İngiltere: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
MrBrandon15 (mesaj | katkılar) kDeğişiklik özeti yok |
Giriş kısmı genişletildi |
||
1. satır:
| kendi_dilinde_adı = ''England''
| adı =
116. satır:
| dipnot7 =
}}
'''İngiltere''' ([[İngilizce]]: ''England''), [[Birleşik Krallık]]'ı meydana getiren dört ülkeden biridir.<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/geography/uk_countries.asp|title=The Countries of the UK|access-date=27 Ağustos 2021|archive-date=20 Aralık 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081220225201/http://www.statistics.gov.uk/geography/uk_countries.asp|publisher=statistics.gov.uk|author=Office for National Statistics (United Kingdom)|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.number-10.gov.uk/output/Page823.asp|title=Countries within a country|access-date=27 Ağustos 2021|archive-date=9 Şubat 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080209003312/http://www.number-10.gov.uk/output/Page823.asp|publisher=number-10.gov.uk}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/newsletter_i-9.pdf|title=Changes in the list of subdivision names and code elements (Page 11)|access-date=27 Ağustos 2021|publisher=International Organization for Standardization}}</ref> Batıda [[Galler]] ve kuzeyde [[İskoçya]] ile komşudur. Kuzeybatısında [[İrlanda Denizi]], güneydoğusunda da [[Kelt Denizi]] bulunur. Ülkenin doğusunda, [[kıta Avrupası]] ile ayrıldığı yerde [[Kuzey Denizi]]; güneyinde ise [[Manş Denizi]] bulunur. [[Büyük Britanya]]'ya ait, [[Atlas Okyanusu|Kuzey Atlantik Okyanusu]]'nda yer alan yaklaşık 100 adet ada İngiltere'ye aittir. [[Scilly Adaları]] ve [[Wight Adası]] bunlara dahildir.
Günümüzde İngiltere olarak adlandırılan bölge, ilk olarak [[Üst Paleolitik]] dönemde modern insanlar tarafından iskân edilmeye başlansa da adını, 5 ve 6. yüzyıllarda bölgeye [[Anglia (yarımada)|Anglia]] yarımadasından yerleşen [[Cermenler|Cermen]] kökenli [[Angluslar]]<nowiki/>dan almıştır. İngiltere, 10. yüzyılda birleşik bir devlet hâline geldi ve 15. yüzyılda başlayan [[Coğrafi keşifler|Keşifler Çağı]]'ndan bu yana dünya genelinde geniş bir kültürel ve yasal etkiye sahip olmaya başladı.<ref>{{cite web|url=http://www.britainusa.com/sections/index_nt1.asp?i=41105&L1=41105&L2=41105&D=0|title=England – Culture|access-date=27 Ağustos 2021|archive-date=16 Mayıs 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080516162153/http://www.britainusa.com/sections/index_nt1.asp?i=41105&L1=41105&L2=41105&D=0|publisher=britainusa.com}}</ref> [[İngilizce]], [[Anglikanizm|Anglikan Kilisesi]] ve [[ortak hukuk]] sisteminin temeli [[İngiliz hukuku]] burada ortaya çıktı ve [[Birleşik Krallık Parlamentosu|ülkenin parlamenter hükûmet sistemi]] diğer uluslar tarafından geniş çapta benimsendi.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/country_profiles/1038758.stm|title=Country profile: United Kingdom|access-date=27 Ağustos 2021|date=26 Ekim 2009|work=BBC News|publisher=news.bbc.co.uk}}</ref> Ülkenin toplumunu dünyanın ilk sanayileşmiş ulusuna dönüştüren [[Sanayi Devrimi]] de yine burada gerçekleşti.<ref>{{cite web|url=http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Global_Warming/Older/Industrial_Revolution.html|title=Industrial Revolution|access-date=27 Ağustos 2021|archive-date=27 Nisan 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080427080826/http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Global_warming/older/Industrial_Revolution.html|publisher=Ace.mmu.ac.uk|url-status=dead}}</ref>
İngiltere'nin coğrafi yapısını, ülkenin özellikle orta ve güney kesimlerinde, alçak tepeler ve ovalar oluşturmaktadır. Buna karşın kuzeyde (örneğin [[Lake District]] ve [[Pennine Dağları]]) ve batıda ([[Dartmoor]] ve [[Shropshire Tepeleri]]) dağlık alanlar ve engebeli araziler görülebilmektedir. Ülkenin başkenti, hem Birleşik Krallık'ın hem de ([[Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması|Brexit]] öncesinde) [[Avrupa Birliği]]'nin en büyük metropol alanına sahip olan [[Londra]] şehridir. İngiltere'nin genel olarak Londra'da yoğunlaşmış olan yaklaşık 56,3 milyonluk nüfusu, Birleşik Krallık nüfusunun %84'ünü oluşturmaktadır.<ref name="ONS-pop-ests-June2018">{{cite web|url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/latest#population-growth-in-england-wales-scotland-and-northern-ireland|title=Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland|date=24 Haziran 2020|website=www.ons.gov.uk|publisher=Office for National Statistics (United Kingdom)|last1=Park|first1=Neil}}</ref> Londra dışında ise nüfus, genel olarak 19. yüzyılın endüstri bölgelerinden olan [[Midlands (bölge)|Midlands]], [[Kuzey Batı İngiltere|Kuzey Batı]], [[Kuzey Doğu İngiltere|Kuzey Doğu]] ve [[Yorkshire]]'da yoğunlaşmıştır.<ref name="2011census">[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_270487.pdf 2011 Census – Population and household estimates for England and Wales, March 2011].</ref>
1535 yılından sonra Galler'i de kapsayan [[İngiltere Krallığı]], [[1707 Birlik Yasaları]]'nın yürürlüğe girmesiyle 1 Mayıs 1707'de ayrı bir [[egemen devlet]] olmaktan çıktı. Bunun sonucunda [[İskoçya Krallığı]]'nın da dahil olduğu [[Büyük Britanya Krallığı]] kuruldu.<ref>William E. Burns, ''A Brief History of Great Britain'', [https://books.google.com/books?id=Fjf4YynnC90C&pg=PT21#v=onepage p. xxi]</ref><ref>[http://www.parliament.uk/about/living-heritage/evolutionofparliament/legislativescrutiny/ Acts of Union 1707] parliament.uk. </ref>1801'de Büyük Britanya, başka bir [[1800 Birlik Yasaları|Birlik Yasası]] aracılığıyla [[İrlanda Krallığı]] ile birleşerek [[Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı]] oldu. 1922'de [[Özgür İrlanda Devleti]] Birleşik Krallık'tan ayrıldı ve Birleşik Krallık'ın adı Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı olarak değiştirildi.<ref>{{Cite web|url=https://theculturetrip.com/europe/ireland/articles/the-partition-of-ireland-a-short-history/|title=The Partition Of Ireland: A Short History|access-date=27 Ağustos 2021|website=Culture Trip|last=Phelan|first=Kate}}</ref>
== Etimoloji ve isimlendirme ==
| |||