Jean-Jacques Dessalines: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Merahm (mesaj | katkılar)
İsmi düzelttim ve iç bağlantı sağlandı. -Alexandre Pétion-
Merahm (mesaj | katkılar)
Maddeyi geliştirdim. (kendi cümlelerimle) (en:Jean-Jacques Dessalines sayfası "Emperor of independent Haiti" başlığından yararlandım.)
5. satır:
== Köle ayaklanmaları ==
{{Ana|Haiti Devrimi}}
[[Batı Hint Adaları]]'ndaki Fransız sömürgesi olan [[Hispanyola|Saint-Domingue]]'ye ([[Hispanyola|Hispanyola adası]]) [[köle]] olarak getirildi. Siyah olan efendisinin yanında tarım işçisi olarak 1791'e değin çalıştıktan sonra, [[Fransız Devrimi]]'nin doğurduğu kargaşadan yararlanarak başlatılan köle ayaklanmasına katıldı. Sonraki 10 yıl içinde, [[Fransa]]'daki devrimciDevrimci hükümeteHükümet'e bağlılığını bildirerek kendini Saint-Domingue genelGenel valisiValisi ilan eden siyah önder [[Toussaint L'Ouverture]]'ün yardımcılığına getirildi. Sömürgeyi yeniden ele geçirmek amacıyla [[Napolyon Bonapart]]'ın gönderdiği Fransız birlikleri 1802'de Toussaint'i devirince Dessalines, yeni yönetime boyun eğdi. Ama 1803'te Napolyon'un, 1794'te Konvansiyon'da alınan bir kararla kaldırılan köleliği yeniden kurmak istediğini ilan etmesi üzerine, öteki siyah ve mulatto (Avrupalı-Afrikalı karışımı) önderlerle birlikte Fransız yönetimine karşı mücadeleye girişti. [[İngilizler]]in de yardımıyla, 4 Aralık 1803'te Fransız sömürge ordusu, kalan son topraklarını da Dessalines'in güçlerine teslim etti. Bu, dünya tarihinde bağımsız bir ulusun kurulmasıyla sonuçlanan tek köle isyanını resmen sona erdirdi.

Fransızların Saint-Domingue'dan atılmasından sonra, Dessalines genelGenel valiVali oldu ve 1 Ocak 1804'te Saint-Domingue'nin bağımsızlığını ilan ederek, ülkenin ''Aravak'' dilindeki adı olan [[Haiti]]'yi benimsedi. Aynı yılın eylül ayında I. Jacques adıyla kendisini imparator ilan etti.
 
Dessalines, Haiti Devrim Ordusu Generalleri tarafından 6 Ekim 1804'te [[Cap-Haïtien]] şehrinde düzenlenen taç giyme töreninde "İmparator I. Jacques" olarak taç giydi. 20 Mayıs 1805'te Jean-Jacques Dessalines, ömür boyu İmparator ilan edildi ve halefini seçme hakkıyla birlikte İmparatorluk Anayasası yayınladı.
 
== İmparator ==
Dessalines, Toussaint'in izlediği politikaların çoğunu olduğu gibi sürdürdü. Bu arada, ülkenin yeniden geçimlik ekonomiye dönmemesi için plantasyonlarda uygulanan angarya sistemini de korudu. Beyazlara karşı, Toussaint'den çok daha acımasız davrandı; beyazların topraklarına el koyarak mülk sahibi olmalarını yasakladı. Belki de olası bir Fransız istilasında beyazların beşinci kol işlevi göreceğinden korktuğu için, binlerce kişinin yok edildiği operasyonlar düzenledi. Bu kırımlar, beyazların mülk sahibi olmasını yasaklayan ve yüzyılı aşkın süre yürürlükte kalan yasalarla birlikte, nüfusun yüzde 80'ninden çoğunu oluşturan beyazların, siyahlar üzerinde egemenlik kurmasını engelledi. Melez önderlere karşı da ayrımcı bir tutum sergileyen Dessalines, bunlardan [[Alexandre Sabes PetionPétion]]'un başını çektiği bir ayaklanmayı bastırma girişimi sırasında öldürüldü. Ölümünden sonra Haiti, [[Alexandre Pétion]] ile siyah önder [[Henri Christophe]] arasında paylaşıldı.
 
== Ayrıca bakınız ==