1929 Suşehri depremi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kaynak ekleme/iyileştirme |
Güncelleme |
||
27. satır:
== Jeolojik ve tektonik arka plan ==
Dünyanın ve Türkiye'nin en aktif fay hatlarından birisi olarak kabul edilen [[Kuzey Anadolu Fay Hattı]], batıda [[Ege Denizi]]'nden başlayıp doğuda [[İran-Türkiye sınırı]]na kadar 1500 km uzunlukta sağ-[[Fay#Yanal Atlımlı Faylar|yanal atılımlı]] olarak uzanmaktadır. KAF tarihte ve günümüzde birçok can kaybı ve maddi kayıp ile sonuçlanan yıkıcı depremler üretmiştir. KAF'ın doğuda Erzincan ile batıda Koyulhisar arasında yaklaşık 155 km uzunlukta ve K70B doğrultulu bölümü Erzincan-Koyulhisar bölümü adı altında incelenmiştir. Bu bölümde [[fay]] yer yer 5 km genişliklere ulaşır ve birkaç yerde sıçramalar yapar. Suşehri ovasında fay belirgin olup, ovanın ortasından geçmektedir. Suşehri yakın doğusunda ise, [[N.Karaağaç, Suşehri|Karaağaç köyü]]nün güneyinde, [[Küçükgüzel, Suşehri|Küçükgüzel köyü]]nün doğusunda ve batısında, Yağlıçayır köyü kuzeyinde fayın kuzey bloğu güneyine göre 1-2 m [[jeomorfoloji]]k olarak yüksekte bulunmaktadır. İlçe bu nedenle I. Derece yüksek riskli deprem bölgesi içerisinde konumlanmıştır.<ref name="Demirtaş"/>
9 Şubat 1909'da [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[Sivas Vilayeti]]'ne bağlı, günümüzdeki adı [[Zara, Sivas|Zara]] olan Koçgiri Kazasında yerin 15 km altında 6.3 [[Moment magnitüd ölçeği|M<sub>w</sub>]] büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.<ref name="USGS">{{web kaynağı |başlık=M 6.3 - eastern Turkey |url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/iscgemsup16958012/executive#executive |yayıncı=[[Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu]] |erişimtarihi=9 Mayıs 2021}}</ref> Merkez üssü Suşehri'nin yaklaşık 100 km güneyi, Zara'nın [[Söğütözü, Zara|Söğütözü]] köyü yakınları olan deprem sonucunda 100'den fazla kişi hayatını kaybetti. 1929 Suşehri depreminden 10 yıl sonra 27 Aralık 1939'da ise, aynı hattın doğu ucundaki [[Erzincan]]'da meydana gelen 7.9 M<sub>w</sub> büyüklüğündeki [[1939 Erzincan depremi|Türkiye tarihinin kaydedilmiş en büyük depreminde]] 32.000'den fazla kişi hayatını kaybetmiştir.
== Deprem ==
Deprem 18 Mayıs 1929'da [[Türkiye Saati|Türkiye saati]] ile sabah 08:37'de, [[Deprem odağı|merkez üssü]] [[Sivas (il)|Sivas İlinin]] [[Suşehri]] ilçesinin batısında meydana geldi. Depremin [[yüzey dalgası]] büyüklüğü 6.2 Ms olarak belirlenirken, [[richter ölçeği]]'ne göre aletsel büyüklüğü 6.1 [[Moment magnitüd ölçeği|M<sub>w</sub>]] olarak kaydedildi.
== Kayıplar ve hasar ==
Deprem sonucunda 64 kişi hayatını kaybederken, 70'den fazla kişi yaralandı. [[Ovacık, Şebinkarahisar|Ovacık]], [[Şebinkarahisar]] ve Suşehri arasında yer alan bölgede 20 köyü harabe haline geldi. Depremin ilkbahar mevsiminde meydana gelmesi nedeniyle can kaybı daha az oldu. Suşehri, Şebinkarahisar ve Koyulhisar ilçelerinde toplam 1357 hane yıkıldı, 364 hane ise ağır hasar aldı. Suşehri'ndeki tüm kamu binaları ve evlerin birçoğu oturulamaz halde hasar gördü.
1929 yılında dönemin İçişleri Bakanı [[Şükrü Kaya]]'nın Anadolu seyahatı kapsamında, 1933 yılına kadar vilayet statüsünde bulunan Şebinkarahisar'ı ziyareti sırasında kapsamlı bir rapor hazırlandı ve Başbakan [[İsmet İnönü]]'ye gönderildi. Raporda; deprem sonucu Suşehri'nde 56 kişinin öldüğü, 62'sinin ise yaralandığı bildirildi. Ayrıca, tamamen yıkılan bina sayısının 993 olduğu, kısmen yıkılan hane sayısının 313 olduğu rapor edildi. Bunun yanında, [[Koyulhisar]] kazasında 8 kişinin öldüğü, 10 kişinin enkaz altından yaralı olarak çıkarıldığı ve 364 hanenin tamamen yıkıldığı belirtildi.<ref name="Başkaya">{{dergi kaynağı |yazar1=Doç. Dr. Muzaffer Başkaya |başlık=Dahiliye Vekili Şükrü Kaya’nın Gözünden 1929 Yılında Şebinkarahisar |tarih=22 Aralık 2020 |sayfalar=2601 |doi= 10.31576/smryj.713 |url=http://www.smartofjournal.com/Makaleler/461995697_14_6.39_ID713_Ba%c5%9fkaya_2599-2604.pdf |erişimtarihi=9 Mayıs 2021 |yayıncı=Smart Journal |yer=[[Trabzon Üniversitesi]] |dil=[[Türkçe]]}}</ref> [[Anadolu Ajansı]] kaynaklı [[Cumhuriyet (gazete)|Cumhuriyet gazetesi]], Şebinkarahisar'ın köylerinde 14 kişinin hayatını kaybettiğini, 6 kişinin ise ağır yaralandığını bildirdi. Suşehri'nde depremin şiddetinin daha fazla hissedildiği; 18 evin tamamen yıkıldığını, 252 evin oturulmayacak derecede kısmen hasar aldığını ve hükümet konağı, okul ve PTT binalarının bunlar arasında olduğunu yazdı. Suşehri'nde 39 kişinin hayatını kaybettiği, hafif ve ağır yaralı sayısının ise 39 olduğu tespit edildi. Ayrıca, ilçedeki 19 köyde 543 hanenin tamamen yıkıldığı, 13 hanenin ağır hasar aldığı rapor edildi.<ref name="Yağız">{{web kaynağı |yazar1=Selda Yağız |başlık=15 Mart 1992 Pülümür Depremi ve Tektonik Önemi |url=http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/23082.pdf |yayıncı=[[İstanbul Üniversitesi]] |erişimtarihi=9 Mayıs 2021 |sayfa=29 |tarih=Şubat 1994}}</ref>
| |||