0199916245}}</ref> 2008’de Tayvan devlet başkanı [[Ma Ying-jeou]]’nun göreve girmesinden beri her iki taraf arasındaki ilişkiler, özellikle 2010’da [[Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması|Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması (EFCA)]]’nın imzalanmasıyla daha fazla iyileşmiştir.<ref name="Tayvan">{{kitap kaynağı |soyadı1=Copper |ad1=John Franklin |başlık=Historical dictionary of Taiwan (Republic of China) |tarih=2015 |yayıncı=Rowman & Littlefield Publishers |yer=Lanham |isbn=978-1442243064 |basım=4.}}</ref> Ancak 2016’da Tayvan’ın kendi bağımsızlığını resmi olarak ilan etme fikrini savunan [[Tsai Ing-wen]]’in devlet başkanı olarak seçilip göreve girmesi, her iki taraf arasındaki ilişkilerin iyileşme potansiyeline şüphe ettirmiştir.
 
== Çin Cumhuriyeti’nin uluslararası alandaki izolasyonu ==
Satır 39 ⟶ 38:
Buna karşın 1999’da Çin Halk Cumhuriyeti, 161 devletle diplomatik ilişkide bulundu; bunların arasında [[Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi]] veto güçleri olan ABD, [[Birleşik Krallık]], [[Fransa]] ve Rusya var. Çin Cumhuriyeti, karşılık olarak Tayvan’ın diplomatik seviyede tanınması amacıyla fakir ülkelere gelişme yardımı bağışında bulunarak (sözde “dolar diplomasisi”) kendi dış politik konumunu güçlendirmeye çalışmaktadır. Bu teşebbüsler sürekli Çin Halk Cumhuriyeti’yle tartışmalara sebep olmuş ve bu yolla kazanılan partnerler, Tayvan’ın çıkarlarının uluslararası alanda temsil etme gücüne sahip değildir.
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{Çin konuları}}