Vikipedi

Kemalizm: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.305 değişiklik
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.305 değişiklik
Madde kaynaksız, ders kitabından alınmışa benzeyen metinler içeriyordu ve objektif değildi. Özellikle kaynaksız cümleleri sildim. Vikipedi'nin diğer sürümlerindeki gibi referanslara sahip, objektif bir maddeye dönüşmeli bu madde.
1. satır:
{{Uzman|vikiproje=Türkiye|vikiproje2=siyaset|başka sayfada tartışma=Tartışma:Atatürkçülük/Arşiv 1|tartışma=taraflı ve uzman şablonları|tarih=Aralık 2011}}
{{Çoklu resim
[[Dosya:Ataturk visits a school.jpg|sağ|280px|küçükresim|[[Türkiye|Modern Türkiye]]'nin ve Kemalizm'in kurucusu [[Mustafa Kemal Atatürk]], İzmir Kız Lisesinde öğrencilerle beraber. (1931)]]
|align =right
'''Atatürkçülük''' veya '''Kemalizm''', [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin [[sekülerizm]] ve [[Türk milliyetçiliği]] üzerine temellenmiş kurucu [[ideoloji]]sidir. Atatürkçü ideolojinin temellerini, [[Atatürk]]'ün düşünce ve uygulamalarıyla ortaya koyduğu amaçlar, [[:Kategori:Atatürk ilkeleri|ilke]]ler ve gerçekleştirdiği [[Atatürk Devrimleri|inkılaplar]] oluşturur. [[Atatürk milliyetçiliği]]ne bağlı, belirli bir sınıfa, din desteğine ve kurallarına dayanmayan; akla ve bilime dayanan kurumları getirmeyi amaç edinen, [[Anti emperyalizm|anti-emperyalist]] bir ideoloji olarak tanımlanır.<ref>Anıl Çeçen, Atatürk ve İdeoloji, Türk Dili, TDK Yayını, Sayı 359, Kasım 1981, S. 299</ref><ref>Attilâ İlhan, Üç Atatürkçülük!, Milliyet, 22.06.1982</ref><ref>Bedia Akarsu, Atatürk'ün Özgün Görüşleri, Cumhuriyet, 10.11.1982</ref><ref>Avcıoğlu, Devrim ve "Demokrasi" Üzerine, S. 365</ref><ref>İbrahim Karaca, Atayol Dergisi, Sayı 4. İzmir 1982, S. 4</ref><ref>İlhan Selçuk, Bir Anı'dan Bir Anıt'a, S. 51</ref><ref>Mümtaz Soysal, Bez Resimler, Milliyet, 10.11.1979</ref><ref>Atatürk'e ve Atatürkçülük'e Yaklaşım, Cumhuriyet, 10.11. 1981</ref> Türkiye Cumhuriyeti, [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)|anayasasında]] belirtildiği gibi, özellikleri ve uygulamalarıyla Atatürkçülük doğrultusunda hareket etmektedir.<ref>7 Kasım 1982 tarihli ve 2709 sayılı [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]] [http://www.tbmm.gov.tr/Anayasa.htm Başlangıç bölümü­ ve Birinci Kısım Madde 2] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20101201041755/http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm |tarih=1 Aralık 2010 }}</ref>
|direction=vertical
|width =200
|image1=19370520 Tan 1.jpg
|caption1=
|image2=19370520 Tan 2.jpg
|caption2=
|image3=19370520 Cumhuriyet 1.jpg
|altlık=[[Türkiye'de tek partili dönem|Kemalist Türkiye]]'de "[[19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı|Gençlik ve İdman Bayramı]]" kutlamaları
}}
'''Atatürkçülük''' veya '''[[Altı Ok]]''' olarak da bilinen '''Kemalizm''', [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin kurucu [[ideoloji]]sidir.<ref>Anıl Çeçen, Atatürk ve İdeoloji, Türk Dili, TDK Yayını, Sayı 359, Kasım 1981, s. 299</ref><ref>Attilâ İlhan, Üç Atatürkçülük!, Milliyet, 22.06.1982</ref><ref>Bedia Akarsu, Atatürk'ün Özgün Görüşleri, Cumhuriyet, 10.11.1982</ref><ref>Avcıoğlu, Devrim ve "Demokrasi" Üzerine, s. 365</ref><ref>İbrahim Karaca, Atayol Dergisi, Sayı 4. İzmir 1982, s. 4</ref><ref>İlhan Selçuk, Bir Anı'dan Bir Anıt'a, s. 51</ref><ref>Mümtaz Soysal, Bez Resimler, Milliyet, 10.11.1979</ref><ref>Atatürk'e ve Atatürkçülük'e Yaklaşım, Cumhuriyet, 10.11.1981</ref> Kemalizm, [[Mustafa Kemal Atatürk]] tarafından uygulandığı şekliyle, yeni Türk devletini [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] selefinden ayırmak ve [[Türkiye'de laiklik|laikliğin]] kurulması, bilimlere devlet desteği ve ücretsiz eğitimi de içeren modern bir yaşam tarzını benimsemek için<ref name=cleveland13>Cleveland, William L., and Martin P. Bunton. A History of the Modern Middle East. Boulder: Westview, 2013. Print.</ref> tasarlanmış kapsamlı siyasi, sosyal, kültürel ve dini [[Atatürk Devrimleri|reformlarla]] tanımlanıyordu.<ref>Mastering Modern World History by Norman Lowe, second edition</ref>
 
Kemalizm'in temel fikirlerinin çoğu, Osmanlı İmparatorluğu'nun sonlarında, imparatorluğun yaklaşan çöküşünü önlemek için yapılmış çeşitli reformlardan, özellikle 19. yüzyılın başlarındaki [[Tanzimat]] reformlarından köken alır.<ref>{{cite book |last=Cleveland |first=William L |first2=Martin |last2=Bunton |title=A History of the Modern Middle East |edition=4th |publisher=Westview Press |year=2009 |pages=82}}</ref> Yüzyılın ortalarında [[Genç Osmanlılar]], imparatorlukta yükselen etnik milliyetçiliği bastırmak ve [[İslamcılık|İslamcı]] etkileri korurken ilk kez sınırlı demokrasi getirmek için [[Osmanlıcılık|Osmanlı milliyetçiliği]] veya Osmanlıcılık ideolojisini kurmaya çalıştı. 20. yüzyılın başlarında, [[Jön Türkler]], [[sekülerizm|seküler]] bir siyasi bakış açısı benimserken, erken [[Türk milliyetçiliği]] lehine Osmanlı milliyetçiliğini terk ettiler. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından, hem Genç Osmanlılardan hem de Jön Türklerden<ref name="ÁgostonMasters2009">{{cite encyclopedia |last=Cuthell Jr. |first=David Cameron |year=2009 |editor1-last=Ágoston |editor1-first=Gábor |editor2-first=Bruce |editor2-last=Masters |encyclopedia=Encyclopedia of the Ottoman Empire |chapter=Atatürk, Kemal (Mustafa Kemal) |chapter-url=https://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA56 |location=[[New York City|New York]] |publisher=[[Facts On File]] |pages=56–60 |isbn=978-0-8160-6259-1 |lccn=2008020716 |access-date=23 January 2021}}</ref> ve onların başarılarından ve başarısızlıklarından etkilenen Atatürk, daha önceki laiklik ve Türk milliyetçiliği akımlarından esinlenerek 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanına öncülük etti.
Atatürkçülük, Türk halkının doğal karakterinden ve Türk vatanının sahip olduğu öz kaynaklardan, Türk tarihinden ve Türk insanının isteklerine çare bulma ihtiyacından doğmuştur. Bu sistem Türk milletini bütün unsurları ile çağdaş ülkelerden daha ileri bir seviyeye çıkarma anlayış ve gayretlerinin bir sonucudur.<ref>Atatürk'ün Ekonomi Mucizesi Türk Ekonomisine Şok Tedavi, Dr. Tahir Tamer Kumkale 2005 - Pegasus Yayınları, ISBN 9789944326711 sayfa 105 - http://kumkale.net/yazi.asp?id=568</ref>
 
"''Atatürkçülük''"ün eş anlamlısı "''Kemalizm''" ise Türkiye'de 1930'larda kullanılmaya başlanmıştır. 1934'te [[Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı]], [[Türk kültürü]] ve [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'ni tanıtmaya yönelik olarak ''[[La Turquie Kemaliste]]'' (''Kemalist Türkiye'') dergisini yayımlamaya başlamıştır.<ref>Dr. François Georgeon. (Çev: Prof. Dr. Niyazi Öktem) ''Kemalist Dönemde Türkiye'de Fransızca Yayın Yapan Basına Toplu Bir Bakış (1919-1938)'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 17, Cilt: VI, Mart 1990. [http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=853]</ref> Mustafa Kemal'in kurduğu bu düşünce sistemi, [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin 9 Mayıs 1935'te toplanan IV. Kurultayı'nda kabul edilen 1935 Programı'na [Kamâl Atatürk ad ve soyadına atfen] "''Kamâlizm''" olarak geçmiştir.<ref>Prof. Dr. İsmet Giritli. ''Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 37, Cilt: XIII, Mart 1997. [http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=691]</ref> 1953'teki 10. Kurultay'a kadar Kemalizm, parti programındaki yerini korumuş, bu tarihte kaldırılarak "''Atatürk Yolu''" kavramı getirilmiştir.<ref>Büyük Larousse, Gelişim Yay., 4. Cilt, s. 2507; Aktaran: Metin Aydoğan, Cumhuriyet Halk Partisi – 4 (1945-1980 Dönemi)</ref>
 
== Kelime kökeniTarihçe ==
Kemalizm sözcüğü ilk olarak [[Türk Kurtuluş Savaşı]] zamanında bir İngiliz gazetesinde Mustafa Kemal ve arkadaşlarının oluşturduğu [[Türk Ulusal Hareketi|silahlı gücü]] belirtmek için kullanılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/sinan-meydan/kemalizm-5563892/ | başlık = Kemalizm | erişimtarihi = 18 Ağustos 2020 | dil = Türkçe | çalışma = www.sozcu.com.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200113074033/https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/sinan-meydan/kemalizm-5563892/ | arşivtarihi = 13 Ocak 2020 | ölüurl =evet}}</ref> Türkiye'de ise 1930'larda kullanılmaya başlamıştır. Günümüzde, Atatürk'ün ilkelerini, davranışlarını ve görüşlerini benimseyen bir ideolojik terimdir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.haberler.com/kemalizm-nedir-ataturkculuk-nedir-ataturkculuk-12783490-haberi/ | başlık = Kemalizm nedir? Atatürkçülük nedir? Atatürkçülük ve Kemalizm farkı | erişimtarihi = 18 Ağustos 2020 | dil = Türkçe | çalışma = Haberler.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200104124649/https://www.haberler.com/kemalizm-nedir-ataturkculuk-nedir-ataturkculuk-12783490-haberi/ | arşivtarihi = 4 Ocak 2020 | ölüurl = hayır }}</ref>
 
AtatürkçülükKemalizm, birtakım ilkeleri ve politikası olan bir ideolojidir. Ulusal, laik ve modern bir siyasettir. Bazıbazı kesimler tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin temel doktrini ve ideolojisi olarak kabul edilmektedir. Sıklıkla, AtatürkçüKemalist ideolojinin bir fikir sistemini temsil etmekten çok ülkeyi tümüyle [[pragmatist]] bir yöntemle modernleştirmeye çalışan politik bir uygulama olduğu vurgulanır. Bununla birlikte, AtatürkçülerinKemalistlerin yaptığı devrime rehberlik eden belli fikirler var olduğu ve bunların esnek bir biçimde de olsa [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP ideologları]] ideologları tarafından sistemleştirildiği söylenir.<ref>Paul Dumont (1999). ''Kemalist İdeolojinin Kökenleri'' Jacob M. Landau (Yay. Haz.) (1999). ''Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi'', İstanbul: Sarmal, ISBN 975-8304-18-6 (s. 49-50).</ref>▼
== Uygulaması ==
[[Dosya:Atatürk 1924'te Bursa halkına hitap ediyor.jpg|küçükresim|280px|[[Mustafa Kemal Atatürk]], [[Bursa]]'da halka hitap ediyor. (1924)]]
Mustafa Kemal Atatürk, [[Cumhuriyet]] anlayışını devletin merkezine koymuş ve ismini [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] olarak ilan etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, [[Atatürk İlkeleri]]; yani [[Atatürk İlkeleri#Cumhuriyetçilik|Cumhuriyetçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Milliyetçilik|Milliyetçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Halkçılık|Halkçılık]], [[Atatürk İlkeleri#Devletçilik|Devletçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Laiklik|Laiklik]] ve [[Atatürk İlkeleri#İnkılapçılık|İnkılapçılık]] üzerine temellenmiştir.
 
1934'te [[Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı]], [[Türk kültürü]] ve [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'ni tanıtmaya yönelik olarak ''[[La Turquie Kemaliste]]'' (''Kemalist Türkiye'') dergisini yayımlamaya başlamıştır.<ref>Dr. François Georgeon. (Çev: Prof. Dr. Niyazi Öktem) ''Kemalist Dönemde Türkiye'de Fransızca Yayın Yapan Basına Toplu Bir Bakış (1919-1938)'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 17, Cilt: VI, Mart 1990. [http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=853]</ref>
Atatürkçülük, [[Türkiye]]'de yaşayan tüm etnik kökenleri ayrım yapmadan içine alan bir Türk ulusu kimliği görür ve [[Türk milliyetçiliği]] üzerinde durur. Devletin varlığını ve birliğini bu kimliğin geliştirilmesinde bulur. Atatürk milleti şöyle tanımlamaktadır:
 
<center>
{{Quote|''Bir insan topluluğunun millet sayılabilmesi için "zengin bir hatıra mirasına, birlikte yaşamak hususunda ortak istekte samimi olmaya, sahip olunan mirasın korunmasını birlikte sürdürebilmek konusunda iradelerin ortak bulunmasına, gelecekte gerçekleştirilecek programın aynı olmasına, birlikte sevinmiş, birlikte aynı ümitleri beslemiş olmaya" ihtiyaç vardır, işte bu ana şartları taşıyan bir insan topluluğu millet sayılır.''}}
<gallery widths="350" heights="350" perrow="2">
The Angora Government and its Claims.jpg|''The Sphere'' gazetesinin 1-5 Mart 1921'de "Ankara Hükûmeti ve Talepleri" başlığıyla yayımladığı harita. Başlığın altında verilen bilgi: "Kemalistler ya da milliyetçiler, gölgeli alanı etkin biçimde kontrol ediyorlar. Onlar, Yunanlar tarafından Ege'den sürüldüler fakat Trakya'yı, İzmir'i, Ermenistan'ı ve Basra Körfezi altındaki bütün Mezopotamya'yı talep ediyorlar".
* Kamâlizm.pdf|[[Mehmet Şeref Aykut]]'un [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kam%C3%A2lizm.pdf ''Kamâlizm'' kitabı (1936)]▼
</gallery>
</center>
 
== Eleştiriler ==
Atatürk'ün devletinin [[laiklik|laik]] ve [[:wikt:üniter|üniter]] olması devletin toplumla ilişkilerinde din ve etnik ögeler bakımından ''tarafsız'' olması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Atatürk devleti şekillendirmeyi ve bu bağlamda devletin milletle ilişkisini düzenlemeyi savunmuştur. Atatürk'ün millet anlayışında Türk kimliği milliyetçilik ilkesi doğrultusunda, tüm etnik grupları tarafsız olarak içine alır. Cumhuriyet'in devamlılığı için bu ilke, ''pragmatik'' bir doğrultuda, tarafsız bir biçimde ilerletilir.{{Kaynak belirt}}
11. Cumhurbaşkanı [[Abdullah Gül]] tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyeliğine atanmış [[Mümtaz'er Türköne]] Aralık 2011 tarihinde ''Habertürk'' gazetesine vermiş olduğu röportajla AtatürkçülüğünKemalizm'in [[27 Mayıs Darbesi|1960 darbesi]]nden sonra icat edildiğini, darbenin, askeri vesayetin gerekçesi olarak ilan edildiğini söylemiştir. Türköne'ye göre darbeci ordu mensupları meşruiyet problemini ve gasp ettikleri iktidara dayanak bulmak için Atatürk'e sığınmışlardır ve bu yüzden AtatürkçülükKemalizm bir darbe ideolojisidir.<ref>[http://haber.gazetevatan.com/mumtazer-turkone-ataturkculuk-darbecilerin-ideolojisi/420104/1/Haber#.UEdg741mT91 Mümtazer Türköne Röportajı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130101074612/http://haber.gazetevatan.com/mumtazer-turkone-ataturkculuk-darbecilerin-ideolojisi/420104/1/Haber#.UEdg741mT91 |tarih=1 Ocak 2013 }}, Mümtazer Türköne.</ref>▼
 
== Gelişimi ==
[[Atatürk Devrimleri]] sürecinde izlenen yöntemler ve gerçekleştirilen eylemler; uygulamayla Türkiye Cumhuriyeti'nin kuralları olarak ortaya çıktı. Bağımsızlık savaşının bir ulus-devlet halini almasına doğru yönelen bu kurallar Atatürkçü düşünce sistemini oluşturdu. Devrim sürecinde ve devrimin önderi tarafından ortaya konulan bu kurallar Atatürkçü ideolojinin değişmez ilkeleridir. İlkelere bir bütün olarak "Atatürkçülük" ya da "Kemalizm" adı verilmektedir. Bir başka tanımla Atatürkçülük, [[Türk Kurtuluş Savaşı]]’nda ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda temel olan değişmez fikir ve ilkelerin tümüdür.
 
== İdeoloji olarak Atatürkçülük ==
[[Dosya:Atatürk CHP'nin 4. Kurultay'ında (9 Mayıs 1935).jpg|küçükresim|225px|[[Mustafa Kemal Atatürk]], [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin 9 Mayıs 1935'teki kurultayında konuşuyor.]]
▲Atatürkçülük, birtakım ilkeleri ve politikası olan bir ideolojidir. Ulusal, laik ve modern bir siyasettir. Bazı kesimler tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin temel doktrini ve ideolojisi olarak kabul edilmektedir. Sıklıkla, Atatürkçü ideolojinin bir fikir sistemini temsil etmekten çok ülkeyi tümüyle [[pragmatist]] bir yöntemle modernleştirmeye çalışan politik bir uygulama olduğu vurgulanır. Bununla birlikte, Atatürkçülerin yaptığı devrime rehberlik eden belli fikirler var olduğu ve bunların esnek bir biçimde de olsa [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP ideologları]] tarafından sistemleştirildiği söylenir.<ref>Paul Dumont (1999). ''Kemalist İdeolojinin Kökenleri'' Jacob M. Landau (Yay. Haz.) (1999). ''Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi'', İstanbul: Sarmal, ISBN 975-8304-18-6 (s.49-50).</ref>
 
Atatürkçülük pek çok kişi ve grup tarafından [[Sağcılık|sağ]] ve [[Solculuk|sol]]a rakip "[[Üçüncü görüş|üçüncü bir yol]]" olarak tanımlanmaktadır fakat [[Merkezcilik|merkezci]] olduğu da iddia edilmektedir. Atatürkçülük, 1920'lerin kendine özgü yapılı Türkiye'sinin ihtiyaçlarından doğmuş, temelinde sınıf çatışmasından ziyade "Tam Bağımsızlık", "Ulusal Birlik" ve "Anti-Emperyalizm" olan bir ideolojidir. [[Lozan Antlaşması|Lozan]]'da taviz verilmeyen tek konunun Tam Bağımsızlık olması, daha sonrasında [[Balkan Antantı]] ve [[Sadabat Paktı]] antlaşmalarına imza atılmasının yanında davet edilmesine rağmen Türkiye'nin [[Milletler Cemiyeti]]'ne girmemesi de bu temelin sonuçlarındandır.
 
Bir diğer grup da Atatürkçülüğü sol kanat ideolojisi olarak görmekte, onu üçüncü yol sayanları Atatürkçülüğü siyaset dışına atmaya çalışmakla ve sadece bir düşünce sistemi olarak sınırlandırmakla eleştirmektedir. Bu gruplarda bu düşünceye sahip olan insanların sağcı olduklarını iddia edenler de bulunmaktadır. Genel olarak bu kesimin düşüncesine göre [[milliyetçilik]] sola engel değildir ve bu gruplarda, [[Cemal Abdünnasır]], [[Cevahirlal Nehru]], [[Mirsaid Sultangaliyev]], [[Lumumba]] gibi ulusal kurtuluş savaşı vermiş isimlerin kendilerini solcu olarak tanımlamalarından yola çıkılarak, esas milliyetçiliğin solda olduğu fikri egemendir.
 
Özellikle [[Türk milliyetçiliği]]ni savunan kesimler için modern cumhuriyetin kurulmasındaki dil devrimi, tarih araştırmaları, millî kimlik bilinci ve ulus devlet yapısı gibi kazanımlar çok önemlidir. Milliyetçi kesimler için Atatürkçülük, Türk milliyetçiliğini esas alan bir düşünce sistemidir ve [[solculuk|sol]] bir pozisyonda nitelendirilemez. Milliyetçi gruplar, Atatürk'ün ölümünden sonra Atatürk'ün yolundan gidilmediğini ve [[Türkçülük]]-[[Turancılık]] gibi görüşlerin baskı altına alındığını ifade eder.
 
== Atatürkçülük ve ordu ==
Atatürk, asker kökenli bir siyasetçi ve önder olmasına rağmen ordunun siyasetten uzak durması gerektiğini savunmuş "ya üniforma ya siyaset" şeklinde net bir tavır ortaya koymuştur. Cumhurbaşkanı olduktan sonra, hep sivil kıyafet kullanmıştır.
 
Atatürkçü ideolojideki ordu anlayışı Türk ordusunun her müdahaleden sonra kışlasına çekilmesi ile de açıklanabilmektedir. Hiçbir askerî cunta Kemalizm'i ve Atatürk'ü yadsıyarak iktidarda kalamaz. Böyle bir ideolojik yadsımaya gidilmesi de ordunun desteğini keseceği için askeri yönetim olanaksızdır.
 
== Atatürkçülük ve gençlik ==
Atatürk pek çok sözünde, Cumhuriyeti siyasal iktidarlara değil de gençliğe emanet ettiğini beyan etmiştir. Bunun en temel sebepleri gençlerin yeniliklere açık bireyler olması, köklü değişikliklerden korkmamaları, daha iyi bir yarın umut etmeleridir.
 
Gençlerin "bireysel enerji" düzeyi bu durumu etkileyen sebeplerin başında gelir. Yıllar geçtikçe enerjisi azalan kişi, uyum göstermek için yeni çabalar gerektirecek köklü değişikliklerden korkmaya başlar. Yıllar geçtikçe toplumda iyi bir konuma gelinmesi ve elde edilen olanakların elden kaçırılmamak istenmesi yaşlı bireyleri tutucu olmaya yönlendirir bu da köklü değişikliklere meyletmemelerinin sebeplerindendir. Bir başka sebep de elde edilen birikimlerin yeniden kazanılmasına imkân sağlayacak sürenin de kalmamasıdır.
 
Genç, kendisi dışında henüz bir sorumluluk üstlenmemiştir. Davranışlarını ayarlarken ya da toplumda bazı köklü değişimlerden yana tutum takınırken, bir anlamda özgürdür. Oysa evlenmek ve çocuk sahibi olmakla somutlaşmaya başlayan sorumluluklar zinciri, ileriki yıllarda adımlarını çok daha dikkatle ve ihtiyatla atmasını gerektirecektir.
 
Her toplumsal hareket giderek kurumsallaşmaya ve dolayısıyla da uysallaşmaya, tutuculaşmaya yüz tutar. Oysa bu gençlik hareketleri için söz konusu değildir. Çünkü gençlik, sürekli yenilendiği için kurumsallaşamayacak, kalıplaşamayacak bir güçtür.
 
İşte tüm bu nedenlerden dolayı, gençler idealisttir. Cumhuriyetin de Atatürk tarafından gençlere emanet edilmesinde gençlerin bu "idealist" yönü ağır basmaktadır.
 
M. Kemal Atatürk'ün ve Atatürkçü ideolojinin gençliğe bakışı [[Bursa Nutku]] ve [[Gençliğe Hitabe]]si ile de anlaşılabilmektedir.
 
== Atatürkçülük ve kadın ==
Türk kadınının durumundaki iyileşmeler kısmen de olsa Atatürk'ten önce başlamıştır. Atatürk dönemi Türkiye'sinde ise hızlı bir gelişme kaydetmiştir. Kız çocuklarına ilk ve orta okula gitmesi izni 1858'de verilmişti. Ebe okulu, kız sanat okulu ve kız öğretmen okulu aynı dönemlerde açılmıştı. İlk kadın yazarlar, kadınlara yönelik ilk yayın organları yine o sıralarda açılmıştı. İlk kadın derneği ise savaş yaralılarına yardımcı olmak amacıyla 1867 yılında kuruldu. [[İkinci Meşrutiyet]]'in ilanından sonra, kadınların konumlarıyla ilgili bazı önemli gelişmeler daha görüldü. İlk kız lisesi, 1913 yılında İstanbul'da açıldı. Halide Edib Adıvar, Kadın Haklarını Savunma Derneği'ni (Müdafaa-i Hukuku Nisyan) kurdu. 1914'te bugünkü adıyla Kız Teknik Yüksek Öğretim Okulu öğretime başladı. 1921'de de, Fen ve Edebiyat Fakültelerinde kızlar erkek sınıflarına girdiler.
 
Kadının "vatandaş" sayılmasına bile karşı çıkan milletvekillerinin neredeyse çoğunlukta olduğu bir mecliste{{kaynak belirt}} ve Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın içinde kadının ileri toplumlardaki gibi hak sahibi kılmak için ilk adımlar atılmıştı.<ref name="atk-1">Kemalizm Laiklik ve Demokrasi, Ahmet Taner Kışlalı</ref> Türk kadını 5 Aralık 1934'te seçme ve seçilme hakkına kavuştuğu zaman, demokrasinin beşiği sayılan Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde kadınlar henüz bu haktan mahrumdular.
 
== Atatürkçülük ve demokratik toplumculuk ==
Atatürk, [[Sovyetler Birliği]]'nde uygulanan komünizmin üretim açısından getirdiği modeli yeterli görmediği gibi, birey hak ve özgürlüklerini, demokrasiyi içermemesini de kendi amaçlarına uygun bulmuyordu. Sovyet Devleti, sosyalizmin savunduğu değerleri eskiden olduğu gibi savunmuyordu. Demokrasi yerine diktatörlük, bireysel hak yerine ödevler geçiyordu. Bu yozlaşmayı Atatürk de görmüştü. İçte bir komünist örgütlenmeye de özellikle bu yüzden karşıydı; çünkü bunun "kayıtsız şartsız Rusya'ya bağlanma" anlamına geleceğini görüyordu. Böyle bir durum ise tam bağımsızlığı zedelerdi.
 
Fakat Atatürk'e sorulan Türkiye'ye komünizmi getirip getirmeyecekleri sorusuna ise Türkiye'de bir işçi sınıfının bulunmayışının komünizmin yerleşmesine engel teşkil ettiği ve uygulamanın şu an Türkiye'de çok zor olduğu cevabını vermiştir. Ayrıca Atatürk fikirsel olarak [[Türk milliyetçiliği]]ne ters ve Türksel değerlere uygun olmadığı için komünist sistemi [[Türk milleti]] ve [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] açısından bir tehlike olarak addetmiştir.
 
== Atatürkçülük ve sosyalizm ==
{{Ana|Atatürkçülük ve Marksizm}}
 
[[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] ile görüşmek üzere 1919'da [[Samsun]]'a gelen bir Sovyet Albayı, [[Havza]]'da Mustafa Kemal ile görüşür "Ne yapmak istiyorsunuz?" sorusunu Mustafa Kemal Paşa ''Bizim hedefimiz Devlet Sosyalizmidir'' yanıtını verir.<ref name="gbel2">Gizlenen Atatürk Belgeseli 8. Bölüm</ref>{{daha iyi kaynak}} Fakat bu sözleri, Kurtuluş Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nden destek alabilmek için söylediğini iddia eden bir kesim de mevcuttur.
 
== Atatürkçülük ve komünizm ==
[[Türkiye]]'de 1920 yılında [[Türkiye Komünist Partisi (1920)|Türkiye Komünist Fırkası]] kurulmuştu. Bu parti Türkiye'deki ilk komünist partiydi. Partinin [[Komintern]]'e üyeliği kabul olmayınca parti dağılmıştı.
 
''[[Hâkimiyet-i Milliye]]'' gazetesinde Atatürk'ün kendi cümleleriyle [[Tarihsel materyalizm|tarihsel materyalist perspektiften]] bakıldığında dönemin toplumsal şartları sebebiyeti ile [[komünizm]]e bağlanmayı doğru bulmadığı, Türk toplumunun [[İslam]]iyet'e bağlı dindar bir toplum olduğu ve komünizme tümüyle karşı olduğu bazı söylemlerinde açıkça gözükmektedir:<ref>Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Atatürk Araştırma Merkezi, c. III, s. 99</ref>''<ref>Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Atatürk Araştırma Merkezi, c. III, s. 51</ref>
 
{{Alıntı| Biz ne bolşeviğiz ne de komünist; ne biri ne diğeri olamayız. Çünkü, biz milliyetperver ve dinimize hürmetkârız.}}
 
: (''Atatürk'ün komünizm hakkında söylediği daha fazla söz için bakınız: [[q:Mustafa Kemal Atatürk/Komünizm|Mustafa Kemal Atatürk/Komünizm]]'')
 
== Atatürkçülüğe yöneltilen eleştiriler ==
▲11. Cumhurbaşkanı [[Abdullah Gül]] tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyeliğine atanmış [[Mümtaz'er Türköne]] Aralık 2011 tarihinde ''Habertürk'' gazetesine vermiş olduğu röportajla Atatürkçülüğün [[27 Mayıs Darbesi|1960 darbesi]]nden sonra icat edildiğini, darbenin, askeri vesayetin gerekçesi olarak ilan edildiğini söylemiştir. Türköne'ye göre darbeci ordu mensupları meşruiyet problemini ve gasp ettikleri iktidara dayanak bulmak için Atatürk'e sığınmışlardır ve bu yüzden Atatürkçülük bir darbe ideolojisidir.<ref>[http://haber.gazetevatan.com/mumtazer-turkone-ataturkculuk-darbecilerin-ideolojisi/420104/1/Haber#.UEdg741mT91 Mümtazer Türköne Röportajı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130101074612/http://haber.gazetevatan.com/mumtazer-turkone-ataturkculuk-darbecilerin-ideolojisi/420104/1/Haber#.UEdg741mT91 |tarih=1 Ocak 2013 }}, Mümtazer Türköne.</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Atatürk İlkeleri]]
 
== Dış bağlantılar ==
▲* [[Mehmet Şeref Aykut]]'un [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kam%C3%A2lizm.pdf ''Kamâlizm'' kitabı (1936)]
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kemalizm" sayfasından alınmıştır