Klasik liberalizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Cehilizm (mesaj | katkılar)
k Bilgi ekledim.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Cehilizm (mesaj | katkılar)
Yerlerini değiştirdim.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
4. satır:
'''Klasik liberalizm''', [[serbest piyasa]] ve [[Bireycilik|bireysel özgürlüğün]] hukuken güvenceye alınmasını savunan, bireylerin ekonomik serbestliğini ve [[kültürel liberalizm]]<nowiki/>i esas alarak [[Minarşizm|devletin küçülmesine]] odaklanan bir felsefi ve politik ideolojidir.
 
[[Klasik liberalizm]], [[Büyük Buhran]] ve [[Sosyal liberalizm|Sosyal Liberalizm]]<nowiki/>in yükselişine kadar, 19. yüzyılın başlarında, Avrupa ve Kuzey Amerika'da [[kentleşme]]<nowiki/>ye ve [[Sanayi Devrimi|Sanayi Devrim]]<nowiki/>i'ne bir yanıt olarak önceki yüzyılın fikirleri üzerine inşa edildi ve [[Sosyal liberalizm|Sosyal Liberalizm]]'e kadar [[ekonomik liberalizm]] adı altında kullanıldıedilmiştir.{{sfn|Conway|p=296}}<ref name="google.com">{{cite book|first=Richard|last=Hudelson|date=1999|url=https://archive.org/details/modernpoliticalp00hude/page/37|title=Modern Political Philosophy|pages=[https://archive.org/details/modernpoliticalp00hude/page/37 37–38]|isbn=9780765600219|publisher=M. E. Sharpe}}</ref>{{sfn|Dickerson|Flanagan|O'Neill|p=129}}{{sfn|Richardson|p=52}}
 
Düşünceleri klasik liberalizmi etkileyen insanlar arasında [[John Locke]], [[Jean-Baptiste Say]], [[Thomas Robert Malthus|Thomas Malthus]] ve [[David Ricardo]] gibi birçok ekonomist, siyaset bilimci ve yazar bulunmaktadır.
10. satır:
20. yüzyılda ekonomist [[Friedrich August von Hayek|Friedrich Hayek]] ve [[Milton Friedman]] liderliğindeki klasik liberalizme olan ilginin yeniden canlanması gerçekleşmiştir. Bazıları, klasik liberalizmin çağdaş gelişimini “neoklasik liberalizm” olarak adlandırmaktadır, bu da devletin piyasadaki rolünü en aza indirmek ve onu sadece güvenlik ile adalet ile ilgilenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
 
[[Sosyal liberalizm]] gibi liberal dallarının aksine klasik liberalizm; [[Sosyal politika|sosyal politikalara]], vergilendirmelere ve devletin bireylerin hayatına müdahil olmasına daha olumsuz bakar.<ref>M. O. Dickerson et al., ''An Introduction to Government and Politics: A Conceptual Approach'' (2009) p. 129</ref> [[Büyük Buhran]] ve [[Sosyal liberalizm|Sosyal Liberalizm]]'in yükselişine kadar Klasik Liberalizm, [[ekonomik liberalizm]] adı altında kullanılmıştır. Terim olarak [[Klasik liberalizm|Klasik Liberalizm]], bir retronim olarak 19.yüzyıl liberalizminin, yükselişte olan [[Sosyal liberalizm|Sosyal Liberalizm]] ile karıştırılmaması için ortaya çıkmıştır.{{sfn|Richardson|p=52}}
 
== Özelliklerler ==
Klasik liberalizm serbest pazar ilkelerine ve insanların yaşamlarına mümkün olan azami müdahale etmeme ilkelerine dayalı bir toplumunmun kurulmasından yanadır. Klasik liberal devleti, uzlaşma ve gerekli bir kötülük olarak değil, vatandaşların doğal veya faydacı hak ve özgürlüklerinin bir garantörü olarak algılar. Devlet iktidarının yetkileri üzerindeki pozisyona ek olarak, liberteryenler ve klasik liberaller (özellikle faydacı olanlar) da hukukun, demokrasinin, yargı ve kolluk sistemlerinin oluşumu konusunda farklı görüşlere sahiptir.
 
Klasik liberaller orduyu, yargıyı kontrol etmeyi ve doğal olarak düşük seviyedeki vergileri toplamayı savunurlar (bunun karşılığında bazı minarşistler gönüllü vergileri veya aynı sektördeki özel şirketlere alternatif bağışlarla vergileri değiştirmeyi savunuyorlar). Klasik liberallerin bazıları aynı zamanda fikri mülkiyet, Merkez Bankası'nın varlığı ve ürünlerin devlet ruhsatlandırılmasından yanadır ve çok nadir durumlarda bu ideolojiyi destekleyen kişiler de halk eğitimini savunmaktadır.