Kütleçekimsel dalgaların ilk gözlemi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Otorite kontrolü şablonu eklendi
EmreDuran (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
1. satır:
{{düzenle|Haziran 2016}}
'''[[Kütleçekimsel dalga]]lar<nowiki/>ın ilk gözlemi''', ilk gözlemi 14 Eylül 2015 tarihinde meydana gelmesine rağmen, Yerçekimsel dalgaların buluşu, daha sonra 11 Şubat 2016 tarihinde, [[LIGO]] ve [[Virgo]]&nbsp;iş birliği tarafından, birlikte açıklandı. Yerçekimi dalgaları [[Çift yıldız|ikili yıldız]] sistemlerinde atarcaların zamanlamalarının üzerindeki etkileri yoluyla, sadece dolaylı olarak anlaşılmaktayadı. Her iki LIGO gözlemevi tarafından da tespit edilmiş olan yerçekimi dalgaları, yaklaşık 36 ila 29 güneş kütlesi arasında kütlesi bulunan iki kara deliğin ve sonraki "zil susturma" tek ortaya çıkan siyah bir çift içe spiral ve birleşme kaynaklanan bir yerçekimsel dalga için karadelik, [[genel görelilik]] öngörüleriyle eşleşti. Sinyalin adı ("Yerçekimi Dalgası" ve gözlem tarihi itibaren) GW150914 olarak seçildi.<ref name="PRL-20160211"><cite class="citation journal">Abbott, Benjamin P.; et al. </cite></ref><ref name="Naeye">{{Haber kaynağı|soyadı=Naeye|ad=Robert|url=http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/gravitational-wave-detection-heralds-new-era-of-science-0211201644/|başlık=Gravitational Wave Detection Heralds New Era of Science|eser=Sky and Telescope|tarih=11 Şubat 2016|erişimtarihi=11 Şubat 2016|arşivurl=https://archive.is/20160212021959/http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/gravitational-wave-detection-heralds-new-era-of-science-0211201644/|arşivtarihi=12 Şubat 2016|ölüurl=evet}}</ref><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-naming_9-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-naming_9-0">[[#cite_note-naming-9|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[NOT 2]</nowiki></span>]]</span>
 
'''[[Kütleçekimsel dalga]]lar<nowiki/>ın ilk gözlemi''', ilk gözlemi 14 Eylül 2015 tarihinde meydana gelmesinegeldi. rağmen,Bu Yerçekimselgözlemin dalgalarınaçıklanması buluşu, daha sonra 11 Şubat 2016 tarihinde,ise [[LIGO]] ve [[Virgo]]&nbsp;iş birliği tarafından,ile birlikte"kütleçekimsel dalgaların bulunuşu" şeklinde 11 Şubat 2016 tarihinde açıklandı. YerçekimiBundan dalgaları önce kütleçekimi dalgalarının varlığı, [[Çift yıldız|ikili yıldız]] sistemlerinde atarcaların[[atarca]]ların zamanlamalarının üzerindeki etkileri yoluyla, sadece dolaylı olarak anlaşılmaktayadıanlaşılmaktaydı. Her iki LIGO gözlemevi tarafından da tespit edilmiş olan yerçekimi dalgaları, yaklaşık 36 ila 29 güneş kütlesi arasında kütlesi bulunan iki kara deliğin ve sonraki "zil susturma" tek ortaya çıkan siyah bir çift içe spiral ve birleşme kaynaklanan bir yerçekimsel dalga için karadelik, [[genel görelilik]] öngörüleriyle eşleşti. Sinyalin adı ("Yerçekimi Dalgası" ve gözlem tarihi itibaren) GW150914 olarak seçildi. <ref name="PRL-20160211"><cite class="citation journal">Abbott, Benjamin P.; et al. </cite></ref><ref name="Naeye">{{Haber kaynağı|soyadı=Naeye|ad=Robert|url=http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/gravitational-wave-detection-heralds-new-era-of-science-0211201644/|başlık=Gravitational Wave Detection Heralds New Era of Science|eser=Sky and Telescope|tarih=11 Şubat 2016|erişimtarihi=11 Şubat 2016|arşivurl=https://archive.is/20160212021959/http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/gravitational-wave-detection-heralds-new-era-of-science-0211201644/|arşivtarihi=12 Şubat 2016|ölüurl=evet}}</ref><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-naming_9-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-naming_9-0">[[#cite_note-naming-9|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[NOT 2]</nowiki></span>]]</span>. LIGO tarafından yapılan bu gözlem, iki çok büyük kütleye sahip karadelik sisteminin varlığını kanıtlayan ve bu tür birleşmelerin ise evrenin şimdiki yaşı içerisinde oluşabileceği gerçeğini gösteren nitelikte bir gözlem oldu. Aynı zamanda bu olay, ikili karadelik birleşmesinden oluşan bir sistemin tarihteki ilk gözlemi olarak da kabul edilmektedir.
Bu iki çok büyük kütlelere sahip karadelikler, sistemlerinin varlığını kanıtlar ve bu tür birleşmelerin ise evrenin şimdiki yaşından içinde oluşabileceği gerçeğini gösterecek niteliktedir. Aynı zamanda bu olay, ikili karadelik birleşmesinden oluşan bir sistemin tarihteki ilk gözlem oldu.
 
Bu ilk gözlem birçok nedenden dolayı kayda değer bir başarı olarak dünya çapında bildirilmiştir. Doğrudan bu dalgaların varlığını kanıtlamak için sarfedilen çabalar elli yılı aşkın bir süredir devam etmekteydi ve dalgalar hakkında, Albert Einstein, onların herhangi bir zamanda tespit edilebilir olduğuna dair şüpheleri vardı ki, gerçekten tespit edilme ihtimalinin bu kadar az olduğuna inanılıyordu. GW150914 sarsıntılı birleşme tarafından verilen dalgalar orantılı bir protonun genişliğinin binde birinin, 4 kilometrelik LIGO kol uzunluğu değişmiş uzay içinde bir dalgalanma gibi, Güneş sisteminin dışına bir saç teli kadar yakın yıldızlarla mesafeyi değiştirilmesine eşdeğerdir ki Dünya'ya ulaşması, çok daha zor bir ihtimaldir. Bu arada spiral ve birleştirilmiş olarak ikili karadelik tarafından yayımlanan enerji 3.0 (artı ya da eksi) 0.5 c² enerjisiyle, muazzam &nbsp;güneş kütlesi (toplam olarak 5.3 (artı ya da eksi) 0.9, -0.8 × 10⁴⁷ joule) yaklaşık &nbsp;bir zirve emisyon oranı ulaşan yerçekimi dalgaları olarak yayılan 3.6 (artı ya da eksi) 0.5, -0.4 × 10⁴⁹ watt 'tır- Gözlemlenebilir evrendeki tüm yıldızlar tarafından yayılan tüm ışığın kombine gücünden çok daha büyük bir enerji seviyesidir bu enerji seviyesi.&nbsp;<ref name="PRL-20160211"/><ref name="Nature_11Feb16"><cite class="citation journal">Castelvecchi, Davide; Witze, Alexandra (11 February 2016). </cite></ref><ref name="CBS2016-02-11">{{Web kaynağı | url = http://www.cbsnews.com/news/einstein-was-right-scientists-detect-gravitational-waves-in-breakthrough/ | başlık = Einstein was right: Scientists detect gravitational waves in breakthrough | soyadı = Harwood | ad = W. | tarih = 11 Şubat 2016 | eser = [[CBS News]] | erişimtarihi = 12 Şubat 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160423101440/http://www.cbsnews.com/news/einstein-was-right-scientists-detect-gravitational-waves-in-breakthrough/ | arşivtarihi = 23 Nisan 2016 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="Drake">{{Web kaynağı | başlık = Found! Gravitational Waves, or a Wrinkle in Spacetime | url = http://news.nationalgeographic.com/2016/02/160211-gravitational-waves-found-spacetime-science/ | eser = [[National Geographic News]] | erişimtarihi = 12 Şubat 2016 | soyadı = Drake | ad = Nadia | tarih = 11 Şubat 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160529031931/http://news.nationalgeographic.com/2016/02/160211-gravitational-waves-found-spacetime-science/ | arşivtarihi = 29 Mayıs 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>{{Refn|Despite the tremendous energy emission, the effects of the gravitational waves on a human located only one [[astronomical unit|AU]] from the merger event would have been minor and survivable.<ref name = "Ouellette2016">{{Görüşme kaynağı |url=http://gizmodo.com/your-questions-about-gravitational-waves-answered-1758269933 |title=Your Questions About Gravitational Waves, Answered |interviewer=[[Jennifer Ouellette]] |first=Amber |last=Stuver |tarih=12 February 2016 |website=[[Gizmodo]] |yayıncı=Gawker Media |erişimtarihi=24 February 2016}}</ref>|group=note}}<span class="mw-ref" id="cxcite_ref-16" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-16"></span>