|
==Kürtler ve Gutiler==
[[Kürtler|Kürtlerin]] bilimsel kökeni üzerine 2000'yılından beridir, devam eden ağırlıkla iskeletler üzerine yapılan [[DNA]] araştırmaları olmak üzere,[[Paleografi|Paleo/Arkeo]] genetik kanıtların buluntularına dayalı disiplinler arası bir dizi [[Bilim|Bilimsel]] çalışma sonucunda, Gutiler'in de aralarında bulunduğu bir dizi etnik grubun Kürt etno-genezini oluşturan Ön Atalar'dan olduğu saptandı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://m.scirp.org/papers/abstract/19564|başlık=The Origin of Kurds|tarih=30 Mayıs 2012|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=720-726|çalışma=Advances in Anthropology|cilt=2|ad=Ferdinand|soyadı=Hennerbichler|doi=10.4236/aa.2012.22008}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/buydd/324264|başlık=Aslanoğullari, Mehmet (2017-06-30). "Kürtlerin Kökeni". Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi. 2 (3): 87–119. ISSN 2147-5679.}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://paperity.org/p/150117523/kurtlerin-kokeni|başlık=Kürtlerin Kökeni|sayı=Volume 3, Issue 2|çalışma=Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi|ad=Mehmet|soyadı=Aslanoğulları}}</ref> Ferdinand Hennerbichler'e göre çağdaş Kürtler, Orta Asya'dan inmiş Hint İrani fatihler (Aryanlar) tarafından fethedilip, "iranlaştırılmış" Zağros yerlileridir.<ref name=":0">Hennerbichler, Ferdinand (30 Mayıs 2012). "The Origin of Kurds". ''Advances in Anthropology'' (İngilizce). '''2''' (2): 720-726
''Guti'' ve ''[[Kürt]]'' kelimelerinin [[fonetik]] benzerliğinden yola çıkarak,Jamie Stokes'un editörlüğünü yaptığı ''"Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East"'' ansiklopedisinde konu, "... MÖ 3000 civarına tarihlenen Sümer yazıları Karda veya Qarda topraklarına ve orada yaşayan insanlara Guti ve diğer varyantlar olarak atıfta bulunur. Bunların [[Kürtler|Kürt]] olarak tanınacak halklara yapılan en eski yazılı referansları olduğunu söylemektedir<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East|editör=Jamie Stokes|bölüm=Kurds|yıl=2009|yayıncı=Facts on File|sayfa=380|isbn=9781438126760|url=https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&q=kurds+guti&pg=PA380}}</ref>
"newest DNA-research of advanced Human Anthropology indicates, that in earliest traceable origins, forefathers of Kurds were obviously descendants of indigenous (first) Neolithic Northern Fertile Crescent aborigines, geographically mainly from outside and northwest of what is Iran of today in Near East and Eurasia. Oldest ancestral forefathers of Kurds were millennia later linguistically Iranianized in several waves by militarily organized elites of (R1a1) immigrants from Central Asia."
https://m.scirp.org/papers/abstract/19564</ref>Gutilerin de aynı bölgeden çıktıkları düşünülmektedir.
''Guti'' ve ''[[Kürt]]'' kelimelerinin [[fonetik]] benzerliğinden yola çıkarak,Jamie Stokes'un editörlüğünü yaptığı ''"Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East"'' ansiklopedisinde konu, "... MÖ 3000 civarına tarihlenen Sümer yazıları Karda veya Qarda topraklarına ve orada yaşayan insanlara Guti ve diğer varyantlar olarak atıfta bulunur. Bunların Kürt olarak tanınacak halklara yapılan en eski yazılı referansları olduğunu söylemektedir<ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East|editör=Jamie Stokes|bölüm=Kurds|yıl=2009|yayıncı=Facts on File|sayfa=380|isbn=9781438126760|url=https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&q=kurds+guti&pg=PA380}}</ref> Başka kaynaklara göre Kürt adı Hint İrani kökenlidir ve göçebe demektir.<ref name=":0" />Son yapılan Paleo-Arkeolojik ve bilimsel çalışmalar sonucunda'da,bilim insanları tarafından Gutilerin, Kürtlerin etnogenezine katkıda bulunduğu ve erken atalarını teşkil ettiği kabul edildi.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=D. P. Erdbrink (1968). "Reviewed Work: Türken, Kurden und Iraner seit dem Altertum by E. von Eickstedt". Central Asiatic Journal. Harrassowitz Verlag. 12 (1): 64–65. JSTOR 41926760.}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=_00NAQAAMAAJ&q=kurds+guti&redir_esc=y|başlık=Great Soviet Encyclopedia|tarih=1973|dil=İngilizce|yayıncı=Macmillan|ad=Aleksandr Mikhaĭlovich|soyadı=Prokhorov}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=stl97FdyRswC&q=kurds+guti&pg=PA380&redir_esc=y#v=snippet&q=kurds%20guti&f=false|başlık=Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East|tarih=2009|dil=İngilizce|sayfa=480|yayıncı=Infobase Publishing|ad=Facts On File|soyadı=Incorporated|isbn=978-1-4381-2676-0}}</ref> Buna karşı çıkan görüşler de bulunmaktadır. Başka kaynaklara göre Karda adı, eski Karda toplumu ve çağdaş Kürtler arası bağlantı bulunmamaktadır<ref name=":1">Driver, G. R. (1923). "The Name Kurd and its Philological Connexions". ''Journal of the Royal Asiatic Society''. '''55''' (3): 393–403.</ref><ref>Mark Marciak ''Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West'', 2017. [1] pp. 220-221
Victoria Arekelova, Garnik S. Asatryan ''Prolegomena To The Study Of The Kurds'', Iran and The Caucasus, 2009 [2] pp. 82</ref> Başka bir görüşe göre çağdaş Kürtler belki MÖ 3. yüzyılda Medya'da yaşamış Kırtilerin soyundan gelmektedir.<ref name=":2">https://referenceworks.brillonline.com/entries/der-neue-pauly/kyrtioi-e627070#</ref> Kirtilerin dili hakkında bilgi sahibi değiliz. Kürt milliyetçilerine göre Medler çağdaş Kürtlerin atasıdır.<ref>Barbara A. West (1 January 2009). ''Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania''. Infobase Publishing. p. 518.</ref> Hint İrani bir dil konuşan<ref>Schmitt, Rüdiger (1989). ''Compendium Linguarum Iranicarum''. Wiesbaden: Reichert.</ref>Medler, MÖ 12. yüzyılda Orta Asya'dan göç edip İran'a yerleşmiş Hint İrani bir toplumdur.<ref>Barbara A. West (1 January 2009). ''Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania''. Infobase Publishing. p. 518</ref> Çağdaş Kürtler de Hint İrani bir dil konuşmaktadır, ama bazı araştırmacılara göre Medlerin dili çağdaş Kürtçenin atası kabul edilemez.<ref>Kreyenbroek, P.G. (2000). ''The Kurds: A contemporary overview''. Routledge. pp. 54</ref> Bazı araştırmacılara göre çağdaş Kürtler tek bir ataya sahip bir toplum değil, bir çok ataya sahip toplumlardan bir araya gelmektedir.<ref>John A. Shoup III (17 October 2011). ''Ethnic Groups of Africa and the Middle East: An Encyclopedia''. ABC-CLIO. p. 159.
McDowall, David (14 May 2004). ''A Modern History of the Kurds'' (Third ed.). I.B. Tauris. pp. 8–9, 373, 375.</ref> Kurgan Hipotezi'ne göre Medler ve Farslar gibi Hint İrani toplumlar MÖ 2000-1000 yılları arası çağdaş İran bölgesine göç etmiştir. Yani Gutilerin yok olmasından uzun bir süre sonra. Başka bir engel de burdadır. Gutiler MÖ 21. yüzyılda Sümerlere karşı yenilmiş, kuzeye çekilip, Sami kökenli Akkadlılar arasında yok olmuşlardır. Buna karşı Kürt adı ilk sefer MS 4. yüzyılda kullanılır<ref>"The Seven Great Monarchies, by George Rawlinson, The Seventh Monarchy, Part A". Retrieved 2 March 2014 – via Project Gutenberg.</ref> ve araştırmacılara göre bir etnik toplumu değil, sosyal sınıfı temsil eder.<ref>Limbert, J. (1968). "The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran". ''Iranian Studies''. '''1''' (2): 41–51.</ref>Kürt adının etnik bir anlam kazanması MS 10<ref>James, Boris (2019). "Constructing the Realm of the Kurds (al-Mamlaka al-Akradiyya): Kurdish In-betweenness and Mamluk Ethnic Engineering (1130-1340 CE)". In Tamari, Steve (ed.). ''Grounded Identities: Territory and Belonging in the Medieval and Early Modern Middle East and Mediterranean''. Brill. p. 20</ref> ve 13.<ref>James, Boris (2019). "Constructing the Realm of the Kurds (al-Mamlaka al-Akradiyya): Kurdish In-betweenness and Mamluk Ethnic Engineering (1130-1340 CE)". In Tamari, Steve (ed.). ''Grounded Identities: Territory and Belonging in the Medieval and Early Modern Middle East and Mediterranean''. Brill. p. 20</ref> yüzyıl arası yaşanmıştır. Buna rağmen, Hint İrani fatihler öncesi bölgede yaşamış olan toplumların çağdaş Kürtler üzeri genetik etkisi kanıtlanmış bir gerçektir. Ferdinand Hennerbichler'e göre Hint İranilerin mensup olduğu haplogrup R1a1 grubudur.<ref>https://m.scirp.org/papers/abstract/19564</ref>Türkiye Kürtleri arası bu haplogruba mensup Kürt oranı 12,7%dir.<ref>Nasidze, Ivan; Quinque, Dominique; Ozturk, Murat; Bendukidze, Nina; Stoneking, Mark (July 2005). "MtDNA and Y-chromosome Variation in Kurdish Groups: MtDNA and Y-chromosome Variation in Kurdish Groups". ''Annals of Human Genetics''. '''69''' (4): 401–412. doi:10.1046/j.1529-8817.2005.00174.x.</ref> Hennerbichler'e göre Kürtler, Hint İrani dil konuşmalarına rağmen, genetik açıdan asimile edilmiş Zağros yerlileridir.<ref>https://m.scirp.org/papers/abstract/19564</ref>2001 yılında yayınlanmış bir genetik araştırmaya göre Hint İran (Aryan) fetihleri çağdaş Kürtleri genetik açıdan güçlü etkilememiştir ve Kürtler, Hint İrani bir dil konuşmalarına rağmen, genetik açıdan yerli toplumların etkisini taşımaktadır.<ref name=":1" /> Aynı araştırmaya göre bir Altay dili konuşan Türkler ve bir Hint İrani dil konuşan Kürtler üzerinde en güçlü genetik etki Hurri denilen toplumdan kaynaklanmaktadır.<ref name=":2" /> Ama bu araştırmanın 2001 yılında yapıldığını belirtmemiz gerek. Çağdaş bir araştırma elimizde bulunmamakta. Başka bir kaynağa göre Gutiler de bir Hurri aşiretiydi<ref>Jaimoukha, Amjad (2004-11-10). ''The Chechens''. Routledge. p. 29. </ref>, ama bu iddiayı doğrulayacak bir belge bulunmamakta ve araştırmacılara göre Gutilerin dili ne Sami, ne Sümer, ne Hint İrani, ne de Hurru-Urartu dil ailesine mensuptu.
==Kaynakça==
|
