Osmanlı İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

|başkent = {{madde işaretsiz liste|[[Söğüt, Bilecik|Söğüt]] {{küçük|(1299-1301)}}. |[[Yenişehir, Bursa|Yenişehir]] {{küçük|(1301-1326)}} |[[Bursa]] {{küçük|(1326-1365)}} |[[Edirne]] {{küçük|(1365-1453)}}|[[Konstantinopolis|Kostantiniyye<!--LÜTFEN KOSTANTİNİYYE ADINI SİLMEYİNİZ. ÇÜNKÜ ŞEHRİN RESMİ ADI CUMHURİYET1930 DÖNEMİNEYILINA KADAR KOSTANTİNİYYE (Osmanlıcası قسطنطينيه) OLARAK KALMIŞTIR.-->]] {{küçük|(1453-1922)}}}}

'''Osmanlı İmparatorluğu''', '''Osmanlı Devleti''' veya kısaca '''Osmanlı''' ''({{dil|ota|دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه|çeviri=Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye}});''<ref name="Osmanlı Devleti-1">{{Kitap kaynağı|yazar=Ekmeleddin İhsanoğlu|başlık=Osmanlı askerlik literatürü tarihi |yayımcı=[[İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi]] |yıl=2004 |sayfalar =741}}</ref><ref name=banknot>{{Web kaynağı | url = http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg | başlık = Osmanlı banknotu | erişimtarihi = 3 Ağustos 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170328141013/http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg | arşivtarihi = 28 Mart 2017 | ölüurl = hayır }}</ref> 1299<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.milliyet.com.tr/gundem/osmanli-devleti-ne-zaman-kac-yilinda-kuruldu-kim-kurdu-en-genis-sinirlara-ne-zaman-ulasti-6083702|başlık=Osmanlı Devleti ne zaman, kaç yılında kuruldu? Kim kurdu? En geniş sınırlara ne zaman ulaştı?|erişimtarihi=7 Eylül 2021|dil=Türkçe|çalışma=Milliyet|ad=player-inline {display: inline-block;padding-bottom: 56 25%;position: relative;width: 100%;z-index: 5;} player-box {height: 100%;left: 0;position: absolute;top: 0;width: 100%;}$ ready{quarkPlayer = new|soyadı=QuarkPlayer|ad3=autoPlay:|ad4=subTitles:|ad5=showAds:|ad6=showNotification:|ad8=widthSelector:|ad9=customMenu:|soyadı2=bufferLength:5|soyadı3=true|soyadı4=false|soyadı5=true|soyadı6=false|soyadı7=showB|soyadı8=true|soyadı9=false}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-inalcik-osmanli-1302de-kuruldu,13VXlC1mEkqUHxyk-Yfifw|başlık=Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu|erişimtarihi=7 Eylül 2021|dil=Türkçe|çalışma=www.ntv.com.tr}}</ref> yılında [[Oğuzlar|Oğuz Türkleri]]nden<ref name="OsmanlıDevleti-6">{{Web kaynağı | url = http://http.atilim.edu.tr/osmangazi.htm | website = atilim.edu.tr | başlık = Osman Gazi | erişimtarihi = 21 Nisan 2009 | arşivengelli = evet }}</ref> [[Osman Gazi]]'nin kurduğu, [[Osmanlı Hanedanı|Osmanoğlu Hanedanı]]'nın hükümranlığında [[Orta Çağ]]'dan [[Yakın Çağ]]'a kadar varlığını sürdürmüş, [[İslam]] dinine bağlı bir [[Türkler|Türk]] devletidir. Bugünkü [[Türkiye]]'nin [[Bilecik (il)|Bilecik]] ilinin [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]] ilçesinde kurulmuş bir [[Anadolu beylikleri|beylik]] iken, 1453 yılında [[II. Mehmed]]'in [[İstanbulKonstantinopolis]]'ui [[İstanbul'un Fethi|fethedip]] [[Bizans İmparatorluğu]]'na son vermesiyle imparatorluk hâline gelmiştir. 1517 yılında, [[I. Selim]]'in [[Büyük Mısır Seferi]] sonucunda [[İslam]] [[hilâfet]]i [[Osmanlı Hanedanı]]'na geçmiş ve bu tarihten sonra gelen her padişah, aynı zamanda [[Halifeler listesi#Osmanlı dönemi|halife]] olmuştur.<ref>Bahadıroğlu, Yavuz, ''Yavuz Sultan Selim'', 25. bs. Nesil Yayınları, İstanbul.</ref> En geniş sınırlarına 1683 yılında ulaşmış;<ref>{{Web kaynağı|url=http://peterturchin.com/PDF/Turchin_Adams_Hall_2006.pdf|başlık=East-West Orientation of Historical Empires and Modern States|erişimtarihi=14 Eylül 2020|tarih=Aralık 2006|çalışma=|yayıncı=Journal of World-Systems Research|arşivurl=http://arquivo.pt/wayback/20160517210851/http://peterturchin.com/PDF/Turchin_Adams_Hall_2006.pdf|arşivtarihi=17 Mayıs 2016|ölüurl=evet}}</ref> [[Orta Avrupa]]'nın bir bölümü ile [[Balkanlar]]'ın tamamı, [[Kuzey Afrika]]'nın bir bölümü, [[Hicaz]], [[Mezopotamya]], [[Kafkasya]]'nın bir bölümü ve [[Anadolu]] üzerinde hâkimiyet kurmuştur. 1699 yılında [[Karlofça Antlaşması]] sonrası gerilemeye başlamış ve 1922 yılında [[saltanatın kaldırılması]] ile birlikte yıkılmıştır.

Osmanlı Devleti'nin bağımsız bir devlet olarak tarih sahnesine çıkması yaygın kabule göre 1299 yılında olmuştur. Ancak Prof. Dr. [[Halil İnalcık]] ve bazı diğer akademisyenler, Osmanlı Devleti'nin 1299'da [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]]'te değil, 1302'de [[Yalova]]'da [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]]'a karşı yapılan [[Koyunhisar Muharebesi]] sonrasında devlet niteliğini kazandığını iddia etmektedirler.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/ |başlık=Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu |erişimtarihi=27 Temmuz 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20141127104320/http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660 |arşivtarihi=27 Kasım 2014 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>[http://www.bilim.org/?s=haber&haberid=1734 '' Bilim.org - ""Osmanlı İmparatorluğu Söğüt'te değil Yalova'da kurulmuştur"''.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090528080124/http://www.bilim.org/?s=haber&haberid=1734 |tarih=28 Mayıs 2009 }} 23 Mayıs 2009 tarihinde erişilmiştir.</ref> 1453 yılında,Osmanlılar [[II. Mehmed]] tarafından [[İstanbulKonstantinopolis]] ile sınırlı bir şehir devletine dönüşmüş olan [[Doğu Roma İmparatorluğu|Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu]]'nu yıkmış, yıkılmış;bazı tarihçilere göre bu olay, [[Orta Çağ]]'ı sona erdirip [[Yeni Çağ]]'ı başlatan olay olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu gücünün doruğunda olduğu 16. ve 17. yüzyıllarda [[Osmanlı İmparatorluğu memleketleri listesi|üç kıtaya]] yayılmış ve [[Balkanlar]], [[Orta Doğu]] ve [[Kuzey Afrika]]'nın büyük bölümünü egemenliği altında tutmuştur. Ülkenin sınırları batıda [[Cebelitarık Boğazı]] ve doğuda [[Hazar Denizi]] ile [[Basra Körfezi]]'ne; kuzeyde [[Avusturya Arşidüklüğü|Avusturya]], [[Macaristan]] ve [[Ukrayna]]'nın bir bölümüne ve güneyde [[Sudan]], [[Eritre]], [[Somali]] ve [[Yemen]]'e kadar uzanmaktaydı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ottomansouvenir.com/img/Maps/Ottoman_Empire_Map_Largest_Borders.JPG |başlık=Osmanlı İmparatorluğu'nun En Geniş Sınırlarını Gösteren Harita |erişimtarihi=3 Mayıs 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110523063411/http://www.ottomansouvenir.com/img/Maps/Ottoman_Empire_Map_Largest_Borders.JPG |arşivtarihi=23 Mayıs 2011 |ölüurl=evet }}</ref> Osmanlı İmparatorluğu 29 [[Osmanlı Devleti eyaletleri|eyaletten]] ve [[özerklik]] tanınmış olan [[Boğdan Prensliği|Boğdan]], [[Erdel Prensliği|Erdel]] ve [[Eflak Prensliği|Eflak]] prensliklerinden oluşmaktaydı. Osmanlı Devleti, zaman zaman deniz aşırı topraklarda da söz sahibi olmuştur. [[Atlantik Okyanusu]]'ndaki kısa süreli toprak kazanımları [[Lanzarote]]<ref name="Osmanlı Lanzarote'si">{{Web kaynağı |url=http://www.directholidaylets.com/guides/guide-to-lanzarote.php |başlık=Directholidays-Lanzarote |erişimtarihi=27 Ocak 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090120050344/http://www.directholidaylets.com/guides/guide-to-lanzarote.php |arşivtarihi=20 Ocak 2009 |ölüurl=evet}}</ref> (1585), [[Madeira]] (1617), [[Vestmannaeyjar]]<ref name="Osmanlı Vestmannaeyjar'si">{{Web kaynağı | url = http://www.south.is/attractions/Interesting-Nature-sites/Vestmannaeyjar--The-Westman-Islands/602/default.aspx | başlık = Discover South Iceland-Vestmannaeyjar | erişimtarihi = 21 Nisan 2009 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://archive.is/20080724171816/http://www.south.is/attractions/Interesting-Nature-sites/Vestmannaeyjar--The-Westman-Islands/602/default.aspx | arşivtarihi = 24 Temmuz 2008 | ölüurl =evet}}</ref> (1627) ve [[Lundy]]<ref name="Osmanlı Lundy'si">{{Web kaynağı | url = http://tripatlas.com/Lundy_Island | başlık = Lundy | erişimtarihi = 28 Aralık 2009 | yayımcı = tripatlas.com | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090426042804/http://tripatlas.com/Lundy_Island | arşivtarihi = 26 Nisan 2009 | ölüurl = evet }}</ref> (1655) bu duruma örnek olarak gösterilebilir.