Baykent, Posof: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj | katkılar) |
ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj | katkılar) |
||
35. satır:
Vahla, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan [[Mesheti]] bölgesinin yerleşim yerlerinden biriydi. Osmanlılar köyü, birleşik [[Gürcistan Krallığı]]'ın ardından bu bölgeye hakim olan [[Samtshe Atabeyliği]]'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli ''[[Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan]]'' adlı Osmanlı mufassal defterine göre, [[Gürcistan Vilayeti]] içinde, [[Poshov livası]]nın Güney nahiyesine bağlıydı. Bu defterde Vahla, Vahla-i Ulya (واخلۀ علیا) ve Vahla-i Süfla (واخلۀ سفلا) olmak üzere iki köy olarak kaydedilmişti. Bu tarihte Vahla-i Ulya'da (Yukarı Vahla) 9 hane ve Vahla-i Süfla'da (Aşağı Vahla) 10 hane yaşıyordu. İki köyün halkı Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı [[ispenç]] vergisi ödemekle yükümlü kılınmıştır. Vergi vermekle yükümlü hane reisleri Maharebel, Gogiça, İordane, Şota, Beruça, Totia, Edişer gibi Gürcü adları taşıyordu. Bu yerleşmelerde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ile arıcılık yapılıyor ve domuz besleniyordu.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?query=Gurjistanis_Vilaietis_Didi_Davtari ''Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan'' (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 309; II. cilt (1941), s. 302; III. cilt (1958), s. 443.]</ref>
Vahla, üç yüzyılı aşın bir süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, [[1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı]]'nın sonucunda [[Rusya İmparatorluğu]]'nun eline geçti. Rus idareside Ardahan sancağının (''okrug'') [[Poshov]] kazasında (''uçastok'') yer alıyordu. 1886 yılındaki nüfus tespiti sırasında [[Cumateli]] köyüyle birlikte "Cumatel-Vahla" (Джуматель-Вахла) adıyla kaydedilmişti ve [[Tsurtskabi]] nahiyesine (маркяз: merkez) bağlıydı. Cumatel-Vahla'nın nüfusu 506 kişiden oluşuyordu. Bu sayı 1896’da ? kişiye, 1906’da da ? kişiye yükselmişti. Eski Gürcü yerleşmeleri olan Cumatel-Vahla'nın nüfusu bu üç tespitte de "Türk" olarak kaydedilmiştir.<ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/posxov1886.html "Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)]</ref><ref>Candan Badem, ''Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin'', İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.</ref>
Vahla, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti|Gürcistan]]'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, [[Sovyet Rusya]]'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, [[Ankara Hükümeti]]'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, [[Sovyet Rusya]] ile [[Ankara Hükümeti]] arasında imzalanan [[Moskova Antlaşması]]'yla da Vahla köyü Türkiye'ye bırakıldı.<ref>Mustafa Kemal Atatürk, ''Nutuk'', İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.</ref>
Vahla, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde [[Kars]] vilayetinin [[Poshof]] kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.<ref>[http://hdl.handle.net/11543/94 ''Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları'' (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.]</ref> 1935 genel nüfus sayımıdan aynı idari konuma sahipti ve köyde 924 kişi yaşıyordu.<ref>[http://www.mku.edu.tr/files/200-0cfb0f06-28b5-4acf-9ed8-138ec43c4d95.pdf ''1935 Genel Nüfus Sayımı'', İstanbul, 1937, s. 378.]</ref> Vahla adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Baykent olarak değiştirilmiştir.<ref>[https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/handle/11543/1011 ''Köylerimiz'', (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 776.]</ref> Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Baykent (''Vahla'')" biçiminde resmî kayıtlarda bir süre daha kullanılmıştır.<ref>[https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015840.pdf ''1980 Genel Nüfus Sayımı'', Ankara, 1981.]</ref>
| |||