Beyaz Devrim: Revizyonlar arasındaki fark

'''Beyaz Devrim''' ([[Farsça]]: انقلاب سفید) veya '''İnkılâb-ı Sefid''', [[İran]]'da 1963'te [[Muhammed Rıza Pehlevi|Muhammed Rıza Şah Pehlevi]] tarafından başlatılan ve 1979'a kadar süren geniş kapsamlı bir ulusal kalkınma programıydı. İran'ı ekonomik ve endüstriyel bir güce dönüştürmeyi amaçlıyordu. Toprak sahiplerinin sanayi kuruluşlarına ortak olması karşılığında devletleştirilen araziler parçalanarak köylülere dağıtıldı. Ayrıca hava, kara ve demir yolları ağının genişletilmesini, bir dizi baraj ve sulama projesini, [[sıtma]] gibi hastalıkların kökünün kazınmasını, kadınlara oy hakkı verilmesini, sanayinin geliştirilmesini ve [[toprak reformu]]<nowiki/>nu kapsayan bu programla birlikte kırsal alanlara sağlık ve eğitim hizmetlerini götürecek bir örgütlenmeyi başlattı. Reformlar geleneksel toprak sahibi sınıfların zenginliğini ve etkisini altüst etti, kırsal ekonomileri değiştirdi, hızlı kentleşme ve [[Batılılaşma]]<nowiki/>ya yol açtı. 1960'larda ve 1970'lerde Şah, daha bağımsız bir dış politika geliştirmeye çalıştı, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkeleriyle ilişkiler kurdu. Sonraki yıllarda, İranlılar için kişi başına düşen gelir büyük ölçüde arttı ve petrol geliri, endüstriyel kalkınma projeleri için devlet finansmanında muazzam bir artışa neden oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/16003607|başlık=The turban for the crown : the Islamic revolution in Iran|tarih=1988|yer=New York|yayıncı=Oxford University Press|ad=Said Amir|soyadı=Arjomand|isbn=0-19-504257-3|oclc=16003607}}</ref>

Şah, Beyaz Devrim'i modernleşmeye doğru bir adım olarak ilan etti, ama aynı zamanda siyasi amaçları vardı; Beyaz Devrim (kansız olduğu gerçeğine atfedilen bir isim)<ref>{{Haber kaynağı|url=http://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,842491,00.html|başlık=Iran: The White Revolution|tarih=11 Şubat 1966|dil=en-US|çalışma=Time|issn=0040-781X}}</ref> [[Pehlevî Hanedanı|Pehlevi hanedanı]]<nowiki/>nı meşrulaştırması için bir araçtı. Beyaz Devrim'in başlatılmasının nedenlerinden biri, Şah'ın toprak sahiplerinin etkisini ortadan kaldırmayı ve köylüler ile işçi sınıfı arasında yeni bir destek tabanı oluşturmayı ummasıydı. İran vatandaşlarının eğitimli ve müreffeh bir yaşam tarzı yaşayabilmelerini istedi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/15654928|başlık=Liberal nationalism in Iran : the failure of a movement|tarih=1989|yer=Boulder|yayıncı=Westview Press|ad=Sussan|soyadı=Siavoshi|isbn=0-8133-7413-8|oclc=15654928}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/42636867|başlık=Workers and working classes in the Middle East : struggles, histories, historiographies|tarih=1994|yer=Albany|yayıncı=State University of New York Press|diğerleri=Zachary Lockman|isbn=0-585-09002-5|oclc=42636867}}</ref> Programın büyük kısmı, Şah'ın giderek daha düşmanca davranan orta sınıf tehdidini engellemek için müttefik olarak kazanmayı umduğu bir sınıf olan İran köylülüğünü hedefliyordu. Dolayısıyla, İran'daki Beyaz Devrim, yukarıdan reform yapma ve geleneksel güç modellerini koruma amaçlı yeni bir girişimdi. Beyaz devrimin özü olan toprak reformu sayesinde Şah, kırsal kesimdeki köylülükle ittifak kurmayı ve şehirdeki aristokrasi ile bağlarını koparmayı umuyordu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.2307/2128863|başlık=Modernization and Reform From Above: The Case of Iran|tarih=Şubat 1970-XX|sayı=1|sayfalar=19-40|çalışma=The Journal of Politics|cilt=32|ad=James A.|soyadı=Bill|issn=0022-3816|doi=10.2307/2128863}}</ref>