Filipililere Mektup: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Yeni Ahit}}
Filipililere Mektup (Grekçe: Επιστολή προς Φιλίππησιους) ya da Pavlus'un Filipililere Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların ([[Yeni Ahit]]) bir kitabıdır. Sadece Filipililer olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Filipi şehrinde oturan Hristiyanlara yazdı.
== Hitap edilen cemaat ==
Elçi Pavlus'un ikinci misyonerlik gezisi sırasında, bu şehir, görünüşe göre başkent olmasa da, "Makedonya bölgesindeki en önemli [veya "ilk"] şehirdi. İlçenin doğusunda, Ege Denizi'nin kuzey ucunda bulunuyordu, Trakya ilçesine çok uzak değildi. Troas'tan gelen Pavlus, Filipi'nin liman kenti Neapolis'e indi ve ardından Via Egnatia yolu üzerinde Filipi'ye yaklaşık 15 km kuzeybatıya gitti. Asya'dan Roma'ya giden bu önemli ticaret ve askeri yol, Filipi ovasına inen bir dağ geçidinin (yaklaşık 500 m yüksek) üzerinden geçiyordu (Elçilerin İşleri 16:11, 12).
Filipi, elçi Pavlus'un M.S. 50 civarında ikinci misyonerlik gezisi sırasında iyi haberi duyurduğu Avrupa'daki ilk şehirdi. Filipi şehrinin orijinal adı Krenides'ti. Fakat Makedonya Kralı II. Philip (Büyük İskender'in babası), M.Ö. 4. yüzyılın ortalarında şehri Trakyalılardan aldı ve ona kendisinin adını verdi.
M.Ö. 168 civarında Roma konsolosu Lucius Aemilius Paullus, son Makedonyalı kral Perseus'u yendi ve Filipi ve çevresini aldı. M.Ö. 146'da, tüm Makedonya bir Roma eyaleti haline getirildi.<ref>Bormann, Philippi, Leiden 1995.</ref> Octavian, birkaç yıl sonra Roma Senatosu tarafından Sezar Augustus yapıldığında, kente Colonia Augusta Iulia Philippensium adını verdi.<ref>Collart: Philippes. Paris 1937: „Colonia Iulia Augusta Philippensis“.</ref>
Şehrin bir Roma kolonisi olarak tanımlanması, ona vergi muafiyeti ve diğer ayrıcalıklar, muhtemelen bir tür sınırlı Roma vatandaşlığı sağladı. Bu nedenle vatandaşlar, Roma'ya bağlı hissettiler.<ref>Insight on the Scriptures, Watch Tower Bible and Tract Society, 1990, Cilt 1 (Almanca), S. 590</ref>
== Yazar ==
=== Kutsal Kitap'ın tanıklığı ===
İsa'nın elçisi Pavlus kendini şu sözlerle mektubun yazarı olarak tanıtır: „Mesih İsa’nın hizmetkârları Pavlus ve Timoteos’tan, Filipi’de Mesih İsa ile birlik içinde olan tüm kardeşlere, cemaat gözetmenlerine ve hizmet görevlilerine, ...“ (Efesoslular 1:1).
Pavlus, Benyamin kabilesinden olan bir Yahudi olarak Tarsus şehrinde doğdu (Filipililer 3:5; Elçilerin İşleri 21:39; 22:3). Anababası Yahudiliğin bir mezhebi olan Ferisilere ait idiler (Elçilerin İşleri 23:6; Filipililer 3:5). Doğumundan beri Roma'nın vatandaşlığına sahipti (Elçilerin İşleri 22:28). Çadırcı olarak geçimini sağladı (Elçilerin İşleri 18:3). Yeruşalim'de tahsili bir Ferisi olan Gamaliel tarafından öğretildi (Elçilerin İşleri 22:3). En az iki dil -İbranice ve Yunanca- konuşabildi (Elçilerin İşleri 21:37-40).
Pavlus, oradaki Hristiyanları tutuklu olarak Yeruşalim’e getirebilmek için Şam'a giderken olağanüstü bir görünüşte gökteki İsa'dan elçisi olarak seçildi (Elçilerin İşleri 9:1-16; Efesoslular 1:1).
Çocukluğundan beri o iki isme sahipti: İbranice ismi Saul ve Romalı ismi Pavlus. Özellikle Yahudi olmayan insanlara iyi haberi duyurmak için görevlendirildiğınden dolayı Romalı ismini kullandı (Elçilerin İşleri 9:15; Galatyalılar 2:7, 8).
=== Teologların görüşleri ===
1960'lardan beri özellikle Walter Schmithals aracılığıyla, Filipililere yazdığı mektubun, Pavlus'tan Filipililere yazdığı iki veya üç mektubu birleştirmenin sonucu olduğu görüşü yayıldı.<ref>Horst Balz: Art. Philipperbrief, in: TRE Bd. 26, 1996, S. 507.</ref> Bunun için bir argüman mektuptaki kırılmalardır; bazıları 3:2'den 4:9'a kadar olan bölümü bir ekleme olarak algılar. Bir dizi Yeni Ahit alimi tarafından çeşitli bölünme hipotezleri öne sürüldü, ancak bunlar üstün gelmedi.
Werner Georg Kümmel, bu tür hipotezlerin argümanlarını "hiçbir şekilde ikna edici" bulmadı. Değerlendirmesine göre, "geleneksel Fil'in birliğinden şüphe etmek için yeterli bir neden yoktur.”<ref>Werner Georg Kümmel: Einleitung in das Neue Testament. 20. Auflage, Heidelberg 1980, S. 292f.</ref>
Udo Schnelle, Filipililerin tek tipliğini araştırmada tartışmalı olarak tanımlıyor. Bölünme hipotezleri için argümanları adlandırdıktan sonra şu yargıda bulunur: "Bu argümanlar ikna edemez." Argümanları tartıştıktan sonra, "Fil'in edebi ve aynı zamanda teolojik bir birim olarak anlaşılması gerektiği" sonucuna varır.<ref>Udo Schnelle: Einleitung in das Neue Testament. 7. Auflage, Göttingen 2011, S. 157–159.</ref>
== Tarih ve Yer ==
=== Kutsal Kitap'ın tanıklığı ===
Mektubun içeriği, Pavlus'un onu Roma'daki ilk hapishanesinde yazdığını gösteriyor. "Tüm İmparatorluk Muhafız Alayı (πραιτωρίῳ = Praetoria Muhafızları [konaklamaları Roma'da]) arasında" neden kelepçeli olduğunun bilindiğinden bahseder ve "Sezar'ın evinden" selamlar gönderir (Filipililer 1:13; 4:22). Pavlus'un ilk kez M.S. 59-61 yılları arasında Roma'da hapsedildiğine inanılıyor. Roma'ya gelişiyle Filipililere yazma kararı arasında çeşitli olaylar olmuştu. Epafroditos, Filipi'den gelmişti, Pavlus'un yanında durmuş ve çok hastalanmıştı. Filipililer, yaklaşık 1.000 km'lik mesafeye rağmen hastalığını duymuşlardı. Epafroditos artık iyileşmişti ve Pavlus onu mektupla geri gönderdi. Buna göre mektup M.S. 60 veya 61 yıllarında Roma'da yazılmıştır.
=== Teologların görüşleri ===
Filipililer mektubunun yazılış tarihi ve yeri, Pavlus'un esaretinin nerede olduğuna bağlıdır. Roma bir esaret yeri olarak görülüyorsa, Filipililer 60 civarında yazılması gerekiyor. Son zamanlarda Filipiler mektubu Efesos'ta yazıldığı varsayılmaktadır. Pavlus'un Efesos'taki hapis cezası hakkında hiçbir şey yazılmadığı halde bazı Kutsal Kitap bilginleriin görüşüne göre 2 Korintoslular 1:8 böyle bir şey önermektedir. Filipililer mektubunun Efesos'taki kökenini varsayılırsa, mektubun tarihi 54/55'idir.
==Kanon Dizileri ve El Yazmaları ==
Kartaca Konsili’nden önce (M.S. 397) hazırlanmış dördüncü yüzyıla ait kanon listelerinden birçoğu Yunanca Kutsal Metinlerin günümüzde kabul edilen dizisiyle tamamen uyuşur.
El yazmalarına gelince yazarlar ilk önce papirüs kâğıt olarak kullandılar. Papirüs, aynı adı taşıyan bir su bitkisinden yapılır. Yazıcılar yaklaşık M.S. 4. yüzyıldan itibaren el yazmalarında papirüs yerine genellikle dana, kuzu ya da keçi derisinden yapılan ve daha dayanıklı bir malzeme olan vellum (bir parşömen türü) kullanılmaya başladılar. Bu vellumlardan günümüze dek ulaşan bazıları çok önemli Kutsal Kitap el yazmalarını içerir.
=== Kanon Dizileri ===
[[Dosya:P46.jpg|küçükresim|[[Papirüs 46|'''<math>\mathfrak{P}^{46}</math>'''; Papirüs Chester Beatty No. 2]]]]
Filipililer Mektubu Kutsal Kitabın erken kanon dizilerinde geçer:
{| class="wikitable"
|+<big>Kanon Dizileri</big>
!
!İsim
!Yıl (M.S.)
|-
|1
|Muratori Fragmanı (İtalya)
|170
|-
|2
|İrenaeus (Anadolu)
|180
|-
|3
|İskenderiyeli Clemens
|190
|-
|4
|Tertullianus (Kuzey Afrika)
|207
|-
|5
|Origenes (İskenderiye)
|230
|-
|6
|Eusebios (Filistin)
|320
|-
|7
|Kudüslü Kyrillos
|348
|-
|8
|Cheltenham-Listesi (Kuzey Afrika)
|365
|-
|9
|Athanasios (İskenderiye)
|367
|-
|10
|Epiphanios (Filistin)
|368
|-
|11
|Nazianzoslu Gregorios (Anadolu)
|370
|-
|12
|Amphilokhios (Anadolu)
|370
|-
|13
|Philaster (İtalya)
|383
|-
|14
|Hieronymus (İtalya)
|394
|-
|15
|Augustinus (Kuzey Afrika)
|397
|-
|16
|Kartaca Konsili (Kuzey Afrika)
|397
|}
=== Papirüs El Yazmaları ===
Filipililer Mektubu'nun tümü ya da birkaç ayetleri eski bir Papirüs El Yazmalarında bulunur.
{| class="wikitable"
|+Papirüs El Yazmaları
!
!Simge
!İsim
!Tarih (M.S.)
!Dil
!Bulundukları Yer
!İçerik
|-
|1
|[[Papirüs 46|'''<math>\mathfrak{P}^{46}</math>''']]
|Chester Beatty II
|200
|Yunanca
|Dublin (İrlanda), Ann Arbor (Michigan, ABD)
|Pavlus'un 9 mektubu (Efesoslular'ın tümü)
|}
=== Vellum ve Deri El Yazmaları ===
[[Dosya:Codex Sinaiticus Matthew 8,28-9,23.JPG|küçükresim| Kodeks Sinaiticus: Matta 8:28-9:23]]
Filipililer Mektubu'nun tümü bazı meşhur Vellum ve Deri El Yazmalarında bulunur.
{| class="wikitable"
|+Vellum ve Deri El Yazmaları
!
!Simge
!İsim
!Tarih (M.S.)
!Dil
!Bulundukları Yer
|-
|1
|א
|Kodeks Sinaiticus
|4. yüzyıl
|Yunanca
|Londra (İngiltere)
|-
|2
|A
|Kodeks Alexandrinus
|5. yüzyıl
|Yunanca
|Londra (İngiltere)
|-
|3
|B
|Kodeks Vatikanus 1209
|4. yüzyıl
|Yunanca
|Vatikan Kütüphanesi
|-
|4
|C
|Kodeks Ephraemi Syri reskriptus
|5. yüzyıl
|Yunanca
|Paris (Fransa)
|-
|5
|D<sup>P</sup>
|Kodeks Claromontanus
|6. yüzyıl
|Yunanca / Latince
|Paris (Fransa)
|}
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
== Edebiyat ==
* Paul Collart: Philippes. Ville de Macédoine depuis ses origines jusqu’à la fin de l’époque romaine. Verlag Boccard, Paris 1937, XII, 558 S.
* Lukas Bormann: Philippi. Stadt und Christengemeinde zur Zeit des Paulus. Als: Supplements to Novum Testamentum, hrsg. von Abraham J. Malherbe und David P. Moessner, Bd. 78, Verlag E. J. Brill. Leiden (Niederlande) 1995, X, 248 Seiten, ISBN 90-04-10232-9
* D. Martin Luthers Epistel-Auslegung. herausgegeben von Eduard Ellwein, Bd. 3: Die Briefe an die Epheser, Philipper und Kolosser, Verlag Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1973, 360 S., ISBN 978-3-525-55633-7
== Ayrıca bakınız ==
* [[Yeni Ahit'in Papirüsler Listesi]]
== Kaynakça ==
| |||