III. Hişâm: Revizyonlar arasındaki fark

'''III. Hişâm''' veya tam ismiyle '''Hişam bin Muhammed bin Abdülcebbar''' ({{Dil|ar|هشام بن محمد|dil_adı=e}}), [[Endülüs Emevi Devleti]] ve [[Córdoba, İspanya|Kurtuba]] Halifeliği'nin 1026-1031 tarihleri arasında [[Hükümdar|hükümdarlık]] ve [[Halife|halifelik]] yapmış olan son yöneticisidir.

[[Endülüs Emevî Devleti|Endülus Emevi]] sülalesine mensuptur. Selefi 1025-1026 tarihleri arasında Kurtuba Halifeliği yapan [[Ali]] soyundan [[Yahya bin Ali bin Hammud|Yahya bin Ali bin Hammud'dur]]. Selefi zamanında eyalet valilerinin bağımsız hareket etmesi, hakimiyetin tam olarak ele alınamaması ve karışıklıkların tekrar ortaya çıkmasıyla halk desteğini giderek yitirmeye başladı ve nüfuzunu genişleterek vezir makamına getirilen Yahya el-Muhtar'ın baskıları sonucu hilafet makamını ve şehri 1026'da terk etti.

[[Kurtuba Emirliği|Kurtuba Halifeliği]] tahtına davetle [[Emevîler|Emevi]] ailesine mensup Hişam bin Muhammed (III. Hişam) çıkartıldı.Yahya bin Ali bin Hammud'un ortadan kaldırılmasıyla Kurtuba şehri ileri gelenleri vezir Ebi el-Hüzami'nin başkanlığı ile toplanarak Emevi soyuna mensup olan merhum melik [[Abdürrahman el-Müstazhirbillah]] (1023-1024)'ın kardeşi Hişam bin Muhammed'i hükümdar ve halife olarak belirledi. Böylece kısa bir dönemden sonra Kurtuba Halifeliği yeniden Emevi ailesinin yönetimine geçti.

Hişam bin Muhammed ise ağabey [[V. Abdürrahman|V. Abdürrahman'in]] katlinden sonra kendisini dünyevi işlerden çekmişti. Kendisine hilafet makamına ve melikliğe getirildiği tebliğ edildiği zaman hükümdarlığa muktedir olamayacağını ileri sürdü ve gelen teklifi reddetti. Ancak özellikle şehrin önde gelenlerinden olan [[Amiriler|Amirilerin]] ısrarlarını dikkate alarak, birkaç gün düşünmeye müteakip zaruretlerden ötürü teklifi kabul etti. Ancak anılan dönemde meliklerin sık değişmesi ve halkında mevcut siyasetçilerin arkasında durmayarak değişken bir tabiat izlemesi nedeniyle devleti Kurtuba'dan idare etmeyerek, Hristiyan memleketlerine yakın yerlerde gaza yapacağını ileri sürdü ve [[Kastilya|Kaştale]] (Kastilya) bölgesinde ikamet ederek ve askeri gücünü burada konuşlandırdı.

Babası [[II. Muhammed]] (1008-1009) zamanından itibaren [[İber]] yarımadasında Hristiyan unsurların giderek güç kazanmaya başlamasıyla bu unsurlar Müslümanlara karşı ittifak arayışlarına girdiler. Gelişmeler neticesi [[Barselona|Berşelune]] kontu [[Sarakusta]] eyaletinden, Kaştale kontu da [[Toledo, İspanya|Tuleyta]] eyaletinden toprak ve kale elde etti. [[León Krallığı|León]] [[Kral III. Bermod|Kralı III. Bermod]] (1028-1037) ise [[Portekiz]] mıntıkasına harekât düzenliyordu. Melik Hişam ise hükümdarlığının ilk üç senesinde sınır boylarında Hristiyan istilalarını engellemek için harekâtlar tertip etti.

Ancak Kurtuba'nın başında bir melik olmadan idaresi giderek güçleştiğinden şehirde bazı dedikodular çıktı. Durum üzerine meşveret azaları ve [[Hacib Ebu'l Hüsam el-Cevheri|Hacib Ebu'l Hüsam el-Cevheri'nin]] ısrarları sonucu 1029 (h. 8 [[Zilhicce]] 420) tarihinde melik Hişam kente geri döndü. Halkın kendisinin şehre avdet etmesi ile şehrin asayiş ve emniyetinin kolaylıkla ıslah edilebileceğini varsayarak harap olan yapıları onarttı, hastane, mektep ve mahkemeleri düzene koydu.

Şehirde yaptığı faaliyetlerden sonra bağımsızlık davası güden eyalet valileri ile ilgilenmeye başladı. Valilere gönderdiği mektuplarda Hristiyanların giderek güç kazanmasının içlerinde zuhur eden ayrılıklardan dolayı meydana geldiğini ve yeniden Kurtuba önderliğinde bir araya gelmelerini nasihat etti. Valiler ise cevap olarak kendisine fikren katıldıklarını beyan etmelerine rağmen bir araya gelmeye yanaşmadılar. Mevcut durumu değerlendiren halife gerekirse zor kullanarak bu emeli gerçekleştirmek istedi ve ordu komutanlarından [[Ubeydullah bin Abdülaziz|Ubeydullah bin Abdülaziz'i]] bu iş ile görevlendirdi. Bu komutan tarafından batı taraflarında kısmi başarılar kazanılsa da valiler mevcut konumlarını sürdürebildiler. Ordunun da giderek güç kazanan bu unsurlar karşısında arka arkaya mağlubiyetler alması üzerine tekrar nasihat ile valileri yola getirmeye çalışan melik Hişam valiler karşısında hükûmetin aczinin giderek zuhur etmesi ile hakimiyeti altındaki yerleşimlerde ki idareci ve memurların itaatsizliği ve istismarları ile karşılaştı.

[[Kurtuba]] halkının da gelişmeler neticesi halifeye karşı isyana kalkışmaya yeltenmesi ile hükümdarlıktan ve halifelikten 1031 (h. 422) tarihinde feragat etti ve akrabalarını yanına alarak şehri terk etti. Feragatinden sonra kendi inşa ettirdiği Ebişşerif adlı sarayında inzivaya çekilerek 1037 (h. 428)'deki ölümüne kadar burada ikamet etti.