1222 Kıbrıs depremi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bilgi kutusu güncelleme
Düzen ve iç bağ.
17. satır:
| merkez = {{Koordinat|34.7|32.6}}
| tip =
| süre = 50 [[saniye|sn]]
| etkilenen ülkeler = [[Kıbrıs Krallığı]]
| devdalga = Evet
24. satır:
| sonuçları =
}}
'''1222 Kıbrıs depremi''', 11 Mayıs 1222 tarihinde saat 06:15 sularında [[Kıbrıs (ada)|Kıbrıs]]'ta meydana gelen bir deprem. Büyüklüğü tahmini olarak 7.0-7.5 idi ve [[Libya]] ile [[İskenderiye]]'de gözlemlenmiş bir [[tsunami]]ye yol açtı. En şiddetli biçimde [[Lefkoşa]], [[Limasol]] ve [[Baf]]'ta hissedildi.<ref name="Yolsal">{{Dergi kaynağı|soyadı=Yolsal|ad=S.|soyadı2=Taymaz|ad2=T.|yıl=2010|başlık=Sensitivity Analysis on Relations Between Earthquake Source Rupture Parameters and Far-Field Tsunami Waves: Case Studies in the Eastern Mediterranean Region|dergi=Turkish Journal of Earth Sciences|cilt=19|sayfalar=313-349|doi=10.3906/yer-0902-8|url=http://journals.tubitak.gov.tr/earth/issues/yer-10-19-3/yer-19-3-2-0902-8.pdf|erişimtarihi=11 Aralık 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110819034201/http://journals.tubitak.gov.tr/earth/issues/yer-10-19-3/yer-19-3-2-0902-8.pdf|arşivtarihi=19 Ağustos 2011|ölüurl=evet}}</ref>
 
== Tektonik durumu ==
Depremin tahmini konumu Kıbrıs'ın güneybatısı olup [[Kıbrıs arkı]] üzerinde gerçekleştiği düşünülmektedir. Kıbrıs arkı, [[Afrika levhası]]nın [[Anadolu levhasıLevhası]]yla olan levha sınırının bir parçasıdır.<ref name="Wdowinski">{{Dergi kaynağı|soyadı=Wdowinski|ad=S.| soyadı2 = Ben-Avraham | ad2 = Z. | soyadı3 = Arvidsson | ad3 = R. | soyadı4 = Ekström | ad4 = G. |yıl=2006|başlık=Seismotectonics of the Cyprian Arc|dergi=Geophysical Journal International|cilt=164|sayfalar=176-181|doi=10.1111/j.1365-246X.2005.02737.x|url=http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?db_key=AST&bibcode=2006GeoJI.164..176W&letter=0&classic=YES&defaultprint=YES&whole_paper=YES&page=176&epage=176&send=Send+PDF&filetype=.pdf}}</ref> Kıbrıs'ın batısında kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda bir gerginlik tespit edilmiştir ve bölgedeki büyük depremlerin sebebinin de bu olduğu düşünülmektedir.<ref name="Wdowinski"/>
 
== Zararlar ==
Limasol ve Lefkoşa gibi adanın başka yerlerinde de büyük zarar meydana gelmesine karşın depremde en büyük hasarı çok büyük can kaybının yaşandığı Baf almıştır.<ref name="Ambraseys">{{Kitap kaynağı|soyadı1=Ambraseys|ad1=N.|soyadı2=Melville|ad2=C.P.|soyadı3=Adams|ad3=R. D.|başlık=The seismicity of Egypt, Arabia, and the Red Sea: a historical review|url=http://books.google.co.uk/books?id=dtVqdSKnBq4C&pg=PA40&dq=1222+cyprus+tsunami&hl=en&ei=4E5TTKCICs2lONzTjZ8O&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEYQ6AEwBQ#v=onepage&q&f=false|yayımcı=Cambridge University Press|isbn=9780521391207|sayfalar=sf. 40}}</ref> [[BizanslılarBizans İmparatorluğu]]ın'nun yapmış olduğu bir kale olan [[Baf Kalesi]] yıkılmış ve [[Lüzinyanlar]] tarafından yeniden yapılmak zorunda kalmıştır. Kaçmak için kalenin hendeğine atlamış; fakat daha sonra düşen taşlar tarafından öldürülmüş bir adamın cesedi kazılar sırasında bulunmuştur.<ref name="Mitchell">{{Kitap kaynağı|son=Mitchell|ilk=P.D.|başlık=Medicine in the Crusades: warfare, wounds, and the medieval surgeon|url=http://books.google.co.uk/books?id=1GwIDzFxmkEC&pg=PA118&dq=1222+paphos+earthquake&hl=en&ei=gkxTTMe-EZOWOK_WqZ8O&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwADgU#v=onepage&q=1222%20paphos%20earthquake&f=false|yıl=2004|yayımcı=Cambridge University Press|isbn=9780521844550|sayfalar=sf. 120}}</ref> Sular önce limandan çekildi; fakat daha sonra geri dönüp şehri bastı. Bir kilisenin piskopos ve cemaati içindeyken yıkıldığı söylenmektedir. [[Fransiskanlık|Fransiskan]] papazlar, Baf'taki kiliselerini depremin ardından terk etti.<ref name="Antonopoulos">{{Dergi kaynağı|soyadı=Antonopoulos|ad=J.|yıl=1980|başlık=Data from investigation on seismic Sea waves events in the Eastern Mediterranean from 1000 to 1500 A.D.|dergi=Annali Di Geofisica|cilt=33|sayfalar=179-198|url=http://www.annalsofgeophysics.eu/index.php/annals/article/viewFile/4703/4785|erişimtarihi=12 Aralık 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160718225137/http://www.annalsofgeophysics.eu/index.php/annals/article/viewFile/4703/4785|arşivtarihi=18 Temmuz 2016|ölüurl=evet}}</ref> Depremden sadece 30 yıl önce inşa edilmiş olan ve limanı gözetleyen [[Saranda Kolones]] kalesi deprem sırasında yıkıldı. Kuruyan limanı gözetlemek artık bir ihtiyaç olmadığından da tekrar inşa edilmedi.<ref name="Rosser">{{Dergi kaynağı|soyadı=Rosser|ad=J.|yıl=1985|başlık=Excavations at Saranda Kolones, Paphos, Cyprus, 1981-1983|dergi=Dumbarton Oaks Papers|cilt=39|sayfalar=81-97|url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=12076291|erişimtarihi=30 Temmuz 2010|dil=Fransızca|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120906205125/http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=12076291|arşivtarihi=6 Eylül 2012|ölüurl=evet}}</ref><ref name="Pryor">{{Kitap kaynağı|son=Pryor|ilk=J.H.|başlık=Logistics of warfare in the Age of the Crusades: proceedings of a workshop held at the Centre for Medieval Studies, University of Sydney, 30 September to 4 October 2002|url=http://books.google.co.uk/books?id=ntMeWddadwAC&pg=PA115&dq=1222+cyprus+earthquake&hl=en&ei=vFFTTLDDI43uOaOf1Z4O&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFcQ6AEwCQ#v=onepage&q=1222%20cyprus%20earthquake&f=false|erişimtarihi=30 Temmuz 2010|yıl=2006|yayımcı=Ashgate Publishing|isbn=9780754651970|sayfalar=sf. 115}}</ref> Deprem, Baf kasabasını kalıcı biçimde değiştirdi. Limanı kullanılmaz hale getiren deprem, kıyıyı denize doğru genişletti ve bu nedenle limanın korunaklı yeri ortadan kayboldu.<ref name="Pryor"/>
 
== Özellikleri ==
Depremin tahmini büyüklüğü 7.0-7.5 olup, bu [[mercalli şiddet ölçeği]]ne göre ''IX'' şiddetine denk gelmektedir.<ref name="Yolsal"/>
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
 
[[Kategori:Kıbrıs tarihi]]