İrredantizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kurum veya kuruluş adı büyük harf ile başlar
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Milliyetçilik kenar}}
'''İrredantizm''' ya da '''kurtarımcılık''', [[İtalyanca]] kökenli bir sözcük olup dil, din, soy ve kültür birlikteliği olduğu haldehâlde herhangi bir devletin sınırları dışında yer alan halk ile söz konusu devletin birleşmesi fikridir. Ancak köken itibarıyla negatif bir anlam boyutu vardır. [[Etimoloji]] sözlüğünde bu kavram ,<ref>Nişanyan - Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü [http://www.nisanyansozluk.com/] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150612072254/http://nisanyansozluk.com/ |tarih=12 Haziran 2015 }}:[http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=irredantizm&x=0&y=0 İrredantizm]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref>, "yabancı ülke topraklarındaki soydaşları gerekçe ederek yayılma siyaseti" olarak belirtilmektedir. Genelde de siyasal alanda bu anlamda kullanılmaktadır. Bir devletin, kendi sınırına yakın yaşayan soydaşlarının oturduğu bölgeleri ilhak etme politikası olarak anlaşılması söz konusudur. [[Türk Dil Kurumu]], bu kavrama [[Türkçe]] alternatif olarak "''kurtarımcılık''" şeklinde bir sözcük önermektedir.<ref>TDK Büyük Türkçe Sözlük [http://tdkterim.gov.tr/bts/] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130328002715/http://tdkterim.gov.tr/bts/ |tarih=28 Mart 2013 }}: [http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=210197 kurtarımcılık]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref>
 
Ulusal birleşme için 19. yüzyıl [[İtalyanlar|İtalyan]] hareketinden türetilmiş bir terimdir. Bu bağlamda [[İtalya]] ile kültürel ve ırk bağları olan ancak yeni [[İtalyanlar|İtalyan]] devletinin fiziki denetimi dışında kalan [[Trente]], [[Dalmaçya]], [[Trieste]] ve [[Fime]]'ye işaret etmektedir. Bu nedenle bu bölgeler, doğmakta olan ulusal topluluk için "yeniden ele geçirmeyi" ya da "kurtarılmayı" beklemekteydi.
 
Terim genel siyasi söyleme 20. yüzyılda geçmiştir. [[Mayall]] irrendantizmi, ulusal kendi kaderini tayin düşüncesinin bir revizyonizmi olarak değerlendirmektedir. Hiç kuşkusuz, bazen de kötüleyici anlamda, belirli bir bölgede hakim olan statükoyu milliyetçi ya da etnik kriterler doğrultusunda değiştirmeye çalışan politikaları nitelendirmek için geniş ölçüde kullanılmaktadır. İrredantizm, özellikle devlet tabanlı sınır bölgelerinin bir etnik grubu ayırdığı ya da böldüğü veya daha önce birleşmiş bir sistem üzerinde dış bir kontrolün (örneğin; [[sömürgeci]]) dayatılmaya çalışıldığı durumlarda olasıdır. O zaman "irredantia", "kayıp topraklar" olmaktadır. Bunun bir sonucu olarak irrendantizm, uluslararası aktörler arasında potansiyel veya mevcut bir çatışma kaynağı teşkil eder. Bunun için örnekler çağdaş makropolitik sistemde boldur. Buna göre, [[Arjantin]]lilerin, [[Falkland]] üzerinde hak iddia ederken [[İspanyollar]]ın da [[Cebelitarık]] üzerinde hak iddia etmesi irredantizmin sömürgecilik karşıtı türevlerini temsil etmektedir. Etnik irredantizm, [[Somali]]'nin, [[Etiyopya]] ve [[Kenya]]'daki [[Somali]] halklarının Büyük Somali içinde bir araya getirilmesi talepleriyle ya da yeni bağımsızlık döneminde bazı [[Kıbrıslı]] [[Rumlar]] tarafından öne sürülen [[Yunanistan]] ile ''[[Enosisenosis]]'' ya da birlik iddiaları ile örneklenebilir.<ref>Britannica Encyclopedia</ref>
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İrredantizm" sayfasından alınmıştır