Gılgamış: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + nedensiz içerik silinmesi
Etiket: Elle geri alma
yazım düz.
13. satır:
| sonra_gelen =[[Ur-Nungal]]
}}
'''Gılgamış''' ({{dil|sux|𒀭𒄑𒉋𒂵𒈨𒌋𒌋𒌋|çeviri=Gilgameš}}; özgün {{dil|sux|𒀭𒉋𒂵𒈩|çeviri=Bilgamış}}), [[Sümerler|Sümer]] şehir devleti [[Uruk]]'un tarihî kralı, [[Antik Mezopotamya dini|antik Mezopotamya mitolojisinin]] önemli bir kahramanı ve [[Milattan önce|MÖ]] 2. binyılın sonlarında [[Akadca]] yazılan epik şiir ''[[Gılgamış Destanı]]''{{'}}nın [[protagonist]]idir. Muhtemelen MÖ 2800 ile 2500 arasındaki bir zaman aralığında ülkeyi yönetmiş ve ölümünden sonra [[Tanrılaştırma|tanrısallaştırılmıştır]]. [[Üçüncü Ur Hanedanı|Ur'un üçüncü hanedanlığı]] ({{Yaklaşık}} MÖ 2112-2004) döneminde Sümer efsanelerinde önemli bir şahsiyet olmuştur. Gılgamış'ın efsanevi kahramanlıkları günümüze kadar gelen beş Sümer şiirinde anlatılmıştır. Bunların tespit edilebilen en eskisi [[Gılgamış Destanı|''Gılgamış, Enkidu ve Ölüler Diyarı'']]'dır. Bu şiirde Gılgamış, tanrıçaTanrıça [[İnanna]]'nın yardımına gelir ve tanrıçanın ''huluppu'' ağacını istila eden yaratıkları defeder. İnanna, Gılgamış'a ''mikku'' ve ''pikku'' adı verilen iki bilinmeyen nesne verir fakat Gılgamış, bunları kaybeder. [[Enkidu]]'nun ölümünden sonra [[Gölge (mitoloji)|gölge]]si, Gılgamış'a [[Antik Mezopotamya Ölüler Diyarı|Ölüler Diyarı]]'nın kasvetli koşullarını anlatır. ''Gılgamış ve Agga'' şiiri, Gılgamış'ın tâbi olduğu [[Kiş'li Aga|Kral Agga]]'ya karşı ayaklanmasını anlatır. Diğer Sümer şiirleri Gılgamış'ın dev [[Humbaba|Huvava]] ve [[Gök Boğası]] (veya Cennetin Boğası) ile ilişkisini anlatırken kötü muhafaza edilmiş olan sonuncu şiir Gılgamış'ın ölümüyle cenazesini anlatır.
 
Babil'in sonraki zamanlarında bu hikâyeler, bağlantılı bir anlatıya dâhil edilmeye başlanmıştır. Standartlaştırılmış Akadcayla yazılan ''Gılgamış Destanı'', muhtelemen [[Kassitler|Orta Babil Dönemi]]'nde ({{Yaklaşık}} MÖ 1600-1155) [[Sîn-lēqi-unninni]] adına sahip bir yazman tarafından yazılmış ve daha çok eski kaynak malzemelerine bağlı kalmıştır. Destanda Gılgamış, vahşi bir insan olan [[Enkidu]] ile arkadaşlık yapan insanüstü güce sahip bir yarı tanrıdır. Birlikte maceraya atılırlar, hem Humbaba'yı (Huvava'nın Doğu Sami dilindeki adı) hem de evlilik teklifini reddeden Gılgamış'a [[İştar]] (İnanna'nın Doğu Sami dilindeki adı) tarafından ikiliye saldırması için gönderilen Gök Boğası'nı alt ederler. Tanrıların ceza olarak gönderdiği bir hastalık sonucu Enkidu'nun ölmesiyle Gılgamış, kendi ölümünden korkmaya başlar ve [[Ölümsüzlük|ölümsüzlüğü]] bulmayı umarak [[Gılgamış tufan efsanesi|Büyük Tufan]]'da sağ kalmayı beceren bilge [[Utnapiştim]]'i ziyaret eder. Gılgamış önüne çıkan bir dizi testte başarısız olur ve ölümsüzlüğün ulaşamayacağı bir yerde olduğunu fark edip memleketi Uruk'a geri döner.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Gılgamış" sayfasından alınmıştır